1. Thế nào là suy tuyến cận giáp? 

Thông thường cơ thể con người sẽ có tổng cộng 4 tuyến cận giáp nằm gần hoặc đằng sau của tuyến giáp. Kích thước của mỗi tuyến chỉ nhỏ bằng hạt gạo. Hormone tuyến cận giáp có nhiệm vụ điều chỉnh nồng độ axit của cơ thể, sản xuất vitamin D ở dạng hoạt động và kiểm soát hàm lượng phospho. Những yếu tố này đều có tác dụng điều chỉnh cân bằng canxi. 

Suy tuyến cận giáp là tình trạng tuyến cận giáp ở cổ suy giảm chức năng sản xuất ra đủ lượng hormone tuyến cận giáp. Điều này khiến cho nồng độ canxi bị sụt giảm và hàm lượng phospho tăng lên. Ở giai đoạn đầu, suy tuyến cận giáp có thể không làm ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe người bệnh nhưng yêu cầu phải kiểm tra, theo dõi liên tục và điều trị bệnh suốt đời.

2. Các triệu chứng khi bị suy tuyến cận giáp

Hiện tượng hạ thấp nồng độ canxi do suy tuyến cận giáp sẽ gây ra các biểu hiện như sau:

• Da khô;

• Mệt mỏi;

• Chuột rút hoặc đau nhức các cơ;

• Tóc rụng từng mảng;

• Co thắt cơ, đặc biệt là vùng xung quanh miệng;

• Tê, nóng hoặc ngứa ran ở vùng đầu ngón tay, môi và ngón chân;

• Móng tay dễ bị gãy;

• Động kinh, co giật.

Suy tuyến cận giáp thường khiến bệnh nhân bị mệt mỏi

Nếu đối tượng bị suy tuyến cận giáp là trẻ em thì có thể gặp tình trạng nôn mửa, đau đầu, răng kém phát triển hoặc men răng yếu.

3. Nguyên nhân dẫn đến suy tuyến cận giáp là gì?

Những nhân tố sau có thể là nguyên nhân hoặc làm gia tăng nguy cơ gây nên bệnh suy tuyến cận giáp:

• Bệnh tự miễn: hệ miễn dịch đôi khi còn tạo ra những kháng thể tấn công ngược các mô của tuyến cận giáp, coi chúng như tác nhân lạ có hại xâm nhập vào cơ thể. Khi bị tấn công như vậy, tuyến cận giáp sẽ ngừng tiết hormone;

• Tổn thương sau phẫu thuật: bệnh nhân bị tổn thương sau khi thực hiện phẫu thuật để điều trị ung thư họng, cổ hoặc các bệnh lý liên quan đến tuyến giáp;

• Hàm lượng magie trong máu thấp: điều này khiến chức năng của tuyến cận giáp bị ảnh hưởng nên không tiết đủ hormone cần thiết;

• Xạ trị ung thư phần mặt và cổ: tác dụng phụ của tia phóng xạ có thể khiến tuyến cận giáp bị phá hủy;

• Di truyền: nếu trong gia đình có người thân bị suy tuyến cận giáp thì bạn cũng có nguy cơ mắc phải căn bệnh này;

• Phẫu thuật vùng cổ, nhất là khi phẫu thuật có liên quan tới tuyến giáp.

3. Biến chứng có thể gặp phải khi bị suy tuyến cận giáp

Nếu bệnh được chẩn đoán và điều trị sớm sẽ giúp hạn chế được nguy cơ biến chứng nặng. 

Các biến chứng có cơ hội hồi phục đó là:

• Dị hình răng;

• Tetany: một dạng co thắt cơ kéo dài tương tự như bị chuột rút ở tay;

• Cảm giác ngứa râm ran ở lưỡi, môi, ngón tay và bàn chân;

• Rối loạn nhịp tim.

Suy tuyến cận giáp khiến bệnh nhân thường có cảm giác ngứa ran ở bàn chân, bàn tay

Các biến chứng không thể phục hồi nếu không được cứu chữa kịp thời đó là:

• Canxi tích tụ trong não;

• Đục thủy tinh thể;

• Trẻ em chậm phát triển tâm thần;

• Tăng trưởng chậm ở trẻ.

4. Các phương pháp chẩn đoán và điều trị suy tuyến cận giáp

4.1. Một số kỹ thuật y tế được ứng dụng trong chẩn đoán bệnh 

Trước tiên bác sĩ cần khai thác bệnh sử của bệnh nhân, các triệu chứng lâm sàng mà người bệnh đang gặp phải như rụng tóc, da khô và co thắt cơ. Bên cạnh đó, một số xét nghiệm cận lâm sàng cũng cần được thực hiện bao gồm:

• Xét nghiệm máu để kiểm tra nồng độ phospho, cansi, magie, và hormon tuyến cận giáp;

• Xét nghiệm nước tiểu: kiểm tra thăm dò xem lượng canxi dư thừa có đào thải qua đường nước tiểu hay không;

• Chụp X-quang kết hợp kiểm tra mật độ xương: giúp xác định nồng độ canxi có ảnh hưởng như thế nào đến mật độ xương;

• Điện tâm đồ: phát hiện bất thường của nhịp tim khi bị thiếu hụt canxi.

Đối với trẻ em bác sĩ sẽ kiểm tra tình trạng răng xem có phát triển bình thường hay không, đồng thời theo dõi quá trình tăng trưởng để chẩn đoán suy tuyến cận giáp ở trẻ em.

4.2. Biện pháp điều trị suy tuyến cận giáp 

Mục tiêu chung trong điều trị suy tuyến cận giáp là điều chỉnh lại nồng độ canxi và các khoáng chất để đưa về mức cân bằng.

Thời gian đầu điều trị cần chú trọng bổ sung vitamin D và canxi carbonate dưới dạng thuốc viên. Lý do cần uống vitamin D là vì đây là vitamin hỗ trợ cơ thể tăng cường khả năng hấp thụ canxi đồng thời thải bỏ bớt phospho ra ngoài.

Bác sĩ sẽ dựa trên tình trạng của bệnh nhân để quyết định định lượng vitamin D và canxi mà bệnh nhân cần dùng. Thêm vào đó là theo dõi nồng độ của các chất như magie, phospho, canxi và hormone tuyến cận giáp định kỳ. Phần lớn là người bệnh đều phải bổ sung canxi suốt đời để điều trị suy tuyến cận giáp.

Nếu bệnh nhân gặp tình trạng co thắt cơ bắp hoặc nồng độ canxi hạ tới mức quá thấp đe dọa đến tính mạng thì sẽ cần phải được truyền canxi theo đường tĩnh mạch. Phương pháp này giúp kiểm soát một cách nhanh chóng các triệu chứng do canxi được bổ sung trực tiếp vào máu. Ngoài ra bệnh nhân có thể phải bổ sung thêm thuốc lợi tiểu để hạn chế lượng canxi bị đào thải qua đường nước tiểu. 

4.3. Chế độ ăn dành cho bệnh nhân bị suy tuyến cận giáp

Người bị suy tuyến cận giáp nên tham khảo lời khuyên từ các chuyên gia dinh dưỡng để xây dựng cho mình một thực đơn ăn uống phù hợp với thể trạng của mình. Cụ thể:

• Nên tăng cường các món ăn nhiều canxi như các loại rau lá xanh, chế phẩm từ sữa, bông cải xanh, sữa đậu nành, ngũ cốc ăn sáng. Điều này có tác dụng ổn định nồng độ canxi trong máu không bị hạ xuống quá mức cho phép;

• Hạn chế phospho trong khẩu phần ăn hàng ngày: tránh các loại nước ngọt có gas do trong cách sản phẩm này chứa nhiều phospho được chế biến dưới dạng axit phosphoric, không nên ăn nhiều phomai cứng, thịt đỏ, ngũ cốc nguyên hạt.

Người bệnh nên bổ sung thực phẩm giàu canxi trong khẩu phần ăn hàng ngày

Hy vọng rằng với những thông tin trên, bạn đã trang bị được cho mình những kiến thức cơ bản về căn bệnh suy tuyến cận giáp, từ đó tránh được nguy cơ mắc bệnh cũng như những biến chứng nguy hiểm nhờ đi thăm khám và kiểm tra sức khỏe định kỳ.

Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC là một trong các đơn vị đi đầu trong lĩnh vực thăm khám và chẩn đoán bệnh. Nơi đây quy tụ đội ngũ các chuyên gia, bác sĩ đầu ngành và luôn tận tâm, tận tình. Bên cạnh đó, MEDLATEC còn sở hữu hệ thống trang thiết bị hiện đại, Trung tâm Xét nghiệm đạt tiêu chuẩn ISO 15189:2012 và CAP sẽ giúp bệnh nhân chẩn đoán bệnh chính xác hơn, đem lại hiệu quả cao trong công tác điều trị bệnh. 

Hãy nhấc máy lên và gọi tới Tổng đài 1900 56 56 56 để được tư vấn miễn phí và đặt lịch khám ngay hôm nay bạn nhé!