1. Định nghĩa và phân loại ung thư máu

Ung thư máu bắt nguồn từ bất thường xảy ra tại tủy xương. Đây là loại mô xốp ở bên trong xương và cũng là thành phần sản sinh ra các tế bào máu. Khi các tế bào máu tăng sinh mất kiểm soát sẽ làm ảnh hưởng tới chức năng hoạt động bình thường của các tế bào lành khác. Có 3 loại tế bào máu trong cơ thể mỗi người đó là:

• Các tế bào hồng cầu: có nhiệm vụ vận chuyển oxy tới các mô và cơ quan trong cơ thể, và đây cũng là các tế bào đưa carbon dioxide tới phổi để bạn thở chúng ra ngoài môi trường;

• Các tế bào bạch cầu: chức năng của chúng là chống lại tình trạng nhiễm trùng với vai trò là một phần của hệ thống miễn dịch;

• Tiểu cầu: giúp máu ở vết thương đông lại, tránh tình trạng mất máu và sự xâm nhập của vi khuẩn từ bên ngoài môi trường.

Ung thư máu là một bệnh lý ác tính có tỷ lệ tử vong cao

Khi bệnh nhân bị ung thư máu thì sẽ làm giảm khả năng sản sinh ra các tế bào máu mới, mất đi chức năng chống lại nhiễm trùng gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe và đe dọa đến tính mạng của người bệnh.

Cho đến nay vẫn chưa điều tra được nguyên nhân dẫn tới ung thư máu là do đâu nhưng có tồn tại những yếu tố khiến một người có nguy cơ cao bị ung thư máu, ví dụ như: tuổi cao, tiền sử gia đình có người bị máu trắng, hay tiếp xúc với hóa chất và bức xạ,...

2. Ung thư máu được chia thành bao nhiêu loại?

2.1. Bệnh bạch cầu

Xảy ra khi các mô tạo máu trong cơ thể bị ung thư tấn công và bất kể lứa tuổi nào cũng có thể gặp phải. Khi đó các tế bào bạch cầu trong máu - những chiến binh thuộc hệ miễn dịch vốn có khả năng chiến đấu chống lại các tác nhân gây bệnh rất mạnh mẽ - bị phát triển mất kiểm soát, phân chia một cách nhanh chóng không theo quy luật, đồng thời chúng cũng không có tác dụng chống nhiễm trùng bảo vệ cho cơ thể.

2.2. Ung thư hạch (Lymphoma)

Thuật ngữ Lymphoma được dùng để chỉ chung các bệnh lý ung thư hình thành và phát triển trong hệ thống bạch huyết. Hệ thống bạch huyết là một mạng lưới rộng lớn chứa các mạch giống như mạch máu. Những mạch này phân nhánh đi tới các mô trong cơ thể, chúng chứa cả bạch huyết (là chất lỏng không màu, trong chất lỏng này có các tế bào bạch huyết giúp chống lại tình trạng nhiễm trùng). Tế bào bạch huyết có vai trò rất quan trọng vì chúng giúp sản sinh ra những kháng thể chống lại vi khuẩn, virus xâm nhập.

Khi tế bào lympho T và lympho B trong bạch cầu trải qua quá trình biến đổi theo hướng ác tính sẽ làm hình thành nên bệnh ung thư hạch. Chúng nhân lên rất nhanh mà không chết đi, để rồi sau đó tạo nên khối u ác tính làm ảnh hưởng tới các hạch bạch huyết cũng như những cơ quan khác.

2.3. U tủy

U tủy xuất phát từ sự biến đổi bất thường thành khối u ác tính của các tế bào huyết tương. Điều đặc biệt là các khối u tủy sẽ nhân bản không theo trật tự nào, sau đó chúng trở thành khối u tích tụ phân bố tại các cơ quan khác nhau trong cơ thể. Những khối u này tiết một loại hóa chất và kích thích tế bào tủy xương khiến hệ thống xương mất dần canxi. Hậu quả là xương sẽ trở nên yếu, giòn và dễ gãy hơn.

3. Triệu chứng ung thư máu bạn nhất định không được bỏ qua!

Dưới đây là một số biểu hiện cảnh báo bệnh ung thư máu ai cũng cần phải ghi nhớ:

• Chán ăn, luôn có cảm giác buồn nôn;

• Sốt, ớn lạnh không rõ nguyên nhân;

• Đổ mồ hôi về ban đêm, sụt cân liên tục;

• Mệt mỏi triền miên khiến cơ thể bị suy nhược;

• Khó thở, đau nhức đầu;

• Khó chịu ở vùng bụng;

• Đau nhức xương khớp;

• Khó lành các vết thương ngoài da, hay bị nhiễm trùng;

• Phát ban hoặc ngứa da;

• Sưng hạch bạch huyết tại các vị trí như cổ, nách hoặc bẹn.

Khó thở, mệt mỏi triền miên là những triệu chứng ung thư máu bệnh nhân cần hết sức cảnh giác

4. Tỷ lệ sống sót ở bệnh nhân bị ung thư máu

Ung thư máu không bỏ sót một ai, cả trẻ em lẫn người lớn đều có khả năng bị bệnh. Theo thống kê của Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ, ung thư máu chiếm khoảng 10% trong số các ca mắc ung thư ở Mỹ hàng năm. Điều này cho thấy trung bình có khoảng hơn 175.000 người có kết quả chẩn đoán bị ung thư máu/năm. Trong số đó, có khoảng 18% là bị u tủy, 48% bị ung thư hạch và 34% còn lại là mắc bệnh bạch cầu.

Sau nhiều năm nghiên cứu và phát triển các phương pháp điều trị ung thư, hiện nay có nhiều trường hợp cải thiện được bệnh, đem lại kết quả khả quan và hy vọng cho những người bị ung thư máu. Cũng theo Hiệp hội bệnh bạch cầu và u Lympho Hoa Kỳ, có khoảng 66% trường hợp chẩn đoán bị bệnh bạch cầu có thể sống được khoảng 5 năm, thậm chí là lâu hơn. Tỷ lệ này tăng lên 89% ở ung thư hạch Hodgkin và ung thư hạch không Hodgkin là 75%.

5. Điều trị ung thư máu bằng phương pháp nào?

Bên cạnh việc tìm hiểu các triệu chứng ung thư máu thì phương pháp điều trị cũng là mối quan tâm hàng đầu của bệnh nhân và gia đình. Tùy vào loại ung thư máu mà người bệnh mắc phải, mỗi người sẽ có phác đồ điều trị khác nhau. Ngoài ra điều này cũng cần phụ thuộc vào một số yếu tố khác như mức độ và giai đoạn của bệnh, tuổi tác, tình trạng sức khỏe của bệnh nhân. Có 3 cách điều trị ung thư máu đang được áp dụng trong đa số các trường hợp bệnh trong thời gian gần đây đó là:

• Cấy ghép tế bào gốc: các tế bào gốc sẽ được truyền vào cơ thể để giúp tái tạo các tế bào máu khỏe mạnh. Tế bào gốc có thể được lấy từ máu dây rốn, máu tuần hoàn hoặc tủy xương;

• Xạ trị: thường được khuyến khích nên áp dụng đối với điều trị ung thư máu thông qua tận dụng năng lượng bức xạ từ các tia X, có tác dụng tiêu diệt tế bào ung thư, đồng thời thu nhỏ kích thước khối u. Bức xạ có thể tác động tới tế bào ung thư tại não và dịch tủy sống, hạn chế tình trạng đau nhức tại xương và trong một số trường hợp bệnh nhân sẽ được tiến hành xạ trị trước khi cấy ghép tế bào gốc;

• Hóa trị liệu: là sử dụng kết hợp các hóa chất có khả năng chống ung thư nhằm ngăn chặn sự sinh trưởng của tế bào ung thư máu. Tương tự như xạ trị, hóa trị cũng có thể được áp dụng trước phương pháp cấy ghép tế bào gốc.

Phương pháp hóa trị trong điều trị ung thư máu

Trên đây là những chia sẻ của MEDLATEC về triệu chứng ung thư máu cũng như một số phương pháp được sử dụng trong điều trị căn bệnh này. Để được tư vấn chi tiết hơn về các dịch vụ thăm khám, chẩn đoán và tầm soát ung thư tại Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC, quý khách hàng xin vui lòng liên hệ qua Tổng đài 1900 56 56 56.