1. Quá trình hình thành phôi thai được diễn ra như thế nào?

Quá trình hình thành phôi thai diễn ra qua các giai đoạn sau đây:

1.1. Thụ tinh

Quá trình thụ tinh diễn ra khi một tinh trùng khỏe mạnh gặp được trứng trưởng thành trong ống dẫn trứng. Tinh trùng và trứng sẽ hợp nhất tạo thành hợp tử - tế bào đầu tiên mang đầy đủ 46 nhiễm sắc thể (23 nhiễm sắc thể từ bố và 23 nhiễm sắc thể từ mẹ). Hợp tử chính là “nền móng” đầu tiên của phôi thai.

Tinh trùng gặp trứng để thụ tinh

1.2. Phân bào 

Hợp tử tiến hành phân chia nhiều lần bằng nguyên phân, tạo thành các tế bào nhỏ gọi là phôi bào. Đến ngày thứ 3 - 4 sau thụ tinh, các phôi bào xếp chặt với nhau tạo thành các phôi dâu.

1.3. Phôi nang hình thành

Phôi dâu tiếp tục phát triển thành phôi nang. Bên trong phôi nang sẽ có khối tế bào, phần này sau đó sẽ phát triển thành bào thai. Lớp tế bào bên ngoài của phôi nang về sau đảm nhận nhiệm vụ bám vào niêm mạc tử cung và hình thành nhau thai.

1.4. Làm tổ trong tử cung

Khoảng ngày thứ 6 - 10 sau khi thụ tinh, phôi nang di chuyển vào tử cung và bám vào lớp niêm mạc tử cung. Đây chính là quá trình làm tổ, quyết định sự phát triển của thai kỳ. 

1.5. Hình thành phôi thai

Nếu làm tổ thành công, phôi thai sẽ hình thành, nồng độ hormone hCG sẽ tăng lên. Lúc này, nếu kiểm tra bằng que thử thai có thể xác nhận mang thai. Từ đây, các cơ quan quan trọng bắt đầu hình thành, bao gồm: hệ thần kinh, phổi, tim, gan, thận.

Phôi thai bắt đầu có tim thai từ tuần thứ 6 - 7. Từ tuần thứ 8, phôi chính thức được gọi là thai nhi vì đã có hình hài cơ bản của con người. Các cơ quan tiếp tục trưởng thành và phát triển hoàn thiện đến khi sinh.

Hình ảnh tóm tắt quá trình hình thành phôi thai

2. Các yếu tố chi phối đến sự phát triển an toàn của phôi thai

Có rất nhiều yếu tố tác động đến toàn bộ quá trình hình thành phôi thai. Trong đó, có những yếu tố giúp phôi phát triển khỏe mạnh, nhưng cũng có những yếu tố làm tăng nguy cơ sảy thai, dị tật hoặc thai chậm phát triển, cụ thể là:

2.1. Tình trạng sức khỏe của mẹ

Cơ thể của người mẹ chính là môi trường quan trọng nhất để phôi thai hình thành và phát triển thuận lợi. Nếu mẹ có sẵn bệnh lý nền như: bệnh tuyến giáp, huyết áp cao, tiểu đường, rối loạn miễn dịch,... và bệnh không được kiểm soát tốt thì dễ ảnh hưởng đến sự làm tổ và phát triển của phôi thai. 

2.2. Chế độ dinh dưỡng của mẹ

Phôi thai muốn hình thành và phát triển hoàn thiện rất cần đến dưỡng chất. Nếu mẹ bầu không bổ sung đủ axit folic thì đây sẽ là nguyên nhân làm tăng nguy cơ bị dị tật ống thần kinh ở thai nhi. Nếu mẹ bị thiếu máu, thai nhi sẽ không được nhận đủ oxy để phát triển.

2.3. Môi trường sống

Nếu mẹ tiếp xúc thường xuyên với khói bụi, môi trường ô nhiễm, hóa chất độc hại như: thuốc trừ sâu, sơn,... hoặc khói thuốc lá sẽ dễ ảnh hưởng tiêu cực đến sự hình thành tế bào phôi. Thậm chí đây còn là yếu tố có thể khiến thai nhi sau này bị dị tật, sảy thai,... 

2.4. Yếu tố di truyền và bất thường nhiễm sắc thể

Trường hợp bản thân bố hoặc mẹ có gen bất thường thì đây cũng là yếu tố có thể di truyền sang phôi thai. Ngoài ra, quá trình kết hợp giữa trứng và tinh trùng nếu xảy ra sai sót về nhiễm sắc thể sẽ có thể gây sảy thai sớm trong 3 tháng đầu.

3. Những việc nên làm để phôi thai phát triển khỏe mạnh và các dấu hiệu bất thường cần lưu ý

3.1. Mẹ bầu cần làm gì để phôi thai phát triển khỏe mạnh?

Để quá trình hình thành phôi thai diễn ra suôn sẻ, thai nhi phát triển khỏe mạnh, chị em cần: 

• Khám sức khỏe sinh sản cho cả hai vợ chồng trước khi có kế hoạch mang thai để tầm soát bệnh lý nội khoa, bệnh lây qua đường tình dục, đánh giá chức năng sinh sản,...
• Tiêm phòng rubella, thủy đậu (nếu chưa miễn dịch), cúm trước khi mang thai.
• Khám thai ngay khi có dấu hiệu mang thai hoặc thử que cho kết quả 2 vạch để được siêu âm, kiểm tra vị trí làm tổ của phôi thai, kiểm tra tim thai.
• Bổ sung đầy đủ dinh dưỡng, đặc biệt là axit folic, sắt,... theo hướng dẫn của bác sĩ. 
• Nghỉ ngơi đầy đủ, duy trì tinh thần thoải mái để tránh ảnh hưởng đến quá trình làm tổ của phôi thai. 

Mẹ bầu cần khám thai đúng lịch hẹn của bác sĩ để theo dõi sự phát triển của thai nhi

3.2. Những dấu hiệu bất thường cần lưu ý trong giai đoạn hình thành phôi thai

Trong giai đoạn hình thành phôi thai, nếu xuất hiện bất cứ dấu hiệu nào sau đây, chị em cần khám bác sĩ chuyên khoa ngay:

• Ra máu âm đạo bất thường.
• Đau bụng dưới.

4. Một số câu hỏi về giai đoạn hình thành phôi thai được nhiều người quan tâm 

4.1. Sau khi thụ tinh thành công siêu âm có thể thấy phôi thai không?

Những ngày đầu sau khi thụ tinh thành công, chưa thể phát hiện phôi thai qua hình ảnh siêu âm. Thường từ tuần thứ 5 - 6 của thai kỳ, siêu âm mới có thể thấy túi thai trong tử cung và quan sát được phôi thai.

4.2. Vì sao có trường hợp phôi thai không phát triển?

Nếu phôi thai không phát triển thì nguyên nhân chủ yếu do:

• Quá trình thụ tinh có sai sót gây bất thường nhiễm sắc thể.
• Người mẹ có bệnh lý nền không được kiểm soát tốt nên sức khỏe không đảm bảo.
• Ảnh hưởng từ môi trường, thuốc, rượu bia, thuốc lá, hóa chất độc hại,... và rất nhiều nguyên nhân khác.

Những yếu tố này dễ khiến phôi thai ngừng phát triển và gây sảy thai tự nhiên.

4.3. Khi nào phôi thai có tim thai?

Phôi thai thường có tim thai vào khoảng tuần thứ 6 - 7 của thai kỳ. Lúc này, siêu âm đầu dò có thể nghe được tim thai. Đây là một dấu mốc quan trọng cho thấy phôi thai đang phát triển bình thường.

Hy vọng những chia sẻ trên đây có thể giúp bạn hình dung cụ thể về quá trình hình thành phôi thai và biết cách tạo điều kiện tốt nhất để nuôi dưỡng phôi thai khỏe mạnh.

Nếu xuất hiện dấu hiệu mang thai cần được chẩn đoán đúng, chăm sóc thai kỳ an toàn, quý khách hàng có thể liên hệ đặt lịch khám cùng bác sĩ chuyên khoa của Hệ thống Y tế MEDLATEC qua Hotline 1900 56 56 56.