1. Giai đoạn bắt đầu hình thành - Tam cá nguyệt thứ nhất

Đây là quãng thời gian đánh dấu cột mốc đầu tiên trong quá trình phát triển của thai nhi ở tử cung người mẹ. Giai đoạn này bắt đầu từ tuần thứ 1 đến tuần thứ 13.

Tuần thứ 1 và 2

Lúc này, em bé vẫn chưa xuất hiện, tuần thứ 1 và thứ 2 vẫn còn nằm trong cuối chu kỳ kinh nguyệt của mẹ bởi vì theo quy ước, ngày dự sinh sẽ rơi vào tuần thứ 40, bắt đầu từ kỳ kinh cuối.

Tuần thứ 3

Sau khi trứng rụng nếu được thụ tinh trong 24h, hợp tử sẽ hình thành và di chuyển từ vòi trứng đến tử cung làm tổ. Hợp tử bám vào niêm mạc tử cung và phát triển thành phôi nang với tốc độ tăng trưởng tế bào cực kỳ chóng mặt.

Tuần thứ 4

Với kích thước lớn hơn, phôi nang tách ra, trở thành phôi thai và bánh nhau. Phôi thai dần phát triển nên cơ thể của bé, nhau thai giữ nhiệm vụ cung cấp oxi cùng các chất dinh dưỡng. Giờ mẹ có thể nhận biết sự hiện diện của bé qua việc sử dụng que thử thai. Bé lúc này rất nhỏ nên sự thay đổi kích thước ở bụng không đáng chú ý.

Sự phát triển của phôi thai theo từng tháng

Tuần thứ 5

Bé tiếp tục phát triển nhanh, bắt đầu xuất hiện các cơ quan như não, cột sống,… Mặc dù cơ thể chỉ lớn bằng hạt vừng nhưng tim bé đã có những nhịp đập đầu tiên vào khoảng cuối tuần, cho thấy hệ tuần hoàn đã hoạt động. Cùng lúc đó, hormone thai kỳ HCG tăng lên, dẫn đến sự ức chế quá trình rụng trứng.

Tuần thứ 6

Các giác quan như mắt, mũi miệng dần được hình thành. Hệ xương phát triển, gập lại giống hình chữ C. Tim thai đập với tốc độ khoảng 110/phút, dòng máu chưa có sự phân chia động mạch và tĩnh mạch.

Tuần thứ 7

Ở tuần này, mẹ có thể kiểm tra sức khỏe tim thai bằng phương pháp siêu âm, tốc độ bình thường được xác định trong khoảng 120 nhịp/phút. Các cơ quan khác như phổi, bộ máy tiêu hóa dần hình thành. Não phát triển hơn với các hệ thần kinh phân nhánh, kết nối với nhau. Các mầm chi dài ra, đuôi cũng dần biến mất. Mũi và thủy tinh thể cũng dần xuất hiện.

Tuần thứ 8

Vào thời gian này, cơ thể bé bớt uốn cong và trở nên thẳng hơn, thân dài ra với tốc độ khoảng 1mm mỗi ngày. Vì vậy, đây là thời điểm tốt nhất để xác định tuổi thai. Tay và chân phát triển dài hơn, dần hình thành các ngón tay. Vành tai xuất hiện rõ nét hơn cùng với mắt, mũi, miệng, có thể thấy được qua hình ảnh siêu âm.

Tuần thứ 9

Hình thái cơ thể dần hoàn thiện cùng với tai và mí mắt. Tuy nhiên, mí mắt bé vẫn chưa hoạt động. Các xương chi tiếp tục dài ra, vùng khuỷu dần được hình thành, có thể nhìn thấy các ngón chân. Lúc này cái đuôi đã hoàn toàn biến mất.

Tuần thứ 10

Chiều dài phôi thai phát triển nhanh, bé đã có thể cử động và gập duỗi thân cùng các chi. Những chiếc móng tay bé xíu cũng đã xuất hiện. Hai mí mắt phát triển hoàn chỉnh và khép lại để bảo vệ mắt.

Tuần thứ 11

Đầu bé lớn hơn và phát triển chiếm khoảng một nửa chiều dài toàn thân. Hộp sọ hình thành cùng với hệ thần kinh dần hoàn chỉnh. Phổi và cơ hoành phát triển hơn nên bé thậm chí có thể nấc. Gan đảm nhận nhiệm vụ sản xuất máu cho đến khi bé chào đời.

Tuần thứ 12

Phản xạ đá chân, duỗi người xảy ra thường xuyên hơn. Ngón tay và ngón chân cũng đã có khả năng gập duỗi được. Bé có thể đưa tay lên miệng mút và cảm nhận được khi mẹ sờ vào bụng.

Mang thai là một hành trình tuyệt vời của mẹ và con

2. Những điều cần lưu ý trong quá trình mang thai

12 tuần đầu tiên là giai đoạn quan trọng nhất của bé và mẹ, nhất là đối với những người mang thai lần đầu. Một số vấn đề cần quan tâm đặc biệt trong thời gian này như sau:

Trang bị kiến thức

Việc chú trọng tìm hiểu các kiến thức cần thiết là bước đệm hoàn hảo trong việc bảo vệ sức khỏe của mẹ và bé. Nhờ vậy, có thể tránh tâm lý hoang mang lo lắng cho mẹ bầu trước những lời đồn thổi vô căn cứ hoặc các kinh nghiệm lạc hậu, mê tín dị đoan, thậm chí có thể gây hại cho bé.

Tâm lý

Do những thay đổi khác thường khi mang thai như buồn ngủ, thèm ăn (hoặc chán ăn), ốm nghén,… tâm lý mẹ có thể sẽ trở nên nhạy cảm, lo lắng, cáu gắt,… Nếu không được sự quan tâm chia sẻ đặc biệt, bà mẹ có thể rơi vào trạng thái stress, u uất hoặc mắc các bệnh tâm lý như trầm cảm, rối loạn tâm thần,…

Sức khỏe tâm lý tốt sẽ giúp quá trình phát triển của thai nhi khỏe mạnh và ổn định. Vì vậy, sự quan tâm của gia đình rất quan trọng, hãy hướng mẹ đến những câu chuyện tích cực, các hoạt động giải trí, thư giãn,… Đồng thời, giúp mẹ chủ động tìm đến người thân hoặc bạn bè để tâm sự, giải tỏa căng thẳng, không nên suy nghĩ đến những điều buồn phiền, tiêu cực.

Chế độ dinh dưỡng

Việc lựa chọn các thực phẩm tươi mới rất tốt đối với sức khỏe mẹ bầu. Bổ sung nhiều hoa quả sẽ tăng cường một lượng vitamin và chất xơ cho bé. Các loại đậu đỗ như hạt điều, hạt dẻ,… cũng có thể trở thành những món ăn vặt lý tưởng. Đồng thời nên lưu ý bổ sung nước đầy đủ mỗi ngày.

Bé cần được cung cấp đầy đủ các dưỡng chất cần thiết

Ngoài việc cung cấp đầy đủ các nhóm chất dinh dưỡng, mẹ bầu cần phải tránh sử dụng các loại thực phẩm sau đây để bảo vệ sức khỏe cho bé.

• Rau ngót: đây là món ăn giàu chất xơ cùng các vitamin và khoáng chất, nhất là sắt. Tuy nhiên, nếu bà mẹ đang mang thai sử dụng có thể dẫn đến sảy thai do thành phần Papaverin khiến tử cung bị co thắt.

• Nhãn: nếu cơ địa bà mẹ nhạy cảm, có triệu chứng nóng trong người, táo bón, nhãn sẽ làm các dấu hiệu trên nghiêm trọng hơn thậm chí là sảy thai.

• Thơm (dứa): bao gồm cả thơm xanh và thơm vàng, nhất là thơm xanh có chứa hàm lượng Bromelain cao có thể kích thích co bóp, làm mềm tử cung khiến bà mẹ sanh non, hư thai.

• Thức ăn đóng hộp: những món ăn chế biến sẵn thường chứa nhiều gia vị, khiến mẹ bầu cảm thấy ngon miệng. Nhưng lượng muối cao có thể gây nên tình trạng tăng huyết áp, suy thận khiến thai nhi không được cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng.

• Thức ăn nhanh: xúc xích, khoai tây chiên, bánh kẹp,… đều là những thực phẩm chứa nhiều dầu mỡ, có thể gây ra các vấn đề về tim mạch nếu hấp thu quá nhiều. Hàm lượng dinh dưỡng rất thấp do được chế biến dưới nhiệt độ cao hoặc giữ đông lạnh qua ngày.

• Không sử dụng thức ăn sống, lên men: đây là những thực phẩm chứa nhiều vi khuẩn không tốt cho sức khỏe bà mẹ lẫn thai nhi. Nên tránh các món ăn như bò tái, muối dưa, nem chua,…

• Một số thực phẩm khác: các loại rau củ có mầm, nội tạng động vật, các chất kích thích như cà phê, bia rượu, thuốc lá (kể cả tiếp xúc thụ động),…

Duy trì những thói quen lành mạnh

Xây dựng lối sống lành mạnh là một phương pháp hiệu quả giúp phòng tránh các bệnh tật cùng những tác động xấu có thể ảnh hưởng đến thai nhi. Nhờ vậy, bà mẹ sẽ có một thai kỳ ổn định và khỏe mạnh.

Sinh hoạt điều độ

Thời gian nghỉ ngơi chất lượng, hợp lý, cân bằng với công việc hằng ngày rất có ích cho bà mẹ đang mang thai. Chưa hết, một số công việc thường ngày như rửa chén, lau nhà,… cũng cần phải tránh tiếp xúc. Các vi khuẩn trong không khí, từ bụi bặm, các hóa chất tẩy rửa,… có thể gây hại cho mẹ và bé.

Sử dụng trang phục phù hợp

Nên sử dụng áo quần, đầm váy với chất liệu thoáng mát, rộng rãi. Tránh tình trạng bức bối, nóng nực hay o ép vòng bụng để không làm ảnh hưởng đến quá trình phát triển của thai nhi. Không nên đi giày cao gót có thể gây nên khiến chân bị chuột rút, sưng tấy hoặc làm mẹ té ngã,…

Rèn luyện các bài tập nhẹ nhàng

Một số bài tập nhẹ nhàng như thiền, yoga,… rất có ích cho bà mẹ cũng như sức khỏe của bé, giúp ổn định tinh thần, tránh tình trạng tâm lý căng thẳng, buồn phiền. Đồng thời, nâng cao sức khỏe hiệu quả, phòng ngừa các biến chứng thai sản.

Các hoạt động thể dục nhẹ nhàng rất có lợi đối với sức khỏe của mẹ và bé

Thông qua bài viết này, mong rằng bạn đọc đã được cung cấp những kiến thức cần thiết về quá trình phát triển của thai nhi và một số phương pháp giúp thai kỳ của mẹ luôn khỏe mạnh. Nếu có bất kỳ vấn đề nào cần tư vấn hoặc thăm khám xin vui lòng liên hệ đến đường dây nóng 1900.56.56.56, Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC sẵn sàng hỗ trợ và đồng hành cùng bạn.