1. Tìm hiểu chung về bệnh sốt xuất huyết 

sốt xuất huyết là một trong những bệnh truyền nhiễm cấp tính phổ biến hiện nay, gây ra bởi virus Dengue. Bệnh thường bùng phát mạnh vào mùa mưa, thời điểm thuận lợi cho muỗi vằn (vật trung gian truyền bệnh) sinh sôi và phát triển. 

Về cơ chế bệnh sinh, sau khi bị muỗi mang virus Dengue đốt, virus sẽ xâm nhập vào cơ thể con người qua vết chích. Tại đây, virus bắt đầu nhân lên trong các tế bào miễn dịch rồi lan truyền khắp cơ thể qua đường máu, từ đó gây ra các phản ứng viêm và rối loạn chức năng ở nhiều cơ quan. Quá trình này có thể làm tổn thương thành mạch, tăng tính thấm mao mạch và giảm tiểu cầu. 

Về triệu chứng, người bệnh mắc sốt xuất huyết có thể gặp các biểu hiện như: sốt cao đột ngột, đau đầu, đau mỏi cơ, phát ban, buồn nôn, chảy máu cam hoặc chảy máu chân răng,… Nếu không được điều trị kịp thời và chăm sóc đúng cách, bệnh có thể gây biến chứng nguy hiểm như xuất huyết nội tạng, sốc Dengue, thậm chí là tử vong.

Muỗi  Aedes aegypti là vật trung gian truyền bệnh chính của virus Dengue gây sốt xuất huyết trong cộng đồng

2. Sốt xuất huyết lây qua đường nước bọt không? 

Sốt xuất huyết lây qua đường nước bọt không? Sốt xuất huyết không lây qua đường nước bọt, dịch hô hấp hay tiếp xúc thông thường như hôn, ăn uống chung, nói chuyện ở khoảng cách gần. Vậy tại sao lại như vậy? Nguyên do của vấn đề này nằm ở cơ chế lây truyền đặc thù của virus gây bệnh: 

• Virus Dengue không cư trú hoặc tồn tại với tải lượng đủ lớn trong tuyến nước bọt của người bệnh để gây lây nhiễm khi tiếp xúc. 
• Không giống các loại virus truyền nhiễm thông thường, virus Dengue không truyền tải qua đường hô hấp, không phát tán qua giọt bắn hoặc khí dung. Cách lây duy nhất được ghi nhận phổ biến là qua vết đốt của muỗi Aedes (muỗi vằn) đã mang virus. 

Do đó, bạn hoàn toàn có thể yên tâm khi chăm sóc, trò chuyện hoặc sinh hoạt gần gũi với người đang mắc sốt xuất huyết, miễn là thực hiện tốt các biện pháp phòng muỗi đốt. 

3. Sốt xuất huyết lây qua những đường nào?

Virus Dengue có cơ chế lây truyền khác biệt so với các loại virus truyền nhiễm thông thường như cúm hay COVID-19. Bệnh không lây trực tiếp từ người sang người qua tiếp xúc thông thường. Thay vào đó, nó chủ yếu lây truyền qua vật thể trung gian mang virus là muỗi vằn. Dưới đây là chi tiết các con đường lây truyền của bệnh sốt xuất huyết.

Muỗi đốt 

Đây là hình thức lây truyền phổ biến nhất của bệnh sốt xuất huyết. Về cơ chế hình thành bệnh, khi một con muỗi cái đốt người đang nhiễm virus Dengue, virus sẽ xâm nhập và phát triển trong cơ thể muỗi. Sau khoảng 1 - 2 tuần, muỗi mang virus có thể truyền bệnh sang người khoẻ mạnh qua các vết đốt. 

Lưu ý, không phải tất cả muỗi vằn đều mang virus. Chỉ những cá thể muỗi từng đốt người bệnh mới có khả năng truyền bệnh. 

Cơ chế lây truyền bệnh sốt xuất huyết qua đường muỗi đốt

Lây truyền từ mẹ sang con 

Phụ nữ mang thai nếu mắc sốt xuất huyết có thể truyền virus sang thai nhi, đặc biệt là trong giai đoạn 3 tháng cuối thai kỳ hoặc thời điểm chuyển dạ. Trẻ sơ sinh trong trường hợp này có thể xuất hiện các triệu chứng bệnh liên quan trong vài ngày sau sinh. Tuy nhiên, tỷ lệ truyền dọc này khá thấp và không phổ biến. Nhưng để hạn chế nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe em bé, mẹ vẫn nên có những biện pháp phòng muỗi đốt trong suốt giai đoạn mang thai. 

Qua truyền máu 

Lây nhiễm qua truyền máu là trường hợp khá hiếm, xảy ra khi người hiến máu đang trong giai đoạn ủ bệnh hoặc nhiễm virus Dengue nhưng chưa có triệu chứng, thì người nhận máu có thể bị lây bệnh. Tuy nhiên, hiện nay, tại các cơ sở y tế đều có quy trình sàng lọc chặt chẽ cho người hiến máu, nên nguy cơ xảy ra tình trạng này gần như được kiểm soát hiệu quả. 

4. Cách phòng tránh bệnh sốt xuất huyết đúng cách

Vì bệnh không lây qua đường nước bọt hay tiếp xúc gần thông thường, nên biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất vẫn là chủ động diệt muỗi, diệt bọ gậy và ngăn muỗi đốt. Cụ thể như sau: 

• Ngủ màn kể cả ban ngày, mặc quần áo dài tay để hạn chế muỗi đốt (đặc biệt là vào mùa mưa, thời điểm thuận lợi cho muỗi vằn sinh sôi và phát triển). 
• Dọn dẹp môi trường sống sạch sẽ, ngăn nắp và thoáng mát. Lưu ý, nên úp các dụng cụ chứa nước không dùng đến, thay nước bình hoa, chậu cảnh thường xuyên để ngăn muỗi vằn phát triển.
• Diệt bọ gậy bằng cách thả cá hoặc sử dụng hoá chất chuyên dụng tại những nơi có nước đọng. 
• Dùng kem hoặc bình xịt chống muỗi khi đi ra ngoài, nhất là vào sáng sớm hoặc chiều tối, đây là thời điểm muỗi hoạt động mạnh. 
• Tuyên truyền, nâng cao ý thức cộng đồng trong phòng chống sốt xuất huyết, đặc biệt là trong thời điểm bùng phát dịch. 

Biện pháp phòng ngừa bệnh hiệu quả nhất vẫn là chủ động diệt muỗi và ngăn muỗi đốt

Như vậy, bài viết trên đây đã giúp giải đáp thắc mắc “sốt xuất huyết lây qua đường nước bọt không”. Bệnh sốt xuất huyết không lây qua đường nước bọt hay giao tiếp thông thường. Việc hiểu rõ cơ chế lây truyền sẽ giúp bạn phòng bệnh hiệu quả, tránh hoang mang và lo lắng quá mức. Trường hợp nghi ngờ mắc bệnh, cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám và điều trị kịp thời. 

Người bệnh chú ý, tuyệt đối không được áp dụng các bài thuốc chữa bệnh theo quan niệm dân gian khi chưa có sự tham vấn của bác sĩ chuyên khoa, bởi có thể làm nghiêm trọng hơn tình trạng bệnh cũng như tăng nguy cơ biến chứng ảnh hưởng đến sức khoẻ. 

Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc liên quan hoặc nhu cầu thăm khám sức khỏe, có thể liên hệ Tổng đài MEDLATEC 1900 56 56 56 để được giải đáp chi tiết và đặt lịch thăm khám cùng bác sĩ chuyên khoa.