1. Nang thận là gì, do đâu mà có

1.1. Nang thận và phân loại nang thận

Nang thận là những khối dịch bất thường ở một hoặc cả hai bên thận, hình tròn, không thông với đài bể thận và chứa dịch trong bên trong. Nó có thể gặp ở mọi độ tuổi nhưng thường xuất hiện ở trẻ em và người trên 50 tuổi. Cũng có trường hợp trẻ sơ sinh bị nang thận nhưng đó là nang bẩm sinh.

Nang ở trong thận

Có ba loại nang thận như sau:

- Nang đơn độc: đây là nang phổ biến nhất, nằm ở vỏ thận, đa phần lành tính. Nếu kích thước nang lớn sẽ gây đau bên hông tương ứng, chèn ép vào nhu mô thận ảnh hưởng đến chức năng thận. Trường hợp này cần phải mổ để loại bỏ nang. 

- Nhiều nang (ít nhất từ 2 nang trở lên): nó là kết quả của sự tắc nghẽn nhiều đơn vị thận.

- Đa nang: chủ yếu do di truyền, là kết quả của sự rối loạn cấu trúc khiến cho một phần lớn nhu mô thận bị biến thành nhiều nang có chứa dịch.

1.2. Nguyên nhân gây ra nang thận

Đến nay nguyên nhân chính xác gây ra nang thận là gì vẫn chưa thể tìm ra nhưng nhiều nghiên cứu cho thấy khả năng cao là do ứ đọng nước tiểu trong thận. Bên cạnh đó, tình trạng thiếu máu hoặc sự phá hủy cấu trúc của các ống thận cũng có thể gây ra bệnh lý này. Một số trường hợp khác do túi thừa trong ống thận tách ra hình thành nang.

Những yếu tố sau cũng được xem là góp phần làm tăng nguy cơ bị nang thận:

- Người đã trên 50 tuổi.

- Người có tiền sử với bệnh nhiễm khuẩn đường tiết niệu.

- Bệnh nhân đang chạy thận nhân tạo.

- Người sinh trong gia đình có tiền sử với bệnh lý về thận.

2. Triệu chứng và biến chứng của nang thận

2.1. Triệu chứng nang thận

Hầu hết các trường hợp bị nang thận đều không có biểu hiện lâm sàng cho đến khi phát hiện ra bệnh hoặc khi đã có biến chứng. Trong trường hợp này, các triệu chứng lâm sàng thường thấy là:

Đau hông hoặc sườn là một trong những triệu chứng của người bị nang thận

- Bị đau ở hông hoặc sườn kèm theo đi tiểu ra máu vì nang lớn và chèn ép vào các cơ quan khác.

- Rét run, đau, sốt ở những trường hợp bị chảy máu hoặc nhiễm trùng nang. Lúc này cơn đau thường rất dữ dội.

- Tăng huyết áp khi chèn ép động mạch thận.

- Thận to, thăm khám lâm sàng có thể sờ thấy được.

2.2. Biến chứng cần thận trọng

Đa phần các trường hợp bị nang thận là vô hại và không cần chữa trị. Tuy nhiên, nguy cơ nhiễm trùng, u thận vẫn có thể xảy ra dù là tỷ lệ nhỏ. Trường hợp nhiễm trùng có thể gây sốt và khiến người bệnh đau đớn dữ dội. Lúc này nang thận có nguy cơ vỡ và rò rỉ rất cao sinh ra nhiễm trùng huyết đe dọa trực tiếp đến tính mạng người bệnh.

Các trường hợp nang thận biến chứng thường đi kèm triệu chứng sau:

- Đau ở mạn sườn và bụng.

- Tiểu ra máu.

- Đau mạn sườn, tăng bạch cầu, sốt.

- Có sỏi thận mà chủ yếu là loại sỏi calci oxalat.

- Huyết áp tăng trong suốt quá trình diễn biến của bệnh.

3. Tránh nhầm lẫn nang thận với thận đa nang

Không giống như nang thận, bệnh thận đa nang là nguyên nhân chủ yếu gây ra ung thư và suy thận. Nguyên nhân gây ra thận đa nang cũng xác định được rõ ràng hơn là do sự phát sinh và phát triển của chính nang thận có liên quan đến môi trường, yếu tố gen hoặc cả hai; do một số loại thuốc điều trị bệnh hoặc các chất hóa học. 

Người ta dựa vào 3 cơ chế bệnh lý sau để giải thích sự hình thành thận đa nang:

- Tắc nghẽn ở bên trong lòng ống thận

Khi dùng các chất oxy hóa để gây ra bệnh thận đa nang trên động vật người ta nhận thấy các tế bào ở thành ống góp vùng tủy thận tăng sinh là nguyên nhân tạo thành các polyp nằm dọc ống góp. Những polyp này làm tắc nghẽn trong ống thận, gây ứ nước và hình thành nên nang thận. Người ta không tìm thấy sự xuất hiện của micropolyp tại thành ống thận.

- Biến đổi màng nền ống thận

Người ta tìm thấy ở động vật bị thận đa nang sự biến đổi của các thành phần màng nền ống thận. Hậu quả của nó là ống thận bị giãn hình thành nang. 

- Tế bào biểu mô ống thận bị tăng sinh

Cơ chế này có thể liên quan tới loạn sản tế bào biểu mô. Việc tế bào biểu mô tăng nhanh về số lượng ở các đoạn ống thận bị giãn sẽ tạo cơ hội cho nang thận hình thành.

4. Một số điều cần lưu ý

Nang thận có kích thước nhỏ hầu như không cần điều trị nhưng nếu kích thước của nó trên 6cm thì nên phẫu thuật loại bỏ để tránh gây chèn ép nhu mô thận ảnh hưởng xấu đến chức năng thận. Nếu nang nhỏ gây biến chứng nhiễm trùng, xuất huyết nang gây đau đớn mà điều trị nội khoa không hiệu quả hoặc thường xuyên tái phát thì cũng cần can thiệp điều trị ngoại khoa.

Thăm khám để phát hiện và điều trị nang thận sớm để ngăn ngừa biến chứng xấu cho sức khỏe

Bệnh nang thận được chẩn đoán và điều trị kịp thời sẽ ngăn ngừa được nguy cơ gây ra các biến chứng xấu cho sức khỏe. Vì thế thăm khám sức khỏe định kỳ để được kiểm tra, phát hiện bệnh sớm. Khi đến thăm khám tại cơ sở y tế, các bác sĩ sẽ căn cứ trên dấu hiệu lâm sàng, tiền sử bệnh để đưa ra các chỉ định xét nghiệm thăm dò chức năng thận để chẩn đoán chính xác bệnh.

Để phòng ngừa nang thận phát triển, người bệnh nên:

- Tránh lạnh bởi đây là yếu tố nguy cơ làm bệnh tiến triển nặng hơn.

- Hạn chế vận động quá sức hoặc xảy ra chấn thương ở vùng bụng bởi nó dễ gây nhiễm trùng nang thận và vỡ nang.

- Bảo vệ tốt cho hoạt động chức năng của thận.

- Kiểm soát huyết áp ổn định.

- Tránh các yếu tố nguy cơ gây nhiễm trùng tiết niệu cũng như các loại nhiễm trùng khác.

- Uống ít nhất 1,5 - 2 lít nước mỗi ngày để đào thải độc tố ra khỏi thận.

Mong rằng những chia sẻ trên đây sẽ giúp bạn đọc hiểu hơn về những vấn đề xung quanh bệnh nang thận. Nếu cần tìm hiểu thêm về bệnh lý này, bạn đọc có thể liên hệ tổng đài 1900 56 56 56 để được các chuyên viên y tế tư vấn đầy đủ và chính xác.