1. Bệnh viêm gan B: Những vấn đề khái quát

viêm gan B là bệnh truyền nhiễm gây nên bởi virus viêm gan B (HBV). Con đường lây truyền virus HBV gồm: đường máu, quan hệ tình dục không an toàn và từ mẹ sang con khi sinh nở. 

Viêm gan B nếu không được điều trị kiểm soát tốt rất dễ gây xơ gan, suy gan và ung thư gan. Do bệnh ít xuất hiện triệu chứng ở giai đoạn đầu nên đại đa số bệnh nhân không được phát hiện sớm. Khi bệnh tiến triển nặng người bệnh sẽ có các triệu chứng đặc trưng như: mệt mỏi, vàng da, vàng mắt, chán ăn, đau tức hạ sườn phải,...

Hepatitis virus B gây bệnh viêm gan B

2. Phác đồ điều trị viêm gan B Bộ Y tế: Những thông tin cơ bản

2.1. Điều trị viêm gan B cấp tính

Trong quyết định số 3310/QĐ-BYT (29 /7/2019) có thông tin hướng dẫn phác đồ điều trị viêm gan B Bộ Y tế với trường hợp cấp tính như sau:

2.1.1. Hỗ trợ điều trị

Người bệnh sẽ được bác sĩ tư vấn thực hiện các biện pháp hỗ trợ điều trị sau đây:

- Ở giai đoạn xuất hiện triệu chứng lâm sàng, người bệnh cần tránh làm việc quá sức, không làm việc nặng và cần dành thời gian để nghỉ ngơi.

- Duy trì chế độ ăn khoa học, không uống rượu bia, giảm tối đa chất béo. Nếu người bệnh không thể ăn uống được hoặc nôn quá nhiều thì cần duy trì dinh dưỡng bằng đường tĩnh mạch.

- Không dùng thuốc chuyển hóa qua gan, hạn chế hoặc tránh các thuốc gây độc gan hoặc chuyển hóa qua gan nhiều như paracetamol, kháng sinh nhóm macrolid…

Nếu triệu chứng viêm gan B cấp tính tiến triển nghiêm trọng, người bệnh cần được nhập viện điều trị hồi sức:
- Đảm bảo ổn định tuần hoàn và hô hấp.

- Tiêm vitamin K1 (10mg/ngày). Nếu prothrombin < 60% cần pha loãng vitamin K1 tiêm mạch chậm trong 3 ngày.

- Theo dõi sát sao các triệu chứng lâm sàng để điều chỉnh kịp thời tình trạng rối loạn đông máu, chống phù não,...

2.1.2. Dùng thuốc kháng virus HBV

Theo phác đồ điều trị viêm gan B Bộ Y tế, những trường hợp viêm gan B cấp tính sau cần dùng thuốc kháng virus điều trị đến khi cải thiện lâm sàng và xét nghiệm hoặc mất HBsAg:

- Viêm gan B tối cấp.

- Viêm gan B cấp kèm theo tối thiểu 2 điều kiện: bệnh não gan, INR trên 1.5, bilirubin toàn phần huyết thanh trên 3 mg/dL (bilirubin trực tiếp trên 1.5 mg/dL).

- Tăng bilirubin và thời gian mắc bệnh > 4 tuần.

Phác đồ điều trị viêm gan B Bộ Y tế hướng dẫn bệnh nhân viêm gan B tối cấp cần được điều trị bằng thuốc kháng virus 

2.1.3. Theo dõi điều trị

Người bệnh sẽ được theo dõi triệu chứng lâm sàng và xét nghiệm để theo dõi các chỉ số:

- AST và ALT định kỳ 1 - 2 tuần/lần đến khi ALT về mức thấp hơn ULN 2 lần. Thời gian sau đó người bệnh cần xét nghiệm để theo dõi 4 - 12 tuần/lần, tối thiểu trong 24 tuần.

- INR, bilirubin toàn phần và trực tiếp 1 - 2 tuần/lần cho tới khi chỉ số về ngưỡng cho phép.

- Xét nghiệm HBsAg và anti-HBs vào tuần 12 và 24.

- Nếu anti-HBs < 10 IU/L, người bệnh cần tiêm vắc xin phòng viêm gan B.

- Nếu HBsAg dương tính sau 6 tháng có nghĩa là bệnh đã ở giai đoạn mạn tính.

2.2. Điều trị viêm gan B mạn tính 

Phác đồ điều trị viêm gan B Bộ Y tế hướng dẫn, việc điều trị viêm gan B mạn tính cần đạt mục đích:

- Ức chế sự phát triển của virus HBV.

- Tăng chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân và kiểm soát để bệnh không tiến triển sang giai đoạn xơ gan hoặc ung thư biểu mô tế bào gan.

- Dự phòng lây nhiễm viêm gan B.

- Dự phòng bùng phát viêm gan B.

2.2.1. Nguyên tắc điều trị

- Lựa chọn ưu tiên trong phác đồ điều trị viêm gan B Bộ Y tế đối với trường hợp bệnh mạn tính là dùng thuốc NAs đường uống và có thể sẽ dùng suốt đời. Một số trường hợp đặc biệt sẽ cân nhắc dùng thuốc Peg-IFN.

- Người bệnh cần tuân thủ đúng liều lượng thuốc đã được bác sĩ kê đơn, không tự ý dừng thuốc.

2.2.2. Chuẩn bị trước khi điều trị

Người bị viêm gan B mạn tính sẽ được:

- Bác sĩ tư vấn về mục tiêu, tính cấp thiết của việc dùng thuốc kháng virus và hiệu quả mà quá trình điều trị mang lại.

- Thực hiện những xét nghiệm cần thiết như: Xét nghiệm công thức máu, xét nghiệm chức năng gan, sinh thiết gan,...

2.2.3. Dùng thuốc kháng virus viêm gan B

Dựa trên kết quả xét nghiệm về mức độ xơ hóa gan, tải lượng DNA virus và nồng độ ALT, bác sĩ sẽ chỉ định đơn thuốc phù hợp. Nếu bệnh nhân bị xơ gan, phác đồ điều trị viêm gan B Bộ Y tế hướng dẫn: người bệnh cần được điều trị khi tải lượng DNA virus vượt ngưỡng, không cần xem xét tới chỉ số ALT và HBeAg.

Trường hợp bệnh nhân không bị xơ gan, việc điều trị cần thực hiện khi bệnh nhân đáp ứng 2 tiêu chuẩn: virus tăng sinh và có tổn thương tế bào gan. Nếu chưa đáp ứng 2 tiêu chuẩn này, người bệnh cần được điều trị khi đáp ứng 1 trong các tiêu chuẩn:
- Độ tuổi trên 30, ALT > ULN kéo dài (tối thiểu 24 - 48 tuần) và DNA virus trên 20.000 IU/ml.

- Tiền sử gia đình có người mắc ung thư gan, xơ gan.

- Đã có cryoglobulin máu, viêm cầu thận.

- Bị tái phát bệnh thời gian dừng dùng thuốc kháng virus.

Trong phác đồ điều trị viêm gan B Bộ Y tế, bệnh nhân viêm gan B mạn tính được dùng các loại thuốc kháng virus như Entecavir, Tenofovir alafenamide, Tenofovir disoproxil fumarate,... 

Người bị viêm gan B mạn tính cần đo tải lượng DNA virus định kỳ theo chỉ định của bác sĩ 

2.2.4. Theo dõi điều trị

Bệnh nhân viêm gan B mạn tính nếu chưa được chỉ định dùng thuốc kháng virus cần thăm khám định kỳ, định kỳ 12 - 24 tuần/lần thực hiện xét nghiệm công thức máu, kiểm tra chỉ số ALT và AST. Người bệnh cũng cần được đo tải lượng DNA virus đều đặn 24 - 48 tuần/lần và đánh giá xơ hóa gan, theo dõi HBeAg, 24 - 48 tuần/lần.

Trường hợp đang sử dụng thuốc kháng virus theo phác đồ điều trị viêm gan B Bộ Y tế, người bệnh cần được:

- Sau tháng điều trị đầu tiên, người bệnh cần xét nghiệm theo dõi chỉ số AST, ALT và creatinin huyết thanh 2 - 4 tuần/lần.

- Khi bệnh đã ổn định, người bệnh cần tái khám 12 tuần/lần để tiến hành xét nghiệm công thức máu, xét nghiệm chức năng gan và đánh giá xơ hóa gan 24 - 48 tuần/lần.

- Kiểm tra tải lượng DNA virus đều đặn vào các tuần điều trị 12, 24 và 48. Thời gian sau đó, người bệnh cần duy trì khoảng cách xét nghiệm định kỳ 24 - 48 tuần/lần hoặc xét nghiệm tải lượng DNA virus nếu chỉ số ALT tăng không rõ căn nguyên.

- Nếu tải lượng DNA virus thấp và âm tính với HBeAg, người bệnh cần tiến hành định lượng HBsAg định kỳ 24 - 48 tuần/lần.

Nếu bệnh đã ổn định và người bệnh được dừng điều trị thì trong năm đầu tiên, người bệnh vẫn cần xét nghiệm định kỳ 12 tuần/lần để đánh giá khả năng tái phát.

Thực hiện theo phác đồ điều trị viêm gan B Bộ Y tế là cách giúp người bệnh kiểm soát sự phát triển của virus gây bệnh và hạn chế nguy cơ xảy ra biến chứng. 

Trường hợp có dấu hiệu nghi ngờ viêm gan B như: vàng da, vàng mắt, buồn nôn, nôn, đau hạ sườn phải,... quý khách hàng có thể liên hệ Hotline 1900 56 56 56 của Hệ thống Y tế MEDLATEC để được tư vấn xét nghiệm giúp chẩn đoán đúng bệnh và định hướng điều trị, chăm sóc sức khỏe tốt nhất.