1. Dị ứng đạm sữa bò là như thế nào?

1.1. Khái niệm dị ứng đạm sữa bò

Dị ứng đạm sữa bò là tình trạng hệ miễn dịch phản ứng quá mức với protein trong sữa bò, nhất là casein và whey. Khi người bị dị ứng uống sữa hoặc dùng các chế phẩm từ sữa bò, cơ thể sẽ nhận nhầm những protein này là “chất lạ” có hại và sản sinh kháng thể IgE để chống lại. Quá trình này kích hoạt giải phóng các chất trung gian histamin, gây ra các triệu chứng như phát ban, nổi mề đay, ngứa, tiêu chảy, nôn ói hoặc thậm chí khó thở. 

Protein trong sữa bò có thể gây dị ứng thực phẩm ở người

1.2. Tránh nhầm lẫn không dung nạp lactose với dị ứng đạm sữa bò

Dị ứng đạm sữa bò khác hoàn toàn không dung nạp lactose nên bạn cần tránh nhầm lẫn hai tình trạng này:

• Dị ứng đạm sữa bò: Liên quan đến hệ miễn dịch, có thể gây phát ban, khó thở, sốc phản vệ,...
• Không dung nạp lactose: Do thiếu enzyme tiêu hóa lactose, gây đầy bụng, tiêu chảy nhưng không gây phản ứng miễn dịch.

1.3. Triệu chứng gặp phải khi bị dị ứng đạm sữa bò

Người bị dị ứng đạm sữa bò có thể xuất hiện phản ứng dị ứng ngay sau khi uống sữa hoặc sau đó vài giờ đến vài ngày. Triệu chứng dễ gặp phải ở những trường hợp này là:

• Triệu chứng trên da: 

- nổi mề đay, ban đỏ, ngứa ngáy.

- Chàm (eczema) tái đi tái lại, nhất là ở má, tay, chân.

- Phù nề ở mí mắt, mặt, môi.

• Triệu chứng đường tiêu hóa:

- Tiêu chảy, đi ngoài phân dính chất nhầy hoặc máu.

- Nôn ói liên tục sau khi uống sữa.

- Đau bụng, chướng bụng, đầy hơi.

- Ở trẻ sơ sinh: quấy khóc, bỏ bú, tăng cân kém.

• Triệu chứng đường hô hấp:

- Sổ mũi, nghẹt mũi, hắt hơi liên tục.

- Ho khò khè, thở rít.

- Khó thở, thường gặp khi phản ứng dị ứng nặng.

• Sốc phản vệ:

Trường hợp dị ứng đạm sữa bò nghiêm trọng có thể khiến huyết áp tụt nhanh, khó thở, tím tái,... Nếu không được cấp cứu ngay, người bệnh có thể bị nguy hiểm đến sự sống.

2. Vai trò của xét nghiệm dị ứng đạm sữa bò

Việc tự chẩn đoán dị ứng qua biểu hiện lâm sàng thường thiếu tính chính xác vì triệu chứng dễ nhầm lẫn với không dung nạp lactose hoặc các bệnh tiêu hóa khác. Thực hiện xét nghiệm dị ứng đạm sữa bò giúp: 

• Chẩn đoán xác định.
• Đánh giá mức độ dị ứng để bác sĩ có phương án cân nhắc xem người bệnh cần kiêng hoàn toàn sữa bò không, hay có thể dùng với liều lượng hạn chế.
• Bác sĩ có hướng đưa ra chế độ ăn thay thế, theo dõi tái dị ứng hoặc kiểm tra khả năng dung nạp sau một thời gian nhất định.

3. Phương pháp tiến hành xét nghiệm dị ứng đạm sữa bò

3.1. Xét nghiệm Panel 14 dị nguyên

Panel 14 dị nguyên phân tử - Euroimmun là xét nghiệm xác định 14 dị nguyên phân tử từ trứng, sữa, đậu phộng,… Thông qua kết quả xét nghiệm bác sĩ sẽ có căn cứ chẩn đoán dị ứng đạm sữa bò.

3.2. Test lẩy da (Skin Prick Test)

Xét nghiệm dị ứng đạm sữa bò bằng phương pháp lẩy da được thực hiện bằng cách: bác sĩ nhỏ một giọt dung dịch chứa protein sữa bò lên da (thường ở cẳng tay hoặc lưng). Sau đó, bác sĩ dùng kim nhỏ chích nhẹ để dung dịch thấm vào lớp ngoài của da và chờ khoảng 15 - 20 phút.

Nếu người bệnh xuất hiện vết sưng đỏ, ngứa tại chỗ thì có khả năng cao bị dị ứng với đạm sữa bò. Phương pháp này cho kết quả nhanh và giá rẻ hơn xét nghiệm máu, nhưng không dùng được nếu người bệnh đang uống thuốc kháng dị ứng.

3.3. Test áp da (Patch Test)

Miếng dán chứa protein sữa bò sẽ được dán lên da người bệnh trong vòng 48 giờ. Sau thời gian này, bác sĩ sẽ quan sát phản ứng trên da.

Đây là xét nghiệm dị ứng đạm sữa bò dùng để phát hiện loại dị ứng xuất hiện chậm, khi triệu chứng không đến ngay sau khi ăn hoặc uống sữa bò. Nhược điểm của phương pháp xét nghiệm này là mất thời gian và cần giữ miếng dán cố định trong suốt thời gian thử nghiệm.

Mô phỏng cách thực hiện xét nghiệm dị ứng đạm sữa bò bằng kỹ thuật test áp da

4. Làm gì khi kết quả xét nghiệm dị ứng đạm sữa bò dương tính?

Sau khi xét nghiệm dị ứng đạm sữa bò, nếu kết quả dương tính, người bệnh cần loại bỏ hoàn toàn sữa bò và sản phẩm làm từ sữa ra khỏi chế độ ăn. Thay vì dùng sữa bò và chế phẩm có sữa bò, người bệnh hãy chọn các sản phẩm thay thế như: sữa đậu nành, sữa yến mạch, sữa gạo hoặc sữa thủy phân. 

Trước khi dùng thực phẩm, người bệnh cần đọc kỹ thông tin thành phần để tránh protein sữa bò ẩn trong bánh kẹo, bơ, phô mai,...

Đối với trường hợp có tiền sử phản ứng nặng, nếu có chỉ định từ bác sĩ, người bệnh cần luôn mang thuốc chống dị ứng bên người.

Người bị dị ứng đạm sữa bò cần bỏ hoàn toàn thực phẩm chứa sữa bò ra khỏi chế độ ăn

5. Một số câu hỏi được nhiều người quan tâm về dị ứng đạm sữa bò

5.1. Trước khi xét nghiệm dị ứng đạm sữa bò cần lưu ý gì không?

Trước khi xét nghiệm dị ứng đạm sữa bò, người bệnh cần thông báo cho bác sĩ về các thuốc đang dùng (nhất là thuốc kháng histamin). Cần ngừng thuốc kháng histamin ít nhất 48 - 72 giờ trước test da. Xét nghiệm không được thực hiện khi đang có dấu hiệu sốt, cảm cúm.

5.2. Có thể tự làm test dị ứng đạm sữa bò tại nhà không?

Hiện nay, chỉ duy nhất xét nghiệm Panel 14 dị nguyên sữa bằng mẫu máu thì có thể lấy mẫu tại nhà. Tuy nhiên, quá trình này cần được thực hiện bởi cán bộ y tế có chuyên môn.

5.3. Dị ứng đạm sữa bò có tự hết không?

Trẻ bị dị ứng đạm sữa bò thường sẽ hết dị ứng ở tuổi trưởng thành. Tuy nhiên, trẻ vẫn cần xét nghiệm định kỳ để theo dõi.

Quý khách hàng có nhu cầu xét nghiệm dị ứng đạm sữa bò có thể liên hệ Hotline 1900 56 56 56 của Hệ thống Y tế MEDLATEC để được tư vấn chi tiết và đặt lịch khám nhanh chóng.