Tin tức

Tình trạng nhiễm Rotavirus khu vực Hà Nội được phát hiện tại Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC

Ngày 12/01/2014
Đoàn Văn Thuyết, Nguyễn Thị Nhung và Nguyễn Nghiêm Luật - Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC

TÓM TẮT


Mục tiêu
: đánh giá tỷ lệ nhiễm Rotavirus ở khu vực Hà Nội được phát hiện tại Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC và đặc điểm lâm sàng của bệnh nhân nhiễm Rotavirus ở khu vực Hà Nội.

Phương pháp: mẫu phân được xét nghiệm với bộ kit SD BIOLINE Rotavirus của hãng Standard Diagnostics, Inc, Korea.

Kết quả: Từ tháng 1 đến tháng 10 năm 2013, 687 trẻ em dưới 5 tuổi đã được nghiên cứu tại Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC, Hà Nội, Việt Nam. Tỷ lệ nhiễm Rotavirus nhóm A được xác định là 7,71% số trẻ em bị tiêu chảy. Trong số bị nhiễm Rotavirus, tỷ lệ cao nhất được thấy ở trẻ em 2-3 tuổi (chiếm 74,32%) và tỷ lệ là nam cao hơn nữ (58,2% so với 47,8%). Các triệu chứng của bệnh tiêu chảy cấp do Rotavirus là tiêu chảy (100%), nôn mửa (100%), sốt (100%) và mất nước (100%).

 

Kết luận: (1) Tỷ lệ tiêu chảy do Rotavirus được phát hiện tại Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC chiếm 7,7% số trẻ bị tiêu chảy đến khám. Trong số đó, tuổi hay gặp là từ 2 đến 3 tuổi và tỷ lệ gặp nam cao hơn nữ. (2) Các triệu chứng chính của nhiễm Rotavirus được phát hiện gồm tiêu chảy, nôn, sốt và mất nước.

          Rotavirus infection in the Hanoi region was detected at MEDLATEC General Hospital

                                                                               Thuyet DV, Nhung NT and Luat NN

                                                                                                MEDLATEC General Hospital                 

               
ABSTRACT

Objective: to study Rotavirus infection rate in the Hanoi region was discovered in MEDLATEC General Hospital and clinical characteristics of patients infected with rotavirus in the Hanoi region.

Methods: fecal samples were tested for rotavirus by kit BIOLINE of SD Standard Diagnostics, Inc, Korea.

Results: from January to October 2013, 687 children under 5 years of age were studied in MEDLATEC General Hospital, Hanoi, Vietnam. Prevalence of group A rotavirus was identified as 7.71 % of the children with diarrhea. Of Rotavirus infection, the highest rate seen in children 2-3 years old (up 74.32%) and the prevalence was higher in males than in females (58.2% compared with 47.8%). The symptoms of acute diarrhea caused by rotavirus diarrhea (100%), vomiting (100%) , fever (100%) and dehydration (100%).

Conclusions: (1) Percentage of diarrhea due to rotavirus was detected in MEDLATEC General Hospital up 7.7% of children with diarrhea. Among them, the highest rate seen in children 2-3 years old and the prevalence was higher in males than in females. (2) The main symptoms of rotavirus infection include diarrhea, vomiting, fever and dehydration.

Rotavirus, một loại virus RNA, là nguyên nhân chính gây tiêu chảy ở trẻ nhỏ trên toàn thế giới. Virus này có 7 nhóm chính, được xếp từ A đến G. Loại Rotavirus gây bệnh cho người chủ yếu là nhóm A, ít gặp hơn là nhóm B và C. Bệnh thường gặp ở trẻ em, chủ yếu là lứa tuổi từ 3 tháng đến 2 tuổi. Ở trẻ dưới 5 tuổi, 95% trẻ mắc ít nhất một lấn tiêu chảy cấp do Rotavirus. Tiêu chảy cấp do Rotavirus là nguyên nhân gây tử vong cho trên 800.000 trẻ em trên thế giới hàng năm. Theo nghiên cứu của Trung NV và cộng sự tại Hà Nội, tiêu chảy ở trẻ em dưới 5 tuổi có nguyên nhân hàng đầu là do virus, trong đó rotavirus chiếm đến 46,7% [6]. Tiêu chảy cấp do Rotavirus lây lan rất nhanh, chủ yếu qua con đường phân-miệng và tay-miệng. Do đặc điểm về địa lý, khí hậu và tập quán sinh sống, miền Bắc Việt Nam là nơi có tỷ lệ nhiễm Rotavirus cao, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài này với hai mục tiêu nghiên cứu là:

1. Đánh giá tỷ lệ nhiễm Rotavirus ở khu vực Hà Nội được phát hiện tại Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC;

2. Đặc điểm lâm sàng của bệnh nhân nhiễm Rotavirus ở khu vực Hà Nội.

 

1. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

1.1. Đối tượng

- Thiết kế nghiên cứu: đề tài được tiến hành theo phương pháp nghiên cứu tiến cứu mô tả cắt ngang.

- Đối tượng nghiên cứu: các bệnh nhân làm xét nghiệm tại Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC có kết quả xét nghiệm Rotavirus dương tính. Trong thời gian từ 01/01/2013 đến 30/10/2013 có 687 bệnh nhân đến khám và được làm xét nghiệm Rotavirus tại Bệnh viện Đa Khoa MEDLATEC.

1.2. Phương pháp nghiên cứu

1.2.1. Lấy bệnh phẩm: lấy 5-10 gam phân (khoảng bằng hạt lạc) cho vào lọ sạch đã dán mã vạch và chuyển ngay đến phòng xét nghiệm (chậm nhất là sau 6 giờ lấy mẫu).

1.2.2. Tiến hành xét nghiệm: mẫu phân được tiến hành làm xét nghiệm với bộ kit SD BIOLINE Rotavirus của hãng Standard Diagnostics, Inc, Korea. Đây là loại xét nghiệm miễn dịch phát hiện các Rotavirus nhóm A trong các mẫu phân. Xét nghiệm dùng hai loại kháng thể trong sắc ký miễn dịch bánh kẹp (sandwich) pha rắn nhằm phát hiện protein đặc hiệu nhóm.

2. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU

2.1. Tỷ lệ bệnh nhân có Rotavirus dương tính: Tỷ lệ bệnh nhân có Rotavirus dương tính được xác định là 7,71% số trẻ em bị tiêu chảy ( Bảng 2.1).

                                    Bảng 2.1. Tỷ lệ bệnh nhân có Rotavirus dương tính

Kết quả Rotavirus

Số trẻ

%

Dương tính

53

7,71

Âm tính

634

92,29

Tổng cộng

687

100


2.2. Sự phân bố Rotavirus dương tính theo giới:
sự phân bố Rotavirus dương tính theo giới được thể hiện ở Bảng 2.2.

                                 Bảng 2.2. Sự phân bố Rotavirus dương tính theo giới


Giới tính

Số trẻ

%

Nam

28

52,8

Nữ

25

47,2

Tổng cộng

53

100


2.3 . Sự phân bố Rotavirus dương tính theo tuổi:
như được chỉ ra ở Bảng 2.3, trong số trẻ bị nhiễm Rotavirus, tỷ lệ cao nhất được thấy ở trẻ em 2-3 tuổi (chiếm 74,32%).

                                
   Bảng 2.3. Sự phân bố Rotavirus dương tính theo tuổi

Tuổi của trẻ

Số trẻ

%

1 tuổi

3

6,98%

2 tuổi

19

44,19%

3 tuổi

13

30,23%

4 tuổi

5

11,63%

> 5 tuổi

3

6,98%

Tổng cộng

43

100%


2.4.
Sự phân bố Rotavirus dương tính theo vùng địa lý (quận): sự phân bố Rotavirus dương tính được thể hiện nhiều ở các quận Ba Đình, Long Biên và Từ Liêm (Bảng 2.4).

                                      
   Bảng 2.4. Sự phân bố Rotavirus dương tính theo quận

Số thứ tự

Quận

Số lượng

%

1

Ba Đình

12

27,91%

2

Long Biên

7

16,28%

3

Từ Liêm

5

11,63%

4

Cầu Giấy

3

6,98%

5

Hoàn Kiếm

3

6,98%

6

Hai Bà Trưng

3

6,98%

7

Hoàng Mai

2

4,65%

8

Gia Lâm

2

4,65%

9

Đồng Đa

2

4,65%

10

Thanh Xuân

1

2,33%

11

Tây Hồ

1

2,33%

12

Bắc Ninh

1

2,33%

13

Hà Đông

1

2,33%

Tổng cộng

43

100,00%


2.5. Số lần đi ngoài trong ngày:
số lần đi ngoài của bệnh nhi được thể hiện ở Bảng 2.5, trong đó, số lần đi ngoài 3 đến 10 lần/ một ngày chiếm tỷ lệ 100% các trường hợp nhiễm Rotavirus.

                                 
Bảng 2.5. Số lần đi ngoài của bệnh nhi nhiễm Rotavirus

 
 

Số thứ tự

Số lần đi ngoài trong ngày

Số lượng

Tỷ lệ

1

Từ 3 đến 5 lần

20

46,51%

2

Từ 6 đến 10 lần

23

53,49%

3

Không đếm được

0

0,00%

4

Phân tự chảy

0

0,00%

Tổng cộng

43

100,00%



2.6.
Tính chất của phân: tính chất phân của bệnh nhi được thể hiện ở Bảng 2.6.

     
Bảng 2.6. Tính chất phân của bệnh nhi

Số thứ tự

Tính chất phân

Số lượng

Tỷ lệ

1

Lỏng

26

60,7%

2

Sệt

17

39,53%

3

Sệt có máu

0

0,00%

4

Lỏng có nhày

0

0,00%

5

Lỏng có mầu, nhày

0

0,00%

Tổng cộng

43

100,00%


2.7.
Mức độ sốt: sốt của trẻ nhiễm Rotavirus chiếm 100% các trường hợp, thể hiện ở Bảng 2.7.

Bảng 2.7. Mức độ sốt của trẻ
 

Số thứ tự

Sốt

Số lượng

Tỷ lệ

1

Sốt nhẹ (≤ 38,5oC)

21

48,84%

2

Sốt cao (> 38,5oC)

22

51,16%

Tổng cộng

43

100,00%



2.8. Các triệu chứng khác:
các triệu chứng khác của trẻ nhiễm Rotavirus được thể hiện ở Bảng 2.8.

                                     
Bảng 2.8. Các triệu chứng khác của trẻ nhiễm Rotavirus

Số thứ tự

Triệu chứng khác

Số lượng

Tỷ lệ

1

Khó chịu

39

90,70%

2

Biếng ăn

42

97,67%

3

Đau bụng

15

34,88%

4

Mệt mỏi

43

100,00%

5

Chướng bụng

0

0,00%

6

Mắt trũng

0

0,00%


2.9. Tình trạng mất nước:
tình trạng mất nước của trẻ được thể hiện ở Bảng 2.9.

     
Bảng 2.9. Tình trạng mất nước
của trẻ

Số thứ tự

Tình trạng mất nước của trẻ

Số lượng

Tỷ lệ

1

Khóc có nước mắt

41

95,35%

2

Quấy khóc ít

18

41,86%

3

Quấy khóc nhiều

23

53,49%

4

Khóc không nước mắt

0

0,00%

5

Da, môi khô

43

100,00%

6

Bình thường

0

0,00%


2.10. Nơi phát hiện trẻ bị nhiễm Rotavirus:
nơi phát hiện trẻ bị bệnh được thể hiện ở Bảng 2.10.

  
Bảng 2.10.
Nơi phát hiện trẻ bị nhiễm Rotavirus

Số thứ tự

Nơi phát hiện trẻ bị bệnh

Số lượng

Tỷ lệ

1

Ở nhà

0

0,00%

2

Hàng xóm

6

13,95%

3

Ở trường

18

41,86%

4

Không biết

19

44,19%

Tổng cộng

43

100,00%


3. BÀN LUẬN

3.1. Về giới: Trong số 687 bệnh nhân đến khám và làm xét nghiệm Rotavirus, nam chiếm 60% và nữ chiếm 40%. Tỷ lệ xét nghiệm Rotavirus dương tính chiếm 7,7%, trong đó nam chiếm 52,8% và nữ chiếm 47,2%. Có sự khác biệt giữa các lứa tuổi có Rotavirus dương tính: tuổi từ 2 đến 3 chiếm tỷ lệ cao nhất (74,41%), đây là những lứa tuổi đang đi lớp, rất dễ bị lây nhiễm chéo giữa các bệnh nhi trong lớp. Tiếp đến là sự phân bố đều cho các lứa tuổi còn lại, trong đó 4 tuổi chiếm 11,63%, 1 tuổi và trên 5 tuổi đều chiếm tỷ lệ 6,98%.

3.2. Về tuổi: Theo nghiên cứu của Trung NV và cộng sự [6], từ tháng 4/2001 đến tháng 3/2002 tại Hà Nội, trong số 836 trẻ dưới 5 tuổi bị tiêu chảy cấp thì có 46,7% do Rotavirus, phổ biến ở lứa tuổi 13-24 tháng tuổi. Một nghiên cứu khác khảo sát bệnh tiêu chảy cấp do Rotavirus nhập viện trong năm 2003 tại Bệnh viện Nhi Đồng 1 - Tp. Hồ Chí Minh, 64,7% mẫu phân có Rotavirus, phổ biến ở trẻ từ 3-35 tháng. Theo Nguyễn Gia Khánh [1, 2] và Tôn Nữ Vân Anh [5] thực hiện tại Hà Nội thì nguyên nhân do Rotavirus lần lượt là 65,3% và 64,6%. Do tiêu chuẩn lấy mẫu có khác nhau nên kết quả nghiên cứu của chúng tôi cũng có sự khác biệt nhất định với các kết quả nghiên cứu ở trên.

3.3. Về biểu hiện lâm sàng: Sốt là biểu hiện phổ biến của trẻ nhiễm Rotavirus: 100% bệnh nhi có sốt, trong đó sốt cao (> 38,5oC) chiếm 51,16% và sốt nhẹ (≤ 38,5oC) chiếm 48,84%. Hầu như bệnh nhân đều có các triệu chứng như nôn (100%), biếng ăn (97,67%), khó chịu (90,70%). Có dấu hiệu mất nước: da, môi khô (100%), khóc và khóc có nước mắt (95,35%). Các biểu hiện về lâm sàng của các trẻ nhiễm Rotavirus trong nghiên cứu của chúng tôi cũng tương tự như các biểu hiện lâm sàng của các tác giả đã công bố khác [3, 4, 6, 7].

3.4. Về nguồn lây bệnh: Có 19 cháu đã đi lớp và có khả năng lây bệnh ở các bạn trong lớp, còn lại 24 cháu chưa đi lớp cũng bị bệnh, trong đó có 6 người biết hàng xóm có người bị bệnh, còn lại 19 cháu không biết nguồn lây từ đâu. Đây là một khuyên cáo cho những người chăm sóc con nhỏ, cần vệ sinh sạch sẽ trước khi bế con, cho con bú, 100% bệnh nhân không có thay đổi thức ăn mới, lạ.

3.5. Về phòng bệnh: Tổ chức Y tế thế giới đã xác định việc phát triển vaccine ngừa Rotavirus là ưu tiên hàng đầu cho y tế cộng đồng. Vaccine dạng uống là loại vaccine mới nhất phòng chống viêm đường tiêu hóa do Rotavirus và được chứng minh là có hiệu quả bảo vệ lên đến 90%.

KẾT LUẬN

1. Tỷ lệ tiêu chảy do Rotavirus được phát hiện tại Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC chiếm 7,7% số trẻ bị tiêu chảy đến khám. Trong số đó, tuổi hay gặp là từ 2 đến 3 tuổi và tỷ lệ gặp ở nam cao hơn ở nữ.

2. Các triệu chứng chính của nhiễm Rotavirus được phát hiện gồm tiêu chảy, nôn, sốt và mất nước.

KIẾN NGHỊ

1. Cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền để nâng cao nhận thức của người dân trong công tác phòng chống tiêu chảy ở trẻ em.

2. Tất cả trẻ em cần được uống vaccine phòng Rotavirus.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Nguyễn Gia Khánh và cộng sự (2002). Nguyên nhân gây tiêu chảy cấp ở trẻ em dưới 5 tuổi tạiViện Nhi". Tạp chí Nhi Khoa 2002; Tập 10: 242- 245.

2. Nguyễn Gia Khánh và cộng sự. Đặc điểm lâm sàng của tiêu chảy cấp do rotavirus ở trẻ em dưới 5 tuổi tại Viện Nhi. Tạp chí Nhi Khoa 2002; Tập 10: 246-249. 
 

3. Nguyen, VM, VT Nguyen, PL Huynh, DT Dang, TH Nguyen, VTPhan, TL Nguyen, TL Le, B Ivanoff, JR Gentsch, RI Glass, and the Vietnam Rotavirus Surveillance Network. The epidemiology and disease burden of rotavirus in Vietnam: sentinel surveillance at 6 hospitals. J Infect. Dis 2001 183: 1707-1712.

4.  Nishio O, Matsui K, Lan DT, Ushijima H, Isomura S.Rotavirus infection among infants with diarrhea in Vietnam. Pediatr Int 2000 Aug; 42(4): 422-424.

5.  Tôn Nữ Vân Anh: Phát hiện tiêu chảy cấp do Rotavirus ở trẻ dưới 5 tuổi qua test nhanh rota/adeno combistick. Hội Nghị Khoa Học Công Nghệ Tuổi Trẻ Các Trường Đại Học Y Dược Việt Nam lần thứ XIII, 5-2006: 556-560.

6. Trung VN, Phung LV, Chinh LH and Andrej W. Diarrhea Caused by Rotavirus in Children Less than 5 Years of Age in Hanoi, Vietnam. J Clin Microbiol, December 2004; 42(12): 5745-5750.

7.  Van Man N, Luan Le T, Trach DD, Thanh NT, Van Tu P, Long NT, Anh DD, Fischer TK, Ivanoff B, Gentsch JR, Glass RI. Epidemiological profile and burden of rotavirus diarrhea in Vietnam: 5 years of sentinel hospital surveillance, 1998-2003. J Infect Dis 2005; 192 Suppl 1: S127.

Bình luận ()

Ý kiến của bạn sẽ được xét duyệt trước khi đăng.

Lựa chọn dịch vụ

Quý khách hàng vui lòng lựa chọn dịch vụ y tế theo nhu cầu!

Lấy mẫu xét nghiệm tại nhà

Lấy mẫu xét nghiệm tại nhà giúp khách hàng chủ động tầm soát bệnh lý. Đồng thời tiết kiệm thời gian đi lại, chờ đợi kết quả với mức chi phí hợp lý.

Đặt lịch thăm khám tại MEDLATEC

Đặt lịch khám tại cơ sở khám chữa bệnh thuộc Hệ thống Y tế MEDLATEC giúp chủ động thời gian, hạn chế tiếp xúc đông người.