1. Trật khớp cùng đòn là gì?

Trật khớp cùng đòn là tên gọi ngắn gọn hơn của trật khớp cùng vai đòn. Đây là chấn thương xảy ra ở khớp cùng đòn trên vai. Khớp này nối giữa xương đòn và xương bả vai. Khi bị té ngã ở tư thế đập vai trực tiếp xuống nền cứng và cánh tay áp sát vào ngực hay thân mình sẽ dẫn đến trật khớp cùng vai đòn.

Các dấu hiệu để nhận biết khớp cùng đòn trên vai bị trật bao gồm:

• Ngay sau khi té ngã, tại phần vai và cánh tay cảm thấy đau nhức, khó cử động, thậm chí không thể nâng, hạ cánh tay. Cảm giác đau có thể thuyên giảm nhưng cũng có thể gia tăng, tùy mức độ tổn thương. 
• Quan sát phần vai thấy bất thường, đầu xương đòn nhô lên so với mỏm cùng vai, khi dùng tay ấn thì đầu xương đòn có thể trở về vị trí cũ nhưng thả tay ra, đầu xương đòn lại nhô lên. 
• Vai sưng tấy, bầm tím. 

Trật khớp cùng đòn thường dễ xảy ra với các vận động viên hay người thường xuyên tập luyện, chơi các bộ môn bóng chuyền, bóng rổ, bóng đá. Ngoài ra, người làm việc nặng nhọc, môi trường làm việc trên cao cũng có khả năng cao gặp chấn thương này. Số ít các trường hợp trật khớp cùng vai đòn xảy ra ở người già do xương khớp bị lão hóa. 

Người chơi thể thao dễ gặp chấn thương gây trật khớp cùng đòn

2. Các cấp độ của trật khớp cùng vai đòn

Dựa vào mức độ tổn thương, trật khớp cùng đòn được chia thành 6 cấp độ sau:

Trật khớp cùng vai đòn cấp độ I

Biểu hiện lâm sàng của cấp độ I là cảm giác đau ở khớp cùng quạ đòn nhưng lại không đau ở vùng gian - quạ đòn. Ngoài ra, cử động vai ít nhiều bị hạn chế. Khi chụp X-quang, không thấy có các biểu hiện bất thường do có thể lúc này bệnh nhân chỉ bị giãn dây chằng, khớp không bị trật. 

Trật khớp cùng vai đòn cấp độ II

Ở cấp độ II, trật khớp cùng đòn có biểu hiện lâm sàng là đầu xương đòn nhô lên so với mỏm cùng vai, dùng tay ấn vào vùng gian - quạ đòn thấy xuất hiện cảm giác đau. Tuy nhiên, cũng như cấp độ I, khi chụp X-quang lại không hiển thị những bất thường trên ảnh phim. Trường hợp này có thể bị giãn hoặc đứt dây chằng, chưa tổn hại đến khớp. 

Trật khớp cùng vai đòn cấp độ III

Ngoài các biểu hiện lâm sàng giống với cấp độ II, trật khớp cùng vai đòn cấp độ III còn thấy đầu xương đòn nhô lên rõ rệt, gồ lên mặt da. Còn ảnh chụp X-quang hiển thị rõ so với mỏm cùng vai, đầu xương đòn nhô cao hơn nhiều. Đồng thời, khoảng gian quạ - đòn tăng lên so với bên lành. 

Ảnh minh họa 6 cấp độ trật khớp cùng vai đòn

Trật khớp cùng vai đòn cấp độ IV

Không chỉ đau đớn và gần như không thể cử động tay, trật khớp cùng vai đòn cấp độ IV còn có biểu hiện lâm sàng là đầu ngoài xương đòn trật vào trong hoặc ra sau so với mỏm cùng vai. Nếu chụp X-quang nách hay chụp CT - scan, hình ảnh cho thấy đầu ngoài xương đòn bị di lệch vào trong hoặc hẳn ra sau.

Trật khớp cùng vai đòn cấp độ V

Đây là mức độ nặng với phần da gồ lên rõ, đầu ngoài xương đòn bị lệch lên trên, người bệnh cảm thấy đau đớn và mất khả năng cử động ở vai, cánh tay. Khi chụp X-quang, ảnh phim sẽ cho thấy khoảng gian quạ - đòn tăng lên hẳn so với bên lành.

Trật khớp cùng vai đòn cấp độ VI

Biểu hiện lâm sàng đặc trưng của trật khớp cùng đòn cấp độ VI là đầu ngoài xương đòn lệch hẳn xuống dưới, nghiêm trọng hơn là xương đòn và xương sườn bị gãy, kèm theo đó là các tổn thương ở đám rối cánh tay. Ảnh chụp phim hiển thị đầu ngoài xương đòn bị trật xuống dưới mỏm cùng vai và dưới mỏm quạ.

3. Điều trị trật khớp cùng vai đòn

Tùy mức độ tổn thương mà bác sĩ có phác đồ điều trị cụ thể. Đối với trật khớp cùng đòn cấp độ I, II, người bệnh được điều trị bảo tồn bằng cách chườm đá giảm sưng đau, uống thuốc, đeo đai cố định trong 4 - 6 tuần, tập phục hồi chức năng theo hướng dẫn của kỹ thuật viên.

Tập phục hồi chức năng với kỹ thuật viên để cải thiện khả năng vận động

Nhưng từ cấp độ III trở đi, bác sĩ có thể chỉ định điều trị phẫu thuật. Thực tế, các trường hợp bị trật khớp cùng vai đòn từ cấp độ III, đặc biệt là cấp độ IV, V và V khá hiếm gặp.

Dù được điều trị bằng phương pháp nào, người bệnh cũng cần tuân thủ phác đồ điều trị. Trong đó, sử dụng thuốc và tập luyện đúng hướng dẫn là rất quan trọng, đảm bảo cơ thể mau hồi phục.

Ngoài ra, trong quá trình điều trị, người bệnh cần chú ý nghỉ ngơi, giữ tinh thần vui vẻ, thoải mái. Đặc biệt, bổ sung dinh dưỡng cân bằng và đầy đủ để nâng cao sức đề kháng và tăng cường sức khỏe xương khớp.

4. Phòng ngừa trật khớp cùng đòn

Để phòng ngừa các chấn thương gây trật khớp cùng vai đòn, bạn cần chú ý:

• Chuẩn bị trang phục bảo hộ cần thiết khi làm việc và chơi thể thao.
• Cẩn thận trong quá trình làm việc, tập luyện hay khi tham gia giao thông để phòng tránh chấn thương, tai nạn.
• Tự tìm hiểu các cách sơ cứu để xử lý kịp thời và đúng cách nếu bản thân hay mọi người xung quanh gặp nạn.
• Nếu gặp chấn thương và nghi ngờ bị trật khớp cùng đòn hay bất kỳ vấn đề nào khác, cần sơ cứu tạm thời và nhanh chóng đến cơ sở y tế gần nhất.

Sử dụng đồ bảo hộ khi chơi thể thao hay làm việc

Hy vọng với những chia sẻ trên, bạn đọc đã hiểu hơn về trật khớp cùng đòn. Để được kiểm tra các vấn đề về xương khớp do tuổi già, biến chứng của bệnh lý hay do các va chạm, chấn thương xảy ra trong sinh hoạt hàng ngày, bạn có thể đến Chuyên khoa Cơ Xương khớp - Hệ thống Y tế MEDLATEC.

Quý khách có thể đăng ký lịch khám trước tiện lợi bằng cách gọi đến hotline 1900 56 56 56 của MEDLATEC.