1. Xét nghiệm ADN trong kiểm tra quan hệ huyết thống

Acid Deoxyribonucleic (ADN) là loại vật chất tồn tại trong mỗi tế bào sinh vật, có vai trò lưu trữ thông tin di truyền. Một đoạn ADN mang thông tin di truyền cụ thể được gọi là gen.

Xét nghiệm ADN cho biết 2 người có quan hệ huyết thống hay không

ADN của mỗi cơ thể sinh vật được thừa hưởng từ cả cha lẫn mẹ chúng, quy định đặc điểm riêng. Dựa trên quy luật này, xét nghiệm ADN là xét nghiệm phân tích ADN trong các tế bào cơ thể, từ đó biết được 2 cá thể có quan hệ huyết thống hay không.

Nếu mẫu ADN của hai cá thể khớp nhau trong từng gen, thì có thể khẳng định tới 99,99% hai cá thể có quan hệ huyết thống gần gũi. Ngược lại, nếu 2 mẫu ADN khác biệt từ 2 gen trở lên nghĩa là không có quan hệ huyết thống. 

2. Xét nghiệm ADN cần những gì?

Xét nghiệm ADN có thể thực hiện trên nhiều mẫu xét nghiệm như: mẫu máu, mẫu mô, móng tay, chân tóc, xương, răng, cuống rốn, tế bào niêm mạc miệng,… Các mẫu này đều cho kết quả có độ chính xác cao, không nhiều khác biệt.

Xét nghiệm ADN có thể thực hiện từ khi đứa trẻ chưa sinh (mẫu tế bào dịch ối thai nhi) hoặc bất kỳ độ tuổi nào bởi hệ gen thiết lập ngay từ khi thụ thai và duy trì bền vững.

Gen được thiết lập vững chắc từ khi thụ thai

Yêu cầu mẫu xét nghiệm ADN và cách lấy mẫu như sau:

2.1. Dùng mẫu máu

Xét nghiệm ADN trên mẫu máu là cách phổ biến nhất hiện nay để kiểm tra huyết thống bởi cách thực hiện đơn giản. ADN trong máu có độ ổn định cao, không bị biến tính do môi trường và kết quả kiểm tra nhanh.

Lấy mẫu máu xét nghiệm ADN thực hiện như sau:

- Liên hệ trung tâm y tế, cơ sở xét nghiệm để chuẩn bị dụng cụ lấy mẫu cần thiết.

- Rửa sạch tay, chuẩn bị đầu bấm tiệt trùng, bút bấm lấy mẫu, giấy lấy mẫu.

- Viết tên (kí hiệu) người lấy mẫu phân tích lên thẻ lấy mẫu máu.

- Lau sạch ngón tay giữa (hoặc gót chân ở trẻ dưới 1 tuổi) bằng bông tẩm cồn.

- Lắp đầu bút bấm và tháo vỏ bảo vệ.

- Đặt đầu bút bấm lên đầu ngón tay (hoặc gót chân của trẻ), bấm nút để trích máu thu mẫu.

- Bóp đầu ngón tay nhẹ nhàng đến khi thu được 1 giọt máu.

- Áp ngón tay vào vòng tròn của giấy thu mẫu để giấy thấm giọt máu.

- Lau đầu ngón tay bằng bông tẩm cồn, giữ vị trí trích để máu không thấm ra.

- Giữ giấy thu mẫu máu, để khô trong 10 phút, gấp lại cho vào phong bì có chữ ký. Hoặc có thể thu thập mẫu máu bằng các phương pháp lấy máu tương tự các xét nghiệm khác trên bệnh phẩm là máu.

Thực hiện lấy mẫu máu ở cả 2 người cần xác định quan hệ huyết thống, gửi kèm giấy đề nghị phân tích ADN và chờ kết quả.

Xét nghiệm ADN trên mẫu máu là phổ biến nhất

2.2. Dùng mẫu tế bào niêm mạc miệng

Có thể xét nghiệm ADN với mẫu tế bào niêm mạc miệng ở mọi lứa tuổi, thực hiện tại nhà hoặc đến trung tâm y tế. Các bước lấy mẫu như sau:

- Người lấy mẫu cần hạn chế ăn uống, đặc biệt là không uống sữa, trà, cà phê hay hút thuốc trước khi lấy mẫu từ 4h.

- Súc sạch miệng, rửa tay 3 lần với nước ấm trước khi lấy mẫu.

- Dùng tăm bông khử trùng, thu thập tế bào của má trong (niêm mạc miệng), bằng cách quệt đầu bông xoay nhẹ khoảng 30 lần khắp các bề mặt bên trong má.

- Lấy 3 mẫu tăm bông (3 mẫu tế bào niêm mạc miệng) cho 1 người.

- Để các mẫu khô tự nhiên trong không khí ít nhất 15 phút, lưu ý giữ sạch, không để đầu bông chạm vật.

- Bảo quản tăm bông vào bì chứa mẫu, ghi thông tin vào bao bì.

- Lấy mẫu trên cả 2 người cần thực hiện xét nghiệm quan hệ huyết thống.

- Gửi mẫu kèm giấy đề nghị phân tích ADN và chờ kết quả.

2.3. Mẫu tóc có chân

Hiệu quả xét nghiệm ADN trên mẫu tóc tương đương các xét nghiệm ADN trên các loại mẫu khác. Xét nghiệm ADN trên mẫu tóc có thể thực hiện ở mọi lứa tuổi, nhưng lưu ý không nên dùng với trẻ sơ sinh hoặc tóc quá mỏng, khó nhổ cả chân tóc.

Các bước lấy mẫu và gửi xét nghiệm ADN như sau:

- Nhổ từ 5 - 7 sợi tóc có chân, đặt trên giấy A4 trắng sạch, chân tóc sẽ dính trên bề mặt giấy.

Cần lấy tóc có chân để xét nghiệm ADN

- Gói cẩn thận mẫu tóc, viết tên, thông tin người cho mẫu và chữ ký, sau đó gói trong phong bì ghi tên tương ứng.

- Hai mẫu tóc cần xét nghiệm ADN sau khi được chuẩn bị đủ được bỏ chung trong bì giấy lớn, gửi cùng giấy đề nghị phân tích ADN và chờ kết quả.

2.4. Mẫu móng tay, chân

Cần lấy mẫu móng tay, chân xét nghiệm ADN đạt đúng yêu cầu, cách lấy như sau:

- Rửa sạch cả móng tay và chân của người cần lấy mẫu.

- Cắt móng tay, chân, sao cho được ít nhất 40mg mẫu.

- Gói mẫu cẩn thận bằng giấy A4 trắng sạch, viết thông tin người cho mẫu, chữ ký và cho vào phong bao ghi thông tin tương ứng.

- Gửi cả mẫu xét nghiệm của 2 người cần phân tích vào phong bao lớn, gửi cùng giấy đề nghị phân tích ADN và chờ kết quả.

2.5. Mẫu nước ối, sinh thiết gai nhau

Xét nghiệm ADN xác định huyết thống này không được khuyến khích, bởi việc chọc thu mẫu nước ối hoặc sinh thiết gai nhau có nguy cơ ảnh hưởng đến thai nhi. Vì thế, thường chỉ trong trường hợp đặc biệt, như cần xét nghiệm sàng lọc dị tật trước sinh, bác sỹ mới cấp phép chọc ối.

Việc chọc ối lấy mẫu ADN thai nhi có thể thực hiện khi thai đạt tối thiểu 15 tuần tuổi, cần ít nhất từ 2 - 5ml nước ối để xét nghiệm.

Xét nghiệm ADN chính xác tại bệnh viện MEDLATEC

Ngoài ra, xét nghiệm ADN có thể thực hiện với mẫu cuống rốn sau khi rụng, dịch cơ thể,… nhưng ít phổ biến hơn. Yêu cầu mẫu và cách lấy mẫu sẽ được hướng dẫn cụ thể tại trung tâm xét nghiệm.

Bạn lo ngại, không biết xét nghiệm ADN cần những gì, hay lo lắng độ chính xác của kết quả, bảo mật thông tin? Vậy thì hãy xem xét tới dịch vụ lấy mẫu tận nhà 1 lần của Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC. Khách hàng chỉ cần đăng ký dịch vụ của MEDLATEC, sau đó cung cấp các thông tin để nhân viên bệnh viện đến lấy mẫu. 

Với trang thiết bị hiện đại, đội ngũ y bác sỹ giàu kinh nghiệm, kết quả xét nghiệm tại MEDLATEC sẽ chính xác, có độ tin cậy cao hơn các cơ sở y tế khác.

Liên hệ MEDLATEC qua hotline 1900 56 56 56 để được tư vấn chi tiết.