1. Xét nghiệm prothrombin là gì?

Xét nghiệm prothrombin hay còn gọi là xét nghiệm thời gian PT được dùng trong y học nhằm đánh giá quá trình đông máu. Đông máu được hiểu là sự thay đổi trạng thái của máu từ dạng lỏng sang dạng rắn khối, quá trình này diễn ra khi có tổn thương thành mạch nhằm giúp hạn chế chảy máu ra ngoài mạch. Trong cơ thể người cần tồn tại sự cân bằng giữa yếu tố đông máu và chống đông máu để đảm bảo duy trì máu lỏng lưu thông lòng mạch và hình thành máu đông khi cần thiết.

Quá trình đông máu là quá trình sinh lý quan trọng của cơ thể

Các rối loạn đông máu do thiếu hụt yếu tố đông máu hay chất ức chế đông máu đều là tình trạng nguy hiểm nên cần được chẩn đoán nguyên nhân và điều trị sớm. Xét nghiệm prothrombin là một trong những xét nghiệm cơ bản để đánh giá quá trình đông máu. Thực tế, xét nghiệm này đo thời gian prothrombin - thời gian để hình thành 1 cục máu đông với hoạt động của các yếu tố đông máu sẵn có trong cơ thể khi mạch máu bị tổn thương.

Nếu cơ thể đủ yếu tố đông máu, quá trình đông máu diễn ra bình thường thì thời gian prothrombin bình thường là từ 10 - 13 giây tùy theo phương pháp kiểm tra. Nếu ngoài khoảng này, có thể người bệnh đang gặp phải các dạng rối loạn đông máu cần xét nghiệm khác để chẩn đoán chính xác.

Thời gian prothrombin thường ở khoảng từ 10 - 13 giây

Xét nghiệm prothrombin được thực hiện như sau:

Bệnh nhân được lấy máu tĩnh mạch và bảo quản trong ống có chứa chất chống đông thích hợp rồi phân tích trên máy tự động. Máy sẽ đánh giá 5 yếu tố đông máu bao gồm:

• Yếu tố I - Fibrinogen.

• Yếu tố II - Prothrombin.

• Yếu tố V, VII.

• Yếu tố X.

Kết quả xét nghiệm prothrombin cho biết tổng thể thời gian tạo ra một cục máu đông là bao lâu, nếu kéo dài nghĩa là người bệnh bị thiếu yếu tố đông máu hoặc yếu tố đông máu bị rối loạn chức năng. 

2. Ý nghĩa xét nghiệm prothrombin trong chẩn đoán và điều trị bệnh

Kết quả bình thường của thời gian prothrombin là từ 10 - 13 giây, tuy nhiên còn phụ thuộc vào phương pháp thực hiện và điều kiện thiết bị, kỹ thuật. Các phòng thí nghiệm có thể trả kết quả thời gian prothrombin điều chỉnh theo chỉ số INR để dễ dàng đánh giá kết quả hơn.

Xét nghiệm prothrombin để theo dõi ở người dùng thuốc chống đông máu

2.1. Ý nghĩa xét nghiệm prothrombin với người dùng thuốc chống đông máu

Kết quả xét nghiệm prothrombin biểu thị ở các dạng khác như PTs (đơn vị giây) hay PT% (tính theo % so với mẫu chứng) thì kết quả tham chiếu cũng khác nhau.

2.2. Ý nghĩa xét nghiệm prothrombin với người không dùng thuốc đông máu

Với người bình thường, thời gian prothrombin càng kéo dài càng báo động tình trạng rối loạn đông máu do thiếu hụt hoặc giảm hoạt tính của các yếu tố đông máu. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến rối loạn đông máu này như: bệnh lý rối loạn đông máu, bệnh về gan, thiếu hụt Vitamin K, tác dụng phụ của một số thuốc điều trị,…

Để xác định chính xác thời gian prothrombin kéo dài do bệnh lý nào, cần các xét nghiệm đông máu chuyên sâu cùng kỹ thuật chẩn đoán khác. Tuy nhiên, xét nghiệm prothrombin vẫn thường chỉ định đầu tiên để kiểm tra tổng quát tình trạng rối loạn đông máu.

Thời gian prothrombin cao có thể do rối loạn yếu tố đông máu

Trong trường hợp thời gian prothrombin theo đơn vị giây giảm, có thể báo động chứng tăng đông song cần các xét nghiệm khác để khẳng định.

Như vậy, ý nghĩa của xét nghiệm prothrombin là đánh giá khả năng đông mau, phát hiện các bất thường liên quan đến thiếu hụt hoặc giảm chức năng của các yếu tố đông máu. Những người có triệu chứng nghi ngờ bị rối loạn đông máu hoặc những người đang sử dụng thuốc chống đông máu thường được chỉ định xét nghiệm này định kỳ.

3. Chỉ định xét nghiệm prothrombin khi nào?

Các đối tượng được chỉ định xét nghiệm prothrombin để kiểm tra tình trạng quá trình đông máu của cơ thể bao gồm:

3.1. Người có triệu chứng chảy máu không rõ nguyên nhân

Xét nghiệm prothrombin được chỉ định cho người bệnh bị chảy máu không rõ nguyên nhân, giúp đánh giá con đường đông máu chung. Xét nghiệm prothrombin thường được chỉ định cùng xét nghiệm PTT để đánh giá đầy đủ và chính xác chức năng của các yếu tố đông máu, cũng từ đó tìm được nguyên nhân gây chảy máu bất thường.

3.2. Bệnh nhân trước khi phẫu thuật

Xét nghiệm prothrombin cũng được chỉ định với những bệnh nhân chuẩn bị phải phẫu thuật lớn nhằm kiểm tra người bệnh có gặp rối loạn đông máu hay không. Nếu gặp rối loạn đông máu, bệnh nhân có thể bị biến chứng nguy hiểm khi phẫu thuật nên sẽ cần cân nhắc điều trị hoặc theo dõi khi phẫu thuật.

Xét nghiệm prothrombin cho bệnh nhân trước khi phẫu thuật

3.3. Bệnh nhân đang dùng thuốc đông máu

Trong thời gian sử dụng thuốc đông máu, để điều chỉnh liều thuốc phù hợp, tránh thuốc sử dụng không đem lại hiệu quả như mong muốn, xét nghiệm prothrombin cùng với xét nghiệm INR thường được chỉ định định kỳ.

Chẩn đoán rối loạn liên quan đến yếu tố đông máu là chẩn đoán phức tạp, xét nghiệm prothrombin chỉ là xét nghiệm cơ bản giúp đánh giá tình trạng đông máu chung. Bệnh nhân có thể phải làm nhiều xét nghiệm để tìm ra yếu tố đông máu bất thường.

Ý nghĩa xét nghiệm prothrombin là rất lớn trong chẩn đoán các bệnh liên quan đến rối loạn đông máu. Xét nghiệm này cũng được thực hiện tại Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC, sở hữu Trung tâm Xét nghiệm đạt chuẩn quốc tế ISO 15189:2012 và CAP (từ ngày 7/1/2022) cùng đội ngũ chuyên gia, bác sĩ, kỹ thuật viên giàu kinh nghiệm nên kết quả xét nghiệm luôn được đảm bảo chính xác và trả trong thời gian sớm nhất.

Hơn nữa, dịch vụ xét nghiệm nhà của MEDLATEC đã và đang được nhiều khách hàng tin tưởng sử dụng và đánh giá cao bởi giá xét nghiệm tại nhà bằng mức giá niêm yết tại viện, chỉ cần chi trả thêm 10.000đ phí đi lại trên 01 địa chỉ lấy. Nếu có thắc mắc khác cần tư vấn, hãy liên hệ với MEDLATEC qua hotline 1900 56 56 56.