1. Định nghĩa và đặc điểm của tia UV

Tia UV (viết tắt là Ultraviolet); hay còn có tên gọi khác là tia cực tím, tia tử ngoại. Phần lớn trong ánh sáng mặt trời đều có loại tia này. Theo tính toán, tia UV là tia có bước sóng ngắn và năng lượng cao.

Việt Nam là nước có đường xích đạo đi ngang, lượng ánh sáng mặt trời ở đây khá nhiều. Do đó, người dân sinh sống ở đây thường chịu tác hại của tia UV nhiều hơn so với một số quốc gia khác.

Tia UV xuất hiện nhiều trong ánh sáng mặt trời

Tia UV có những loại nào?

Tia UV được phân thành 3 loại chính, bao gồm:

Tia UVA: có bước sóng ánh sáng dài nhất, dao động từ 380 - 315 nm. Loại tia này chiếm tỉ lệ phần trăm cao nhất trong ánh sáng mặt trời, chiếm từ 95% - 97%. Đây chính là nguyên nhân gây ra hiện tượng nhăn da và lão hóa da, nhất là ở phụ nữ.

Tia UVB: có bước sóng ánh sáng ở mức trung bình, dao động từ 315 - 280 nm. Đây là loại tia có năng lượng nhiều hơn tia UVA ở phía trên. Tia UVB tác động mạnh lên bề mặt của làn da và gây ra hiện tượng đỏ da, cháy nắng và tệ hơn nữa là bệnh ung thư da .

Tia UVC: có bước sóng ánh sáng ngắn nhất trong các loại tia UV, dao động từ 280 - 100 nm. Loại tia này có năng lượng nhiều nhất trong các tia UV. Đồng thời là loại tia duy nhất bị ngăn chặn hoàn toàn bởi tầng khí quyển ozon. Vì vậy, loại tia này chính là nguyên nhân gây ảnh hưởng nghiêm trọng nhất đến làn da và đôi mắt của con người.

Ba loại tia UV chủ yếu

2. Những tác động tích cực của tia UV

• Tia UV giúp kích hoạt vitamin D, điều trị một số bệnh liên quan đến da, định hướng tầm nhìn cho một số loài động vật,…

• Ngoài ra, vì tia UV có tính khử khuẩn rất mạnh, do đó, nó còn được ứng dụng trong việc khử khuẩn nước và không khí.

• Bên cạnh đó, nó còn có công dụng thúc đẩy các quá trình hoạt động chính của cơ thể.

• Tác dụng trong chiếu xạ trực tiếp: các đèn diệt khuẩn sẽ được treo lên ở một độ cao nhất định sao cho tia UV chiếu rọi trực tiếp ở nơi làm việc.

• Trong việc chiếu xạ gián tiếp: tia UV được đặt hướng lên trần nhà, nhằm phá hủy các loại vi khuẩn ở phía trên. Do ảnh hưởng của các dòng đối lưu, lớp không khí bên trên đã được khử khuẩn sẽ bị thay thế bằng lớp không khí bên dưới chưa diệt khuẩn. Sau quá trình thực hiện, toàn bộ không khí sẽ được khử khuẩn.

Tia UV được ứng dụng trong một số phương pháp chiếu xạ

3. Vậy tác hại của tia UV là gì?

Bên cạnh một số lợi ích kể trên, tia UV lại gây ra khá nhiều tác hại đến con người. Cụ thể:

Đầu tiên là ảnh hưởng đến làn da con người

Trường hợp tiếp xúc quá lâu với ánh sáng mặt trời thì có thể gây ra hiện tượng ung thư da. Qua một số nghiên cứu, có thể thấy rằng 90% nguyên nhân của ung thư da là do tác hại của tia UV gây nên.

Một số hiện tượng ung thư da mà con người có thể gặp phải như: xuất hiện các vết đốm màu đỏ hoặc tím trên da, có mụn cứng ở mí mắt, một số nốt ruồi xuất hiện bất thường trên da,…

Căn bệnh ung thư da do tác hại của tia UV gây nên

Ngoài ra, tia UV còn làm tăng nguy cơ lão hóa da, có khả năng phá hủy collagen ở lớp trên cùng của da. Vì thế, có thể coi đây chính là kẻ thù nguy hiểm số một đối với vẻ đẹp làn da của chúng ta, nhất là các chị em.

Thứ hai, gây cháy nắng da

Hầu hết mọi người khi đi ra biển vào mùa hè, nếu ở ngoài nắng quá lâu mà không có các biện pháp chống nắng thì sẽ gây ra hiện tượng cháy nắng da.

Lúc gặp tình trạng này, da của bạn sẽ chuyển sang màu đỏ. Nguyên nhân là do máu chảy vào vùng da bị tổn thương để chữa lành chúng.

Phơi nắng nhiều có thể gây ra hiện tượng cháy nắng, da chuyển sang màu đỏ

Ba là, gây ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch

Trong trường hợp da tiếp xúc quá nhiều với tia UV sẽ gây tác hại lên hệ thống miễn dịch của cơ thể con người.

Tác hại của tia UV lên hệ thống miễn dịch của cơ thể

Bốn là, ảnh hưởng và tổn thương đến đôi mắt

Khi chúng ta tiếp xúc quá lâu với tia UV ở cường độ cao sẽ gây ảnh hưởng đến các bộ phận và gây ‘‘bỏng'' lên các bề mặt của mắt.

Trường hợp phơi nắng quá lâu trong thời gian dài thì tia UV còn có thể làm tăng nguy cơ phát triển các tổn thương mắt như: đục thủy tinh thể, suy hoại đến võng mạc và cườm mắt. Thậm chí gây ra tình trạng lòa hay mù mắt.

Tia UV còn gây ảnh hưởng đến mắt

4. Một số biện pháp ngăn chặn tác hại của tia UV

• Cách lựa chọn trang phục: Nếu đi ra ngoài vào trời nắng, bạn nên mặc những đồ màu tối và dày. Ngoài ra, có thể mặc một số trang phục chuyên nghiệp, trong đó chứa nhiều hợp chất có công dụng chống nắng.

• Sử dụng kem chống nắng: Dùng những loại kem chống nắng có chỉ số SPF 30 trở lên để có thể ngăn chặn 2 loại tia UVA và UVB.

• Xây dựng chế độ ăn uống hợp lý: Tránh ăn các đồ chua, thức ăn nhiều dầu mỡ. Tăng cường bổ sung rau và các loại trái cây trong khẩu phần ăn hàng ngày.

• Sử dụng mắt kính: Để chống lại tác hại của tia UV thì khi đi ra ngoài nắng, bạn nên sử dụng các loại kính mắt.

Thoa kem chống nắng cẩn thận trước khi ra đường

Tia UV là loại tia mà chúng ta vẫn gặp trong cuộc sống hàng ngày. Bên cạnh những tác động tích cực mà chúng mang lại thì vẫn còn những ảnh hưởng tiêu cực không nhỏ. Do đó, khi đã hiểu được những tác hại của tia UV thì mỗi người cần có những biện pháp phòng ngừa để bảo vệ sức khỏe cũng như bảo vệ làn da cho chính bản thân.