1. Bệnh Parkinson là gì?

Bệnh Parkinson là một rối loạn thoái hoá của hệ thần kinh trung ương, gây ảnh hưởng đến tình trạng cử động, thăng bằng và kiểm soát cơ của bệnh nhân.

Bệnh Parkinson thuộc nhóm các bệnh rối loạn vận động. Nó có đặc điểm cứng cơ, run, tư thế và dáng đi bất thường, chuyển động chậm chạp và trong trường hợp bệnh nặng người bệnh có thể mất đi một số chức năng vận động vật lý.

Bệnh gây rối loạn vận động và mất khả năng giữ thăng bằng

Do bệnh không có thuốc điều trị dứt điểm nên phác đồ điều trị và các biện pháp vật lý trị liệu, nhằm kiểm soát tốt các triệu chứng của bệnh giúp bạn sống chung với căn bệnh này trong nhiều năm.

2. Nguyên nhân gây bệnh

Hiện nay, các nhà khoa học vẫn chưa tìm ra nguyên nhân cụ thể gây bệnh Parkinson. Nhưng họ phát hiện ra rằng, hàm lượng Dopamine trong cơ thể của người bệnh bị giảm đi đáng kể. Đây là một chất dẫn truyền thần kinh có tác dụng dẫn truyền tín hiệu giữa các sợi thần kinh trong não và giữ vai trò trong việc cử động và phối hợp động tác của cơ thể. Chúng tập trung nhiều ở vùng hạch đáy của não.

Khi các tế bào não bị thoái hóa hoặc mất khả năng sản sinh Dopamine sẽ khiến cơ thể bị thiếu hụt chất này. Vì vậy, người bệnh sẽ gặp nhiều khó khăn trong quá trình vận động.

Ngoài ra, bệnh có thể do một số yếu tố khác gây ra như:

• Tuổi tác: lượng Dopamine thường có xu hướng giảm ở người già.

• Môi trường: những người thường xuyên tiếp xúc với thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ thì có nguy cơ mắc bệnh cao hơn so với người bình thường.

• Chấn thương sọ não: người có tiền sử chấn thương sọ não cũng có nguy cơ mắc bệnh cao.

• Di truyền: nếu gia đình có người bị bệnh này ngẫu nhiên, thì bạn sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao.

Những người có tiền sử bị chấn thương sọ não thường có nguy cơ mắc bệnh cao hơn so với người bình thường

3. Triệu chứng nhận biết

Ở giai đoạn đầu, bệnh Parkinson chỉ biểu hiện các triệu chứng một bên cơ thể. Giai đoạn này, người bệnh sẽ luôn cảm thấy mệt mỏi, các động tác diễn ra chậm hơn so với bình thường. Khi bệnh tiến triển sang giai đoạn nặng hơn thì các triệu chứng bắt đầu biểu hiện một cách rõ ràng. Các triệu chứng ban đầu chỉ xuất hiện một bên cơ thể thì lúc này đã xuất hiện ở khắp cơ thể người bệnh:

- Run khi nghỉ:

Cơ tại các vị trí như: tay, chân, môi, lưỡi,… sẽ xuất hiện triệu chứng run khi ở trạng thái nghỉ. Mức độ run sẽ tăng lên nếu người bệnh xúc động hoặc tập trung quá mức. Triệu chứng này chỉ tạm thời mất đi khi người bệnh vận động hoặc lúc đang ngủ, nhưng sẽ tái diễn ngay sau đó.

Run tay là biểu hiện thường gặp khi bị bệnh

- Cơ co cứng:

Cơ bắp và xương bắt đầu cứng dần. Lúc này, tại các vị trí như: cổ, vai, lưng sẽ xuất hiện cảm giác tê cứng. Giọng nói người bệnh có thể bị thay đổi, chảy nước dãi không kiểm soát được. Khi gõ vào gốc mũi, thì xuất hiện hiện tượng mí mắt rung giật. Người bệnh ít chớp mắt và khả năng nháy mắt cũng bị ức chế. Đặc biệt, do các cơ vùng mặt bị co cứng khiến khuôn mặt mất dần vẻ tự nhiên và giảm biểu đạt cảm xúc.

- Giảm vận động:

Do cơ và xương bị co cứng nên người bệnh gặp nhiều khó khăn trong vấn đề vận động. Dáng đi trở nên bất thường và khoảng cách giữa các bước đi ngắn dần. Đồng thời, tốc độ thực hiện các cử động hoặc di chuyển cũng giảm xuống, hoạt động đứng lên ngồi xuống diễn ra khó khăn. Do đó, bệnh Parkinson gây ảnh hưởng nhiều đến cuộc sống sinh hoạt. Ngoài ra, một số bệnh nhân còn có biểu hiện bị đau khớp.

- Tư thế gấp:

Tư thế gấp là hiện tượng các nhóm cơ gấp bị tăng trương lực. Hiện tượng này làm dáng người hơi gấp về phía trước. Do đó, người bệnh dễ bị ngã khi có người đẩy nhẹ từ phía sau.

Ngoài những triệu chứng trên, thì bệnh còn biểu hiện một số triệu chứng phụ như: rối loạn giấc ngủ, suy giảm trí nhớ, hạ huyết áp, đổ mồ hôi quá nhiều, tiểu không tự chủ, táo bón,…

4. Cách điều trị bệnh

Mặc dù bệnh Parkinson không gây nguy hiểm đến tính mạng nhưng lại ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống sinh hoạt của bạn. Bạn có thể trở thành người tàn phế nếu bệnh tiến triển nặng. Do đó, người bệnh nên phát hiện và điều trị bệnh càng sớm càng tốt. Dưới đây là một số cách điều trị mà bạn có thể áp dụng để ngăn chặn bệnh phát triển:

Điều trị bằng thuốc:

Để điều trị bệnh Parkinson, bạn có thể sử dụng một số thuốc do bác sĩ chỉ định như:

• Thuốc đồng vận dopamine: có tác dụng kích thích trực tiếp đến các thụ thể dopamin như: sifrol, trivastal, bromocriptine,…

• Thuốc thay thế dopamine: là thuốc bổ sung dopamine kịp thời như Madopar, Syndopa, Sinemer,… Trong quá trình sử dụng thuốc không nên kết hợp với vitamin B6.

• Thuốc ức chế dị hóa dopamin: những loại thuốc thuộc nhóm này thường ít có ở Việt Nam.

• Thuốc kháng tiết cholin (Artan, Trihex).

Khi mới sử dụng các loại thuốc này, người bệnh chỉ nên dùng với liều thấp, sau đó mới tăng dần và duy trì liều lượng. Nếu muốn đổi sang loại thuốc khác, người bệnh nên thay đổi từ từ, không ngừng thuốc đột ngột. Trong quá trình sử dụng, người bệnh có thể gặp một số tác dụng phụ do thuốc gây ra như: khô miệng, tim đập nhanh, dị ứng, đau bụng, buồn nôn,… nặng hơn có thể gây lú lẫn, ảo giác,…

Điều trị phẫu thuật

Nếu điều trị bằng thuốc không mang lại hiệu quả, người bệnh có thể điều trị bằng các phương pháp phẫu thuật như: phẫu thuật định vị, kích thích điện vùng liềm đen - thể vận và ghép mô thần kinh.

Phục hồi chức năng

Các biện pháp phục hồi chức năng mà người bệnh có thể áp dụng bao gồm:

• Vật lý trị liệu giúp người bệnh tăng khả năng vận động và giảm rối loạn thăng bằng.

• Phương pháp trị liệu ngôn ngữ: giúp người bệnh giảm các rối loạn về nói và nuốt.

• Các bài tập luyện như: yoga, thái cực quyền, dưỡng sinh, rất có ích với người bệnh trong việc cải thiện khả năng vận động.

Tập luyện dưỡng sinh đều đặn sẽ giúp người bệnh cải thiện khả năng vận động

Các biện pháp phục hồi chức năng đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ người bệnh khắc phục những triệu chứng run rẩy, co cứng cơ,... Vì vậy, người nhà nên ứng dụng các biện pháp này kết hợp với việc dùng thuốc để cải thiện khả năng vận động của người bệnh.

Bệnh Parkinson gây ảnh hưởng đến cuộc sống sinh hoạt và có thể khiến người bệnh bị tàn phế suốt đời. Khi phát hiện những triệu chứng của bệnh, bạn nên tìm gặp bác sĩ chuyên khoa thần kinh để thăm khám và có biện pháp điều trị kịp thời. Đồng thời, bạn có thể tập vật lý trị liệu hằng ngày theo hướng dẫn của bác sĩ để cải thiện khả năng vận động. Ngoài ra, việc uống nhiều nước và một chế độ ăn giàu chất xơ cũng giúp người bệnh khắc phục triệu chứng của bệnh.