1. Bị chó cắn có nguy hiểm không?

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), dại là bệnh lý lây truyền do virus dại gây ra. Loại virus này có thể xâm nhập hệ thần kinh trung ương. Ước tính 99% ca mắc bệnh dại trên thế giới là do chó cắn. Trong đó, trẻ em từ 5 đến 14 tuổi là nhóm đối tượng dễ bị tổn thương và ảnh hưởng nhất. 

Thời gian ủ bệnh trung bình của bệnh dại dao động từ 1 đến 3 tháng. Trong nhiều trường hợp, thời gian ủ bệnh có thể là một vài tuần hoặc cả năm, tùy vị trí virus xâm nhập cũng như tải lượng virus. 

Triệu chứng ban đầu của người nhiễm virus dại thường là sốt cao, đau nhức, ngứa ran, có cảm giác như bị châm chích tại vết thương. Nếu virus đã xâm nhập vào hệ thần kinh trung ương, người bệnh có nguy cơ phải đối mặt với tình trạng viêm não, viêm tủy sống tiến triển đe dọa tính mạng. Một khi đã biểu hiện triệu chứng, gần như 100% người bị nhiễm dại đều tử vong. 

Tỷ lệ tử vong ở người bị nhiễm dại đã xuất hiện triệu chứng gần như là 100%

Về mặt đặc điểm triệu chứng, bệnh dại hiện được phân loại thành hai nhóm chính, bao gồm: 

• Bệnh dại hung dữ: Khiến người bệnh biểu hiện triệu chứng tăng động, quá khích, xuất hiện ảo giác, mất khả năng phối hợp, có xu hướng sợ nước và sợ gió. Ở chó, khi đã xuất hiện triệu chứng dại, con vật thường tử vong trong khoảng 10 ngày, đây cũng là cơ sở để theo dõi chó sau khi cắn người. 
• Bệnh dại liệt: Chiếm khoảng 1/5 đến 1/3 tổng số ca nhiễm dại ở người. Loại bệnh dại này có xu hướng tiến triển chậm hơn so với dại hung dữ. Khi đó, cơ bắp của người bệnh thường bị tê liệt, tình trạng tê bắt đầu xuất hiện tại vị trí vết thương. Kéo theo đó là tình trạng hôn mê và tử vong. 

Mỗi năm, bệnh dại có thể gây thiệt hại cho toàn cầu trên 8 tỷ USD. Căn bệnh này đang xuất hiện tại hầu hết các châu lục (ngoại trừ Châu Nam Cực). Trong đó, Châu Phi và Châu Á là hai khu vực có tỷ lệ nhiễm dại cao.

2. Cách sơ cứu khi bị chó cắn

Hiện nay, bệnh dại vẫn chưa có thuốc điều trị đặc hiệu. Do vậy, ngay khi bị chó cắn hoặc động vật nghi nhiễm dại tấn công, mọi người cần xử lý vết thương đúng cách và đi tiêm vắc xin kịp thời. Sau đây là phần hướng dẫn cách sơ cứu khi bị chó cắn:

Bước 1: Vệ sinh cẩn thận vết cắn

Nếu như bị chó, mèo hoặc động vật khác tấn công, bạn cần nhanh chóng rửa vết thương dưới vòi nước sạch bằng xà phòng. Để loại bỏ tối đa virus, bạn cần rửa vết thương dưới vòi nước trong ít nhất 15 phút. 

Tiếp theo, bạn nên sát trùng vết thương cồn Povidone-Iodine 10% hoặc dung dịch iod 10% (nếu có). Trường hợp không có sẵn cồn hoặc dung dịch iod, bạn có thể sử dụng cồn ethanol 70%. Để hạn chế tối đa tổn thương, bạn cần thao tác thật nhẹ nhàng. 

Cách sơ cứu khi bị chó cắn là kỹ năng cơ bản mọi người cần nắm rõ 

Bước 2: Kiểm tra cẩn thận vết thương

Dù vết thương chảy ít máu hay nhiều, sau khi sơ cứu tại chỗ bạn vẫn nên đến cơ sở y tế hoặc điểm tiêm phòng dại để được đánh giá nguy cơ phơi nhiễm.

Với các vết thương sâu, nhiều vết hoặc chảy máu nhiều, bạn cần được đưa đến cơ sở y tế càng sớm càng tốt. 

Bước 3: Cầm máu 

Nếu như vết cắn sâu, chảy máu nhiều nhưng chưa tìm được người đưa đến cơ sở y tế, bạn cần kịp thời cầm máu nếu có bông gạc y tế. Trường hợp vết cắn chảy máu mạnh thành tia, không thể xử lý bằng băng gạc thông thường, bạn hãy cố gắng ép động mạch hoặc garo và nhờ người thân đưa đến cơ sở y tế ngay. 

Bước 4: Băng bó vết thương 

Vết thương sau khi đã vệ sinh và cầm máu cần được băng bó đúng kỹ thuật. Khi băng bó, bạn có thể sử dụng khăn mặt sạch hoặc đệm khăn tắm cho vết thương và quấn lại, dùng dây cao su cố định. Tuy nhiên, để phòng ngừa hoại tử, mọi người không nên quấn chặt quá mức khiến máu không thể luân chuyển. Ngay sau khi băng bó, nạn nhân cần được đưa ngay đến cơ sở y tế gần nhất. 

3. Những việc cần làm sau khi bị chó cắn?

Bên cạnh sơ cứu vết thương đúng cách, nạn nhân bị chó cắn cần chú ý tiêm vắc xin, cách ly và theo dõi cá thể chó, chăm sóc vết thương đúng kỹ thuật. Cụ thể: 

3.1. Tiêm vắc xin 

Hầu hết các trường hợp có vết thương do chó cắn, cào hoặc liếm trên da bị tổn thương, niêm mạc, người bệnh cần được bác sĩ đánh giá và chỉ định tiêm vắc xin phòng dại.

Một số trường hợp vết thương nặng (độ III) còn cần tiêm thêm huyết thanh kháng dại theo hướng dẫn của Bộ Y tế. 

Sau khi xử lý vết thương, bạn nên tiêm vắc xin phòng dại theo hướng dẫn của bác sĩ 

Các loại vắc xin phòng dại hiện nay tương đối đa dạng. Tùy vào vị trí vết cắn, thể trạng sức khỏe, bác sĩ sẽ chỉ định loại vắc xin phù hợp. Việc của bạn là tuân thủ lịch tiêm vắc xin theo hướng dẫn, đồng thời theo dõi phản ứng của cơ thể và thông báo kịp thời cho bác sĩ. 

3.2. Cách ly và theo dõi chó 

Nếu bị chó nuôi trong nhà cắn, bạn nên cách ly nó trong khoảng 10 ngày. Nếu con vật khỏe mạnh suốt 10 ngày sau cắn, nguy cơ lây truyền dại tại thời điểm cắn được xem là rất thấp (theo hướng dẫn của Bộ Y tế). Trong thời gian cách ly, bạn cần chú ý theo dõi biểu hiện của chú chó. 

Trường hợp bị chó nhà cắn, bạn hãy cách ly chúng trong ít nhất 10 ngày 

Nếu chú chó xuất hiện những triệu chứng như chán ăn, co giật, tự cắn mình, cắn phá đồ đạc,... bạn nên nhờ bác sĩ thú y đến kiểm tra, xử lý. Còn nếu sau khoảng thời gian cách ly, chó không biểu hiện dấu hiệu khác lạ, đồng thời đã tiêm vắc xin phòng dại trước đó, bạn có thể tạm thời yên tâm.

3.3. Chăm sóc vết thương đúng cách 

Với vết thương đã băng bó, cần chăm sóc đặc biệt, bạn hãy lưu ý:

• Không dùng bất kỳ loại thuốc nam nào để đắp vào vết thương. 
• Không tự ý tháo hoặc siết chặt băng khi không có sự giám sát của nhân viên y tế. 
• Nếu thấy vết thương chảy máu, sưng đau, bạn hãy kịp thời thông báo cho bác sĩ. 

Mọi người tuyệt đối không sử dụng thuốc nam để chữa trị vết thương do chó cắn

4. Cần làm gì khi đối mặt với chó lạ?

Nếu vô tình đối mặt với chó lạ, không đeo rọ mõm, không có người dắt, đồng thời có biểu hiện hung dữ, bạn cần bình tĩnh xử lý. Cụ thể như:

• Duy trì khoảng cách an toàn, không lại gần hoặc vuốt ve hay cho chúng ăn. 
• Không nhìn thẳng vào mắt của chú chó. 
• Không la hét hoặc hăm dọa gây kích thích bản tính hung dữ của chúng. 
• Nếu không may bị chó tấn công, bạn nên dùng balo, túi xách hay bất kỳ vật nào có thể che đi vùng nhạy cảm như đầu, cổ. 

Như vậy, MEDLATEC vừa hướng dẫn bạn đọc cách sơ cứu khi bị chó cắn. Lưu ý, sau khi xử lý vết thương tại nhà hoặc tại cơ sở y tế, bạn cần tiêm vắc xin phòng dại theo hướng dẫn của bác sĩ, không chủ quan ngay cả khi vết cắn không chảy máu. Nếu cần đặt lịch thăm khám và kiểm tra cụ thể hơn, Quý khách có thể liên hệ tổng đài 1900 56 56 56 của Hệ thống Y tế MEDLATEC để được hỗ trợ.