1. Nguyên nhân khiến trẻ bị sặc sữa

Sặc sữa ở trẻ xảy ra khi sữa đi nhầm vào khí quản thay vì thực quản, làm tắc nghẽn đường thở và khiến trẻ ho, khó thở, thậm chí tím tái. Tình trạng này xảy ra do các nguyên nhân sau: 

Do kỹ thuật bú hoặc tư thế bú sai

• Để trẻ nằm quá ngang hoặc quá dốc khi bú khiến sữa dễ tràn vào đường thở;
• Đặt bình sữa không đúng góc độ khiến bé phải ngửa đầu quá cao hoặc cúi quá thấp, gây khó thở và dễ sặc.

Bú sai tư thế là nguyên nhân khiến trẻ bị sặc sữa 

Sữa chảy quá nhanh

• Mẹ tiết sữa dồi dào, dòng sữa chảy nhanh và mạnh làm bé khó theo kịp khi bú;
• Núm ti bình sữa có lỗ quá to khiến sữa chảy nhanh, vượt quá khả năng nuốt của trẻ.

Bé bú trong điều kiện không phù hợp 

• Khi trẻ đói, bú quá nhanh và vội vàng dễ khiến sữa tràn vào thanh quản;
• Cho trẻ bú khi đang khóc cũng làm trẻ nuốt khí nhiều, khó điều tiết hơi thở khi nuốt.

Trào ngược dạ dày - thực quản

Một số trẻ sơ sinh bị trào ngược dạ dày - thực quản, khiến sữa dễ bị trào ngược lên miệng và mũi, gây sặc, đặc biệt khi trẻ nằm ngay sau khi bú.

Trẻ bị bệnh lý về hô hấp hoặc thần kinh

Những bé sinh non, có bệnh lý hô hấp hoặc rối loạn điều khiển phản xạ nuốt dễ bị sặc sữa hơn so với trẻ bình thường.

Hiện tượng sặc sữa ở trẻ thường xảy ra bất ngờ và cha mẹ có thể sớm phát hiện qua những biểu hiện sau:

• Trong lúc bú, bé bất ngờ ho dữ dội, sặc sụa;
• Trong khi bú hoặc ngay sau khi bú, bé bị trào sữa ra miệng và mũi;
• Bé giật mình, bật khóc lớn trong trạng thái hoảng sợ;
• Bé thở gấp, tím môi và da dần chuyển sang màu tái nhợt.

Nếu không được xử trí kịp thời và đúng cách, trẻ có nguy cơ ngừng thở, thậm chí mất mạng. Vì vậy, việc nắm vững kiến thức sơ cứu trẻ sặc sữa là vô cùng quan trọng đối với các bậc phụ huynh.

2. Hướng dẫn các bước sơ cứu trẻ sặc sữa

Khi trẻ bị sặc sữa, cha mẹ cần giữ bình tĩnh và thực hiện ngay các bước sơ cứu trẻ sặc sữa đúng cách để bảo đảm đường thở của bé được thông thoáng. 

Trường hợp trẻ còn tỉnh khi bị sặc sữa

Khi bé vẫn còn phản xạ ho, mẹ cần lập tức bế trẻ ngồi dậy, nghiêng đầu sang một bên rồi nhẹ nhàng lau sạch sữa trào ra ở mũi và miệng. Tuyệt đối không dùng tay móc họng trẻ, vì có thể gây tổn thương.

Nếu bé không còn ho nhưng vẫn tỉnh táo, cha mẹ cần tiến hành sơ cứu theo các bước sau:

• Bước 1: Vỗ lưng trẻ. Đặt bé úp người trên cẳng tay, tựa vào đùi sao cho đầu thấp hơn ngực, giữ đầu và cằm thẳng, đồng thời tránh tỳ đè lên vùng hầu họng. Dùng lực thích hợp, vỗ 5 cái liên tiếp vào điểm giữa hai bả vai, theo chiều từ trên xuống dưới và hướng ra ngoài. Nếu bé vẫn không tự thở, sắc da chưa trở lại hồng hào thì cần tiến hành ấn ngực hỗ trợ;
• Bước 2: Ấn ngực cho trẻ. Đặt bé ở tư thế nằm ngửa, đầu thấp hơn thân, nằm trên cẳng tay và được đỡ bằng đùi.Sử dụng ngón trỏ và ngón giữa, ấn với lực vừa phải 5 lần liên tiếp vào điểm giữa nửa dưới xương ức (ngay dưới đường nối hai núm vú), với nhịp khoảng 1 lần/giây, nhằm tạo áp lực tống sữa ra khỏi đường thở. Nếu trẻ vẫn chưa thở lại, da chưa hồng hào cần tiếp tục phối hợp vỗ lưng - ấn ngực cho đến khi trẻ có thể thở lại;
• Bước 3: Tiếp tục thực hiện xen kẽ 5 cái vỗ lưng và 5 lần ép ngực cho đến khi bé thở lại hoặc không còn phản ứng. 

Cha mẹ cần nắm rõ các bước sơ cứu trẻ sặc sữa

Trường hợp trẻ ngừng thở ngừng tim do sặc sữa

Nếu trẻ không tỉnh, không thở và tím tái, cần gọi ngay cấp cứu y tế. Khi liên hệ cấp cứu, bật chế độ loa ngoài trên điện thoại và tuân thủ các chỉ dẫn của nhân viên y tế. Bé cần được duy trì ép tim kết hợp thổi ngạt liên tục cho đến khi đội ngũ cấp cứu có mặt tiếp nhận. 

3. Cách phòng tránh sặc sữa ở trẻ

Sặc sữa có thể xảy ra ở bất kỳ trẻ nào, chính vì vậy, cha mẹ nên chủ động thực hiện các biện pháp sau đây để giảm thiểu nguy cơ sặc sữa ở trẻ.

Cho trẻ bú đúng tư thế

Trong lúc cho bú, mẹ cần đặt trẻ ở tư thế đầu hơi cao so với thân, đồng thời hướng dẫn trẻ bú từ từ, đều đặn để đảm bảo an toàn. Hãy quan sát kỹ các biểu hiện của trẻ: nếu trẻ ngừng bú nhưng vẫn ngậm ti, ho hoặc khóc, mẹ nên dừng ngay, không ép hay thúc trẻ bú tiếp.

Cha mẹ cần lưu ý cho trẻ bú đúng tư thế 

Chọn bình sữa và núm vú phù hợp

Chọn bình sữa với kích thước lỗ núm cao su phù hợp với độ tuổi và khả năng bú của trẻ. Khi cho trẻ bú, chú ý điều chỉnh độ nghiêng của bình sữa để kiểm soát lượng sữa và tốc độ chảy.

Điều chỉnh lượng sữa khi mẹ có quá nhiều sữa

Nếu sữa chảy nhanh, mẹ có thể dùng hai ngón tay kẹp nhẹ ở đầu vú để điều chỉnh dòng sữa.

Tạo môi trường yên tĩnh khi bú

Chọn không gian yên tĩnh, thông thoáng, tránh làm trẻ phân tâm trong khi bú.

Nắm vững cách sơ cứu trẻ sặc sữa kịp thời và đúng cách không chỉ giúp cha mẹ xử lý nhanh các tình huống khẩn cấp mà còn giảm thiểu nguy cơ biến chứng nguy hiểm cho bé. Tuy nhiên, sau khi sơ cứu, bố mẹ vẫn nên đưa trẻ đến cơ sở y tế để được kiểm tra kỹ lưỡng. 

Hệ thống Y tế MEDLATEC với đội ngũ bác sĩ Nhi khoa giàu kinh nghiệm cùng trang thiết bị hiện đại luôn sẵn sàng đồng hành, hỗ trợ thăm khám và tư vấn an toàn cho trẻ. Liên hệ ngay MEDLATEC qua Tổng đài 1900 56 56 56 để được tư vấn, chăm sóc và bảo vệ sức khỏe bé yêu một cách toàn diện.