1. Giới thiệu chung về cây lá vông

Cây lá vông có tên khoa học là Erythrina variegata, thuộc họ Đậu (Fabaceae), còn được gọi là vông nem, hải đồng bì, thích đồng. Đây là loại cây thân gỗ, thân và cành thường có gai ngắn, vỏ cây màu xám. Lá vông là loại lá kép, gồm 3 lá chét hình tam giác, đầu lá nhọn, cuống lá dài. Hoa có màu đỏ tươi hoặc đỏ cam, mọc thành chùm lớn ở đầu cành. Quả dạng quả đậu, dẹt, dài và có nhiều hạt. Cây vông là loài cây ưa sáng, dễ trồng và sinh trưởng tốt ở nhiều loại đất, đặc biệt là đất thịt pha cát. Loài cây này được tìm thấy rộng rãi khắp Việt Nam, từ vùng đồng bằng đến vùng núi.

Cây lá vông được sử dụng làm thuốc trong Đông y 

Trong y học cổ truyền, lá, vỏ và thân của loài cây này đều được sử dụng làm thuốc. Ngoài ra, các nghiên cứu khoa học hiện đại cũng chỉ ra rằng lá vông chứa nhiều hoạt chất sinh học quý giá, bao gồm:

• Alkaloid: Nổi bật nhất là erythraline, erythramine, và hypaphorine. Các hợp chất này có tác dụng an thần, gây ngủ và ức chế hệ thần kinh trung ương;
• Saponin: Giúp giảm cholesterol, chống viêm và tăng cường hệ miễn dịch;
• Flavonoid: Là chất chống oxy hóa mạnh, giúp bảo vệ tế bào khỏi tổn thương do các gốc tự do;
• Tannin: Có tác dụng kháng khuẩn, cầm máu và se niêm mạc.

Sự kết hợp của các thành phần này tạo nên những công dụng đặc biệt của cây lá vông trong việc hỗ trợ và điều trị nhiều loại bệnh.

2. Công dụng của cây lá vông đối với sức khỏe

Dưới đây là những tác dụng nổi bật của cây lá vông đối với sức khỏe:

An thần, chữa mất ngủ

Đây là công dụng nổi bật và được biết đến nhiều nhất của lá vông. Các alkaloid trong lá vông có khả năng ức chế thần kinh trung ương, giúp làm dịu hệ thần kinh, giảm căng thẳng, lo âu, từ đó giúp người bệnh dễ dàng đi vào giấc ngủ và ngủ sâu giấc hơn.

Cây lá vông nổi bật với công dụng an thần, chữa mất ngủ 

Giảm đau nhức, chống viêm

Lá vông có tác dụng giảm đau, chống viêm hiệu quả, đặc biệt trong các trường hợp đau nhức xương khớp, đau thần kinh tọa, và các vết thương sưng tấy.

Hạ huyết áp

Nghiên cứu cho thấy một số hoạt chất trong lá vông có khả năng làm giãn mạch máu, giúp hạ huyết áp. Do đó, lá vông được dùng như một liệu pháp hỗ trợ cho người bị cao huyết áp, đặc biệt là những trường hợp tăng huyết áp do căng thẳng, lo âu.

Chữa trĩ, cầm máu

Theo Y học cổ truyền, với đặc tính kháng khuẩn và cầm máu, lá vông được sử dụng để điều trị các bệnh về đường tiêu hóa như bệnh trĩ.

Giúp chữa mụn nhọt

Lá vông nem có tác dụng làm dịu sưng tấy, ngăn nhiễm khuẩn, nhờ đó giúp cải thiện tình trạng mụn nhọt, vết loét và hỗ trợ tái tạo da tại vùng tổn thương.

Thanh nhiệt, giải độc 

Đông y xem lá vông như vị thuốc thanh nhiệt, có khả năng giải độc, lợi tiểu, giúp gan hoạt động tốt hơn và hỗ trợ cơ thể đào thải độc tố ra ngoài.

3. Cách sử dụng cây lá vông hiệu quả

Lá vông chỉ phát huy tác dụng tốt khi được sử dụng đúng mục đích và chế biến đúng cách. Một số cách dùng đơn giản, thường áp dụng trong đời sống hằng ngày sẽ được giới thiệu ngay sau đây: 

Uống nước lá vông khô - An thần, hỗ trợ giấc ngủ

Dùng 10-15g lá khô (hoặc 5-7 lá tươi), rửa sạch, nấu với 500ml nước trong 10-15 phút. Uống trước khi ngủ 30 phút. Có thể kết hợp thêm lạc tiên, tâm sen hoặc hoa nhài để tăng hiệu quả an thần, dễ ngủ.

Hãm trà từ lá vông

Lấy 3-5g lá vông khô cho vào bình giữ nhiệt, thêm 300-500ml nước sôi, ủ khoảng 15 phút. Uống trong ngày giúp an thần nhẹ, thư giãn cơ thể và thanh nhiệt.

Bạn đọc có thể hãm trà từ lá vông để sử dụng 

Đắp ngoài da - Giảm đau, sưng viêm, bong gân

Rửa sạch 5-7 lá vông tươi, giã nát cùng ít muối hoặc hấp nóng. Đắp trực tiếp lên vùng đau nhức (bong gân, đau cơ, đau khớp, sưng trĩ, va chạm nhẹ) trong 15-30 phút, cố định bằng gạc. Thực hiện 1-2 lần/ngày. Lưu ý: Không đắp lên vết thương hở hoặc vùng da trầy xước.

Chế biến món ăn

• Canh lá vông nấu cá rô: Giúp giải nhiệt, đồng thời hỗ trợ ổn định huyết áp.;
• Trứng hấp lá vông: Cắt nhỏ 2-3 lá, trộn với trứng gà, hấp cách thủy khoảng 10 phút. Món ăn này bổ dưỡng, thích hợp cho người suy nhược hoặc mệt mỏi.

Bên cạnh đó người dùng cũng cần lưu ý những điều quan trọng sau đây khi sử dụng cây lá vông:

• Tham khảo ý kiến bác sĩ: Để đảm bảo an toàn tốt nhất nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng cây lá vông;
• Không dùng quá liều: Chỉ nên dùng 10-15g lá khô hoặc 5-7 lá tươi/ngày. Dùng nhiều dễ gây buồn ngủ quá mức, choáng, nhức đầu, rối loạn tiêu hóa;
• Đối tượng không nên sử dụng: Tránh dùng cho phụ nữ mang thai, cho con bú, người huyết áp thấp, hoặc đang dùng thuốc an thần, thuốc ngủ;
• Không thay thế thuốc điều trị: Lá vông chỉ có tác dụng hỗ trợ, không phải thuốc chữa bệnh. Với trường hợp bị mất ngủ mạn tính, đau nhức nặng hoặc viêm kéo dài, nên đi thăm khám bác sĩ;
• Cẩn trọng khi đắp ngoài da: Dùng lá sạch, không thuốc trừ sâu. Tuyệt đối không đắp lên vết thương hở và theo dõi phản ứng da để tránh dị ứng;
• Không dùng liên tục dài ngày: Chỉ nên dùng theo đợt 5-7 ngày, nghỉ vài ngày rồi mới tiếp tục để tránh ảnh hưởng tới gan, thận.

Tóm lại, cây lá vông không chỉ là loài cây quen thuộc trong đời sống hàng ngày mà còn là dược liệu quý trong y học cổ truyền. Từ hỗ trợ an thần, cải thiện giấc ngủ đến giảm đau xương khớp, lá vông mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho sức khỏe nếu được sử dụng đúng cách. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả tối ưu và đảm bảo an toàn, bạn nên tham khảo ý kiến chuyên gia trước khi áp dụng các bài thuốc từ cây lá vông. Hãy tận dụng giá trị mà cây lá vông mang lại để chăm sóc sức khỏe một cách tự nhiên, an toàn và bền vững. 

Nếu có thêm thắc mắc liên quan cần giải đáp hoặc nhu cầu tư vấn chăm sóc sức khỏe, bạn đọc vui lòng liên hệ tới Hệ thống Y tế MEDLATEC qua Tổng đài 1900 56 56 56 để được hỗ trợ.