1. Các loại lá cây trị viêm họng được dùng phổ biến trong dân gian và cách sử dụng

Từ lâu, dân gian Việt Nam vẫn lưu truyền nhiều loại lá cây trị viêm họng như:

1.1. Lá húng chanh 

Lá húng chanh chứa hợp chất cavaron và thymol - các hợp chất được ghi nhận có hoạt tính kháng khuẩn, kháng viêm. Trong dân gian, thường dùng để hỗ trợ giảm ho, long đờm và làm dịu họng, với các cách sau: 

• Húng chanh hấp đường phèn:

Lấy khoảng 15 lá húng chanh rửa sạch, thái nhỏ sau đó cho vào bát cùng 2 thìa đường phèn, hấp cách thủy 15 phút. Phần nước thu được sau khi hấp dùng để uống, phần bã dùng ngậm bã để giảm rát họng.

• Uống nước cốt húng chanh:

Giã nát 10 lá húng chanh với 1 nhúm muối hạt sau đó vắt lấy nước cốt, uống trực tiếp 2 - 3 lần/ngày.

Nguyên liệu húng chanh và đường phèn trong cách dùng lá cây trị viêm họng theo phương pháp dân gian

1.2. Lá tía tô

Lá tía tô có chứa tinh dầu giàu perillaldehyde, được ghi nhận có đặc tính chống oxy hóa và kháng khuẩn nhẹ. Đây chính là lý do khi muốn dùng lá cây trị viêm họng, nhiều người đã chọn lá tía tô và áp dụng các cách sau:

• Nấu nước uống:

Lấy 1 nắm lá tía tô rửa sạch, có thể thêm vài lát gừng để tăng hiệu quả, đun với 500ml nước trong 10 phút. Phần nước thu được đem uống khi còn ấm.

• Xông hơi:

Cho 1 nắm to lá tía tô cùng nhúm nhỏ hành tăm, vài lát gừng vào trong nồi cùng 1 lít nước, đun sôi trong 10 phút. Đợi cho nước hạ bớt nhiệt thì dùng xông mặt để thông mũi, dịu cổ họng. 

1.3. Lá diếp cá 

Diếp cá có vị cay nhẹ, tính mát, thường được dùng để giải nhiệt, kháng viêm. Khi bị viêm họng kèm sốt, bị nóng trong, nhiều người thường dùng lá diếp cá để cải thiện triệu chứng bằng cách: 

• Ép lấy nước uống:

Rửa sạch 1 nắm lá diếp cá, xay cùng 200ml nước lọc sau đó lọc bỏ phần bã, lấy phần nước uống 1 lần/ngày, có thể thêm chút mật ong để dễ uống hơn.

• Sắc thuốc:

Đun 20g lá diếp cá với 500ml nước đến khi còn 200ml thì chắt nước chia làm 2 lần uống trong ngày.

1.4. Lá hẹ 

Lá hẹ cũng là nguyên liệu quen thuộc trong các bài thuốc dân gian dùng lá cây để giảm ho, long đờm, nhất là với trẻ nhỏ. Tuy nhiên, hiện chưa có bằng chứng lâm sàng rõ ràng, nên chỉ nên xem đây là biện pháp hỗ trợ.

Dân gian dùng lá hẹ trị viêm họng bằng cách: rửa sạch một nắm lá hẹ, thái nhỏ, cho vào bát cùng 2 thìa mật ong, có thể thêm vài lát gừng rồi hấp cách thủy 15 phút sau đó chắt lấy nước uống.

Uống nước lá hẹ hấp đường phèn giúp làm dịu cổ họng và long đờm

1.5. Lá bạc hà 

Tinh dầu bạc hà có mentol giúp tạo cảm giác mát, làm dịu họng và giảm ho; một số nghiên cứu ghi nhận tính kháng khuẩn và chống viêm nhẹ. Cách dân gian dùng lá cây trị viêm họng với lá bạc hà như sau:

• Uống trà bạc hà:

Rửa sạch 5 - 7 lá bạc hà tươi, cho vào cốc nước sôi, hãm 5 phút sau đó có thể thêm chút mật ong và chanh vào nước, uống ấm để tăng hiệu quả.

• Xông hơi bạc hà:

Đun một nắm lá bạc hà với 1 lít nước sau đó dùng nước này xông mặt kết hợp hít hơi nước trong 10 phút để giảm nghẹt mũi, đau họng.

2. Ưu - nhược điểm của việc dùng lá cây trị viêm họng

2.1. Ưu điểm 

Sử dụng lá cây trị viêm họng là cách dân gian lựa chọn từ xa xưa và đến nay vẫn được nhiều người thực hiện là bởi: 

• Hầu hết các loại lá đều có nguồn gốc tự nhiên, ít gây tác dụng phụ.
• Dễ tìm kiếm, cách chế biến đơn giản.
• Hỗ trợ giảm triệu chứng đau rát, ngứa họng, ho khan,... ở mức độ nhẹ.
• Chi phí thấp.

2.2. Nhược điểm 

Việc dùng lá cây trị viêm họng cũng có những hạn chế nhất định: 

• Hiệu quả chậm hơn so với thuốc Tây y.
• Chỉ hỗ trợ giảm triệu chứng, không điều trị dứt điểm căn nguyên gây bệnh.
• Không có công thức chuẩn, khó kiểm soát liều lượng nên hiệu quả không đồng đều ở mỗi bệnh nhân.
• Các bằng chứng khoa học chủ yếu dừng lại ở mức nghiên cứu trong ống nghiệm hoặc trên động vật; chưa có đủ thử nghiệm lâm sàng quy mô lớn để khẳng định hiệu quả điều trị viêm họng ở người.

3. Điều trị viêm họng bằng Y học hiện đại

Dùng lá cây trị viêm họng chỉ nên áp dụng trong giai đoạn nhẹ. Nếu gặp các triệu chứng sau, người bệnh nên thăm khám bác sĩ chuyên khoa:

• Sốt cao kéo dài, đau họng dữ dội.
• Khó thở, khó nuốt, sưng hạch ở cổ.
• Viêm họng tái phát nhiều lần trong thời gian ngắn.
• Ho có đờm xanh, vàng hoặc lẫn máu.

Việc thăm khám bác sĩ chuyên khoa giúp chẩn đoán đúng nguyên nhân, từ đó có phương án điều trị hiệu quả và an toàn hơn như:

• Hỗ trợ điều trị bằng cách súc miệng với dung dịch sát khuẩn, nước muối sinh lý, uống nhiều nước ấm, bổ sung vitamin C để tăng sức đề kháng.
• Dùng thuốc giảm đau, hạ sốt, thuốc kháng viêm, siro hoặc thuốc ngậm giảm ho,...
• Nếu viêm họng tái phát nhiều lần do viêm amidan mạn tính, bác sĩ có thể chỉ định cắt amidan hoặc các thủ thuật liên quan.

Bệnh nhân có dấu hiệu viêm họng kéo dài nên được thăm khám chuyên khoa 

4. Câu hỏi về lá cây trị viêm họng được nhiều người quan tâm

4.1. Lá cây trị viêm họng có thay thế được thuốc Tây không?

Các loại lá cây trị viêm họng chỉ có tác dụng hỗ trợ làm dịu triệu chứng trong trường hợp nhẹ. Chúng không thể thay thế hoàn toàn thuốc kháng sinh hay thuốc kháng viêm được bác sĩ kê đơn.

4.2. Trẻ em có dùng lá cây trị viêm họng được không?

Một số loại lá như húng chanh, lá hẹ có thể dùng cho trẻ nhỏ, nhưng cần chế biến đúng cách và liều lượng phù hợp. Tuy nhiên, phụ huynh nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi áp dụng để đảm bảo an toàn cho con, nhất là với trẻ dưới 1 tuổi.

4.3. Dùng lá cây trị viêm họng bao lâu thì có hiệu quả?

Hiệu quả tùy thuộc vào cơ địa và mức độ bệnh. Thông thường, sau 2 - 3 ngày áp dụng đều đặn, triệu chứng đau rát họng có thể giảm. Tuy nhiên, nếu sau 1 tuần không cải thiện, người bệnh nên đi khám chuyên khoa.

Các lá cây trị viêm họng như húng chanh, tía tô, diếp cá, lá hẹ hay bạc hà đều là những bài thuốc dân gian được lưu truyền rộng rãi từ bao đời nay. Tuy nhiên, bản chất việc sử dụng này chỉ giúp cải thiện phần nào triệu chứng khi viêm họng ở mức độ nhẹ. Người bệnh nên chủ động thăm khám bác sĩ chuyên khoa để được đánh giá đúng tình trạng sức khỏe và có phương án điều trị phù hợp.

Quý khách hàng có nhu cầu thăm khám bệnh lý Tai - mũi - họng có thể liên hệ đặt lịch cùng bác sĩ chuyên khoa của Hệ thống Y tế MEDLATEC qua Hotline 1900 56 56 56.