1. Chụp X quang là gì

Nguyên lý tương tự như chụp cắt lớp vi tính, chụp X quang là phương pháp chẩn đoán hình ảnh sử dụng bóng phát tia X và tấm thu nhận ảnh. Từ những năm 1895 lần đầu tiên tia X được phát hiện bởi nhà khoa học Wilhelm Conrad Rontgen và được ứng dụng vào y học sau đó. Trải qua nhiều thế hệ, máy chụp X quang được cải tiến và nâng cấp thành hệ thống kỹ thuật số DR ( Digital Radiology). Tấm thu nhận ảnh được cải tiến từ phim rửa nước thành tấm cảm biến điện tử,kết hợp hệ thống máy tính xử lý giúp tăng chất lượng hình ảnh chẩn đoán và giảm liều tia bức xạ cho bệnh nhân.

Hình ảnh mô phỏng nguyên lý chụp x quang

2. Kỹ thuật chụp X quang xương ức thẳng nghiêng

Khi nào cần chụp X quang xương ức thẳng nghiêng

Bệnh nhân được bác sĩ khám lâm sàng và chỉ định chụp X quang xương ức thẳng nghiêng trong các trường hợp sau

• Chấn thương xương ức sau tai nạn , va đập mạnh vùng ức hoặc có thể sau cấp cứu ép tim hồi sức tim phổi.
• Kiểm tra sau phẫu thuật mở lồng ngực cần tác động đến xương ức, phẫu thuật tim..
• Dị tật thiếu hoặc khuyết xương ức, bất thường giải phẫu xương ức..
• Viêm các khớp xương ức, khớp ức đòn…
• Nghi ngờ U xương ức.

Bệnh nhân cần chuẩn bị gì trước khi chụp xương ức

Chụp X quang xương ức thẳng nghiêng nói riêng và các kỹ thuật chụp X quang nói chung đều chống chỉ định trong trường hợp phụ nữ mang thai ( đặc biệt mang thai ba tháng đầu) do tia X là tia bức xạ có thể gây ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi.

Để đảm bảo chất lượng hình ảnh tốt nhất giúp chẩn đoán chính xác nhất, bệnh nhân cần tháo bỏ hết vật dụng kim loại vùng ngực tránh trường hợp hình ảnh xương ức bị che khuất hoặc hạn chế đánh giá bởi kim loại.

Ngoài ra bệnh nhân cần hợp tác trong quá trình chụp, không được phép di chuyển trong khi chụp, trường hợp bệnh nhân không thể giữ im cần có sự hỗ trợ của người nhà hoặc phối hợp chỉ định thuốc an thần từ bác sĩ lâm sàng.

Tư thế bệnh nhân chụp x quang xương ức thẳng

Sau khi đảm bảo đủ điều kiện chụp, bệnh nhân được kiểm tra lại thông tin hành chính và mời vào phòng chụp. Bệnh nhân chụp xương ức thẳng có thể chụp tư thế đứng hoặc nằm sấp tùy vào tình trạng của bệnh nhân

• Tư thế chụp đứng: Bệnh nhân đứng úp,ngực vào tấm cảm biến, chếch một góc khoảng 15 đến 20 độ so với tấm cảm biến, một tay xuôi, tay còn lại đưa cao lên đầu nhằm tách xương bả vai ra. Khoảng cách bóng và tấm cảm biến một mét. Tia trung tâm vào giữa tấm cảm biến và giữa xương ức.
• Tư thế chụp nằm sấp: Tư thế này tương tự với tư thế chụp đứng. Bệnh nhân nằm chếch sấp khoảng 15 đến 20 độ trên bàn chụp, một tay đưa lên đầu, một tay xuôi. Khoảng cách bóng một mét, tia trung tâm vào giữa tấm cảm biến và giữa xương ức. Tư thế này khó khăn hơn với trường hợp chấn thương xương ức, bệnh nhân đau và không thể nằm sấp được.

Hình ảnh X-quang xương ức tư thế thẳng

Tư thế chụp X quang xương ức nghiêng

Bệnh nhân đứng thẳng, hai tay đưa lên cao ( có thể ôm đầu hoặc đưa ra đằng sau) chỉnh hướng tư thế bệnh nhân sao cho trục xương ức vuông góc với tấm cảm biến và xương ức nằm vào giữa phim. Khoảng cách bóng một mét tia trung tâm vào giữa tấm cảm biến và giữa xương ức. Trường hợp bệnh nhân nằm ngửa trên cáng trong bệnh cảnh chấn thương ta điều chỉnh mặt bên của cáng vuông góc với tấm cảm biến đồng thời tấm cảm biến bao trọn xương ức. Khoảng cách bóng tương tự như trường hợp chụp xương ức nói chung.

Nhận định hình ảnh: Hình ảnh sau khi chụp không bị hụt xương ức, chất lượng hình ảnh tốt, tách và bộc lộ xương ức rõ ràng, hình ảnh cột sống không chồng lên xương ức. Bộc lộ rõ tổn thương nếu có.

Hình ảnh X quang xương ức nghiêng

3. Ưu - nhược điểm của kỹ thuật chụp X quang xương ức thẳng nghiêng

• Ưu điểm: Chụp X quang xương ức là phương pháp chẩn đoán hình ảnh không xâm lấn, không có biến chứng sau chụp, giá thành hợp lý.Thời gian chụp và tạo kết quả nhanh giúp bác sĩ chẩn đoán sơ bộ trước khi điều trị hoặc có những chỉ định chuyên sâu hơn.
• Nhược điểm: Chụp X quang xương ức thẳng nghiêng chỉ có thể khảo sát trên hai hướng thẳng và nghiêng hoặc hướng chếch nếu chụp thêm hướng chếch. Hình ảnh thu được là hình ảnh chồng lên nhau gây khó khăn khi chẩn đoán những chấn thương kín. Điều này hạn chế hơn so với chụp cắt lớp vi tính. Chụp cắt lớp vi tính xương ức có thể đánh giá được đầy đủ các hướng, dựng hình 3D và không bỏ sót những tổn thương nhỏ, kín đáo.

Hình ảnh chụp cắt lớp vi tính xương ức và X quang xương ức nghiêng

4. Tổng kết

Chụp cắt lớp vi tính xương ức luôn là ưu tiên chỉ hàng đầu trong chẩn đoán bệnh lý xương ức. Tuy nhiên X quang xương ức thẳng nghiêng là phương pháp không thể thiếu trong chẩn đoán ban đầu, nhằm đánh giá nhanh, sơ bộ về xương ức từ đó bác sĩ có thể có những chỉ định phương pháp chẩn đoán chuyên sâu hơn. Bệnh viện đa khoa MEDKATEC có đầy đủ trang thiết bị chẩn đoán hình ảnh như máy chụp X quang kỹ thuật số, máy chụp cắt lớp vi tính 64-128 lát, cùng với đội ngũ chuyên gia, bác sĩ, kỹ thuật viên chuyên môn cao có thể chẩn đoán được bệnh lý về xương ức chính xác nhất.Mọi thông tin chi tiết khách hàng có thể gọi tới Hotline 1900565656 để được tư vấn và đặt lịch.