1. Sốt ở trẻ - nguyên nhân và cách nhận diện

1.1. Sốt là như thế nào?

Sốt là dấu hiệu cho thấy cơ thể trẻ đang phản ứng để chống lại nhiễm trùng

Sốt là tình trạng thân nhiệt bỗng nhiên tăng lên ở mức cao hơn bình thường. Bản thân sốt không phải là một bệnh mà nó chỉ là một dấu hiệu cho thấy cơ thể đang chống lại nhiễm trùng.

1.2. Tại sao trẻ lại bị sốt?

Hầu hết các trường hợp trẻ bị sốt xuất phát từ những nguyên nhân sau:

- Mắc một số bệnh như: viêm phổi, cảm lạnh, sốt xuất huyết, sốt virus, viêm dạ dày,...

- Bị nhiễm trùng ở một bộ phận nào đó của cơ thể.

- Sốt sau khi tiêm chủng.

- Tăng thân nhiệt do mọc răng.

- Tác dụng phụ do một số loại thuốc mà trẻ đang sử dụng gây ra.

1.3. Cách xác định trẻ bị sốt

Muốn xác định con có bị sốt hay không để áp dụng cách hạ sốt nhanh nhất cho trẻ, trước tiên cha mẹ cần đo nhiệt độ cho trẻ:

- Vị trí đo nhiệt độ: hậu môn, nách, trán, tai, miệng. Mặc dù đo ở hậu môn và miệng dễ chính xác hơn nhưng trước và sau khi sử dụng cha mẹ cần vệ sinh nhiệt kế thật sạch sẽ đồng thời phải thành thạo cách đo ở những vị trí này để không khiến trẻ khó chịu. Nếu đo ở miệng, tuyệt đối không được dùng nhiệt kế thủy ngân vì nếu nhiệt kế vỡ sẽ vô cùng nguy hiểm.

- Nhiệt độ đo được ở nách thường thấp hơn so với nhiệt độ đo được ở hậu môn khoảng 0.5 độ C. Nếu đo bằng nhiệt kế thủy ngân cần kẹp 5 - 7 phút.

Tiếp sau đó, cha mẹ cần quan sát trẻ, các dấu hiệu cho thấy trẻ bị sốt thường là:

- Trẻ dễ cáu gắt, quấy khóc nhiều.

- Mệt mỏi, cơ thể ra nhiều mồ hôi.

- Thở gấp, có biểu hiện lơ mơ.

- Bỏ bú, uống ít nước, bỏ ăn.

- Li bì.

2. Các cách hạ sốt nhanh nhất cho trẻ ngay tại nhà

2.1. Vì sao phải hạ sốt cho trẻ?

Mặc dù sốt là phản ứng tự nhiên của cơ thể nhưng trong đại đa số trường hợp nó lại là dấu hiệu cảnh báo vấn đề về sức khỏe nên việc tìm cách hạ sốt nhanh nhất cho trẻ luôn cần thiết. Mặt khác, khi sốt, trẻ thường cảm thấy mệt mỏi và khó chịu, nếu hạ sốt đúng cách có nghĩa là cha mẹ sẽ giúp con sớm trở lại với trạng thái hoạt động thường ngày.

Trẻ cần được dùng thuốc hạ sốt khi nhiệt độ cơ thể từ 38.5 độ C trở lên

Đặc biệt, khi bị sốt, trẻ còn dễ phải đối mặt với những triệu chứng nguy hiểm như: run tay chân, co giật, mất ý thức,... Nếu không được hạ sốt đúng cách một cách nhanh chóng, trẻ sẽ dễ gặp phải những biến chứng nguy hiểm.

2.2. Cách hạ sốt nhanh cho trẻ

- Uống nước nhiều

Đây là cách hạ sốt rất đơn giản và nhanh chóng. Khi trẻ bị sốt tức là thân nhiệt tăng cao nên càng dễ bị mất nước. Khuyến khích bé uống nước càng nhiều tức là cha mẹ càng sớm giúp con hạ được thân nhiệt.

Để cung cấp nước cho cơ thể của trẻ, mẹ có thể cho trẻ uống sữa hoặc bú nhiều hơn, cho bé ăn các món ăn dạng lỏng, uống dung dịch điện giải theo liều lượng khuyến cáo,... Nếu quá 1 giờ mà trẻ không muốn hoặc không thể uống nước thì cha mẹ cần đưa trẻ đến bác sĩ nhi khoa ngay để tìm nguyên nhân và cách xử trí hiệu quả.

- Cho trẻ mặc quần áo rộng và thoáng

Chú ý cho trẻ mặc quần áo thoáng và rộng cũng là một cách hạ sốt nhanh nhất cho trẻ. Có thể khi sốt trẻ sẽ cảm thấy lạnh nhưng nếu cho trẻ mặc nhiều quần áo sẽ càng khiến cho thân nhiệt tăng lên, khiến cho quá trình hạ thân nhiệt về mức bình thường rất khó diễn ra.

Chườm ấm là một trong những cách hạ sốt nhanh nhất cho trẻ

Nếu như khi bị sốt bé vẫn ăn uống, vui chơi và sinh hoạt như thường ngày thì cha mẹ hãy cho trẻ mặc quần áo rộng rãi để tỏa bớt nhiệt giúp cơn sốt được hạ xuống nhanh hơn.

- Chườm và lau người cho trẻ bằng nước ấm

Thay vì cho trẻ tắm, cha mẹ hãy dùng nước ấm để chườm và lau người cho trẻ cũng là một cách hạ sốt an toàn và nhanh chóng. Việc làm này không chỉ giúp bé cảm thấy dễ chịu hơn mà còn làm cho nhiệt độ cơ thể được giảm xuống. Khi nước ấm tiếp xúc với da sẽ xảy ra hiện tượng bốc hơi khiến cho mạch máu được giãn ra, nhờ đó mà cơ thể được làm mát một cách hiệu quả.

Muốn giảm nhiệt nhanh, cha mẹ nên tập trung chườm ấm ở các vị trí: bẹn, nách, thái dương, trán. Việc làm này nên diễn ra khi trẻ thức và lau trong khoảng 15 - 20 phút cho đến khi thân nhiệt của trẻ trở về mức 37 độ C.

- Dùng thuốc hạ sốt cho trẻ

Sử dụng thuốc hạ sốt là cách hạ sốt nhanh nhất cho trẻ khi thân nhiệt của trẻ ở mức từ 38.5 độ C trở lên. Các loại thuốc hạ sốt thường được dùng cho trẻ là:

+ Paracetamol: dùng cách nhau 4 - 6 giờ, không quá 5 lần/ 24 giờ, liều lượng thuốc được tính theo cân nặng của trẻ.

+ Ibuprofen: dùng cách nhau mỗi 6 giờ, không nên sử dụng cho trẻ dưới 3 tháng tuổi và dưới 5kg, liều lượng thuốc cũng cần tính theo cân nặng của trẻ.

Việc sử dụng thuốc hạ sốt là cần thiết khi thân nhiệt đo được ở trẻ từ 38.5 độ C trở lên nhưng khi trẻ không còn dấu hiệu sốt thì tuyệt đối không được phép cho trẻ sử dụng; cha mẹ cũng không được tự ý kết hợp hai loại thuốc này với nhau để hạ sốt nhanh cho trẻ vì nó dễ làm tăng nguy cơ dùng sai liều dẫn đến biến chứng ngoài ý muốn.

Trẻ sốt li bì hoặc đã dùng thuốc nhưng không hạ sốt cần được đưa đến bác sĩ ngay

Đối với thuốc hạ sốt chứa thành phần aspirin, chuyên gia khuyến cáo nó có nguy cơ gây nên hội chứng Reye ở trẻ. Vì thế cha mẹ tuyệt đối không được cho trẻ sử dụng.

2.3. Một số điều cha mẹ cần nhớ khi hạ sốt cho con tại nhà

- Những việc không nên làm:

+ Không mặc nhiều quần áo hay đắp chăn khi thấy trẻ rét run vì nó càng khiến cho thân nhiệt tăng lên, dễ dẫn đến co giật ở trẻ.

+ Không cho trẻ tắm nước lạnh hay dùng cồn lau mặt cho trẻ vì nó dễ làm cho thân nhiệt tăng cao hơn.

+ Tuyệt đối không đóng kín cửa phòng, thay vào đỏ nên để phòng được thông thoáng, chỉ cần tránh cho gió không lùa vào phòng là được.

- Cần đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay khi:

+ Đã áp dụng cách hạ sốt nhanh nhất cho trẻ như đã nêu ở trên nhưng trẻ không có dấu hiệu hạ sốt hoặc cơn sốt ngày càng dày hơn.

+ Trẻ bị sốt trên 39 độ C và thời gian sốt từ 3 ngày trở lên.

+ Sốt kèm theo các biểu hiện: đau bụng, nôn nhiều, co giật, ho nhiều, đại tiện nhiều và phân lỏng, khó thở, bỏ ăn, li bì,...

Sốt ở trẻ do rất nhiều nguyên nhân, không phải trẻ nào cũng giống nhau. Những cách hạ sốt nhanh nhất cho trẻ trên đây chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho chỉ định từ bác sĩ chuyên khoa. Vì thế, cha mẹ cần ghi nhớ những trường hợp cảnh báo ở trên để đưa trẻ đến bác sĩ thăm khám và điều trị kịp thời.

Mọi sự hỗ trợ y tế cần thiết khi trẻ bị sốt cha mẹ có thể đến trực tiếp Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC hoặc liên hệ tổng đài 1900 56 56 56 để các chuyên gia y tế của chúng tôi hướng dẫn chính xác, nhanh chóng.