1. Quan niệm Đông y về bệnh gan nhiễm mỡ

Đông y cho rằng chứng trạng của bệnh gan nhiễm mỡ nằm rải rác trong các bệnh Huyễn vựng, Đờm ẩm, Đầu thống, Ma mộc, Hung tý,... có căn nguyên do cholesterol cao. Tác nhân dẫn đến điều này là:

- Dung nạp vào cơ thể quá nhiều đồ ngọt, chất béo, rượu bia... khiến cho tỳ tạng không đủ sức vận hóa hết, mỡ đọng lại sinh ra bệnh.

Ăn quá nhiều đồ ngọt là một trong những nguyên nhân gây ra gan nhiễm mỡ.

- Tổn thương tình chí khiến khí huyết ứ, can khí uất trệ lấn sang và làm tổn thương tỳ vị. Do tỳ mất chức năng vận hóa nên lượng mỡ không chuyển hóa được tụ lại và sinh ra bệnh.

- Ăn quá nhiều đồ lạnh, sống làm hại tỳ, khiến tỳ không đủ sức vận hóa thủy thấp cũng như chất dinh dưỡng. Hệ lụy của điều ấy là thủy thấp và dưỡng chấp đọng lại sinh ra béo phì, gan nhiễm mỡ.

- Suy hư thận khí ở người lớn tuổi nên không đủ sức vận hóa, làm cho dưỡng trấp đọng lại sinh ra gan nhiễm mỡ.

- Đờm ngưng huyết kết làm cho lượng mỡ chuyển hóa thất thường rồi tụ lại thành trọc tà, làm tăng cholesterol.

2. Bài thuốc Đông y trị gan nhiễm mỡ

2.1. Thuốc Đông y trị gan nhiễm mỡ như thế nào?

Dùng thuốc Đông y trị gan nhiễm mỡ là phương pháp được nhiều người ưa chuộng. Tuy nhiên, giống như trị liệu bằng Tây y, thuốc Đông y cũng có những ưu - nhược điểm nhất định:

- Ưu điểm

+ Thành phần thuốc là các loại thảo dược tự nhiên nên không gây ra tác dụng phụ, việc đào thải thuốc ra ngoài cơ thể nhanh và dễ hơn nên an toàn với sức khỏe, bảo vệ và tăng cường chức năng gan.

Thuốc Đông y trị gan nhiễm mỡ là thảo dược tự nhiên nên an toàn cho sức khỏe.

+ Thuốc có hàm lượng các chất chống oxy hóa cao có thể làm giảm quá trình peroxide hóa lipid ở gan, giảm áp lực và tăng cường chức năng giúp gan được hồi phục nhanh hơn.

- Nhược điểm

+ Dùng thuốc Đông y trị gan nhiễm mỡ cần điều trị trong thời gian dài mới đạt được kết quả nhất định.

+ Chỉ phù hợp với trường hợp bệnh ở giai đoạn đầu, nếu đã chuyển sang giai đoạn nặng cần kết hợp điều trị Tây y theo phác đồ của bác sĩ chuyên khoa.

2.2. Bài thuốc Đông y trị gan nhiễm mỡ theo thể trạng

Do Đông y quan niệm gan nhiễm mỡ chia ra thành các thể lâm sàng khác nhau nên việc trị bệnh cũng cần căn cứ trên phân loại này. Theo đó, các bài thuốc chữa trị phổ biến là:

- Thể đàm ứ trở lạc, can khí uất kết

+ Biểu hiện của bệnh: tức ngực, khó chịu, đau tức hạ sườn phải, mệt mỏi, buồn nôn, chán ăn, xung mỹ bí ẩn, lưỡi màu rêu hoặc đỏ sẫm, gan sưng to.

+ Pháp trị liệu: sơ can lý khí hóa đàm.

+Thuốc điều trị: đem các vị thuốc Đông y trị gan nhiễm mỡ thuộc bài sài hồ sơ can thang gia vị sắc uống mỗi ngày 1 thang. Thuốc gồm: chỉ xác 8g, sài hồ 12g, cam thảo 6g, bạch thược 12g, xuyên khung 8g, thanh bì 8g, hương phụ 8g, bạch truật 12g, phục linh 12g.

- Thể đàm thấp trở trệ

+ Biểu hiện của bệnh: da tối sạm, hạ sườn phải đầy chướng, mệt mỏi, cơ thể nặng nề đau nhói vùng gan, bụng căng đầy dò gan ở bờ sườn phải to.

+ Pháp trị liệu: hoạt huyết, thông kinh lạc, hóa đàm.

+ Thuốc điều trị: đem các bài thuốc thuộc bài Nhị trần thang hợp Bình vị tán sắc uống mỗi ngày 1 thang. Thuốc gồm: cam thảo sao 4g, trần bì 8g, thương truật 12g, hậu phác 12g, bán hạ chế 12g, bạch linh 16g.

- Thể thấp nhiệt trở trệ

+ Biểu hiện của bệnh: khô miệng đắng họng, hạ sườn phải trướng đầy khó chịu, mắt khô, da vàng hoặc sạm, ăn uống kém, nước tiểu vàng, tiêu hóa khó.

+ Pháp trị liệu: nhuận gan giải uất

+ Thuốc điều trị: đây là bài thuốc đại sài hồ thang gồm các dược liệu: sài hồ 8g, chỉ thực 12g, bạch thược 12g, hoàng cầm 8g, bán hạ chế 12g, đại hoàng 3g, đại táo 3 quả, sinh khương 3 lát. Tất cả đem sắc uống mỗi ngày 1 thang.

- Thể tỳ hư thấp trệ

+ Biểu hiện của bệnh: mệt mỏi, hay ra mồ hôi, đoản khí ăn kém, chất lưỡi nhợt bệu, đại tiện nát, mạch hư nhược.

+ Pháp điều trị: táo thấp hóa trọc, kiện tỳ ích khí.

+ Thuốc điều trị: sắc các vị thuốc Đông y trị gan nhiễm mỡ trong bài sâm linh bạch truật thang uống mỗi ngày 1 thang. Thuốc gồm: hoài sơn 12g, đẳng sâm 12g, bạch truật 16g, ý dĩ nhân 12g, phục linh 12g, biển đậu 12g, cát cánh 8g, liên nhục 12g, cam thảo 6g, sa nhân 8g.

- Thể can tỳ lưỡng hư

+ Biểu hiện: bụng đầy trướng, đau âm ỉ hạ sườn phải, người mệt mỏi, váng đầu, ăn uống kém, bụng lạnh, đại tiện phân không thành khuôn, chân tay không có lực.

+ Pháp trị liệu: dưỡng can lý khí, ôn bổ tỳ dương.

+ Thuốc điều trị: sắc các vị thuốc sau uống mỗi ngày 1 thang: hậu phác 12g, hoàng kỳ 10g, bạch truật 12g, bán hạ chế 12g, đương quy 12g, bạch thược 12g, sinh khương 3 lát, sài hồ 10g, trạch tả 10g, chích cam thảo 4g.

Tùy thể trạng của từng người mà áp dụng bài thuốc Đông y cho phù hợp.

- Thể huyết ứ khí trệ

+ Biểu hiện: thường gặp ở người bị viêm gan mãn, thể chất âm hư hỏa vượng, đái tháo đường với các biểu hiện ăn kém, mạch tế sáp, mệt mỏi, lưỡi tím kèm theo ban xuất huyết, đau tức hạ sườn.

+ Pháp trị liệu: hoạt huyết hóa ứ, nhu can lý khí.

+ Thuốc điều trị: sắc bài thuốc huyết phủ trục ứ thang uống 1 thang/ ngày gồm các dược liệu: đào nhân 12g, sài hồ 8g, chỉ xác 8g, đương quy 12g, cát cánh 8g, sinh đại hoàng 6g, ngưu tất 12g, hồng hoa 8g, xuyên khung 8g, xích thược 12g, cam thảo 4g.

Trong quá trình thực hiện các bài thuốc Đông y trị gan nhiễm mỡ trên đây người bệnh nên hạn chế sử dụng các đồ ăn chứa chất béo, mỡ động vật, nói không với chất kích thích và đồ uống có cồn, tăng cường ăn rau xanh và trái cây tươi. Đặc biệt, các loại rau quả có vị chua rất nên ăn bởi chúng giúp cải thiện tăng tiết dịch mật cũng như chức năng gan, hỗ trợ tiêu hóa tốt hơn.

Dù điều trị theo hướng nào thì cũng cần đánh giá chính xác hiện trạng gan, thực hiện theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ. Gan nhiễm mỡ có thể xảy ra với bất kỳ ai nhưng không thể phán đoán bừa mà cần phải có căn cứ dựa trên sự thăm khám và kết quả xét nghiệm cần thiết.

Nếu nghi ngờ về nguy cơ gan nhiễm mỡ, các bạn có thể liên hệ hotline 1900 56 56 56 hoặc đến trực tiếp Bệnh viện đa khoa MEDLATEC để được tư vấn phương pháp giúp chẩn đoán chính xác sức khỏe gan. Với đội ngũ bác sĩ chuyên gia giàu kinh nghiệm và hệ thống phòng xét nghiệm, trang thiết bị y tế đạt chuẩn, chúng tôi tự tin đem đến cho bạn chất lượng dịch vụ tốt, cho kết quả đúng trong thời gian ngắn nhất.