1. Tổng quan về phù phổi cấp do tim

Trước tiên chúng ta cần phải hiểu rằng phù phổi cấp là hiện tượng mao mạch phổi bị thoát dịch vào các phế nang và mô kẽ gây ảnh hưởng đến hoạt động trao đổi khí và dẫn đến suy hô hấp cấp tính. Nguyên nhân gây nên tình trạng này rất nhiều, trong đó các vấn đề ở tim là yếu tố phổ biến nhất, đồng thời cũng được đánh giá là nguyên nhân có mức độ nguy hiểm cao.

Phù phổi cấp do tim thường khiến bệnh nhân cảm thấy khó thở

Các bệnh lý ở tim là nguyên nhân dẫn đến phù phổi cấp bao gồm:

• Suy giảm chức năng tâm thu thất trái do:

• Bệnh suy tim trái mạn tính bùng phát;

• Nhồi máu cơ tim thất trái;

• Nhiễm độc cơ tim do các yếu tố như cocain, rượu,...;

• Viêm cơ tim;

• Mắc phải các bệnh lý cơ tim mạn tính không được điều trị tích cực: hở van 2 lá, hở hoặc hẹp van động mạch chủ.

• Suy giảm chức năng tâm trương thất trái do:

• Tràn dịch ngoài màng tim;

• Hở hoặc hẹp van động mạch chủ mạn tính;

• Loạn nhịp tim;

• Hở van 2 lá cấp;

• Bệnh cơ tim;

• Phì đại thất trái.

• Tâm nhĩ trái tắc nghẽn vì:

• U nhầy nhĩ trái;

• Suy tim trái;

• Hẹp van 2 lá;

• Dị tật tim bẩm sinh có 3 buồng nhĩ;

• Huyết khối nhĩ trái.

• Tắc nghẽn đường ra tâm thất trái vì:

• Mắc bệnh phì đại cơ tim;

• Hẹp van động mạch chủ cấp;

• Tăng huyết áp.

• Thể tích tâm thất trái bị quá tải do:

• Hở van động mạch chủ cấp;

• Tâm thu thất trái bị suy giảm chức năng do truyền dịch quá mức, không tuân thủ chế độ ăn uống và điều trị.

2. Phù phổi cấp do tim có những triệu chứng nào?

Để nhận biết tình trạng phù phổi cấp do tim thì cần dựa trên những triệu chứng dưới đây:

• Khó thở, bệnh nhân có khi phải ngồi dậy để thở;

• Lo lắng, hốt hoảng, rối loạn tinh thần do cảm giác ngạt thở;

• Chảy nhiều mồ hôi;

• Người bệnh bị ho khan nhiều, bệnh tiến triển có thể khiến bệnh nhân khạc ra bọt hồng;

• Đau ngực nếu nguyên nhân do phình động mạch chủ bóc tách hoặc do nhồi máu cơ tim cấp.

Nếu bệnh nhân có tiền sử mắc các bệnh về tim mạch kết hợp với những dấu hiệu trên thì có thể nghi ngờ bệnh nhân đang bị phù phổi cấp do tim. Khi kiểm tra có thể phát hiện:

• Mạch nhanh, nhịp thở nhanh;

• Rối loạn tri giác;

• Giảm cung lượng tim, da xanh tái;

• Nghe phổi thấy ran rít, ran ẩm hoặc khò khè;

• Khó nghe tim, phát hiện tiếng tim do bệnh lý.

Các bệnh lý ở tim là nguyên nhân phổ biến gây phù phổi cấp

Phù phổi cấp do tim là một biến chứng nguy hiểm, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động trao đổi khí và đe dọa trực tiếp đến tính mạng của bệnh nhân. Nếu không được xử trí sớm, tình trạng này có thể gây thiếu hụt oxy, từ đó dẫn đến hoại tử tế bào não và lan đến các cơ quan khác trong cơ thể. Thời gian cấp cứu càng sớm, nguy cơ biến chứng và tử vong sẽ càng ít.

3. Các kỹ thuật được dùng trong chẩn đoán phù phổi cấp do tim

Bên cạnh các triệu chứng lâm sàng thì cần dựa trên kết quả của các chẩn đoán cận lâm sàng khác để xác định tình trạng phù phổi cấp do tim, cụ thể là:

• Chụp X-quang tim phổi: kỹ thuật này đem lại hiệu quả cao, giúp tìm ra nguyên nhân và chẩn đoán được giai đoạn tiến triển của bệnh. Tuy nhiên có một nhược điểm là bệnh nhân có thể xuất hiện dấu hiệu bất thường muộn hơn thời điểm chụp X-quang nên khó chẩn đoán hơn. Ngoài chức năng chẩn đoán, phương pháp chụp X-quang còn được áp dụng để theo dõi điều trị;

• Siêu âm tim: khi đang cấp cứu cho bệnh nhân thì chưa cần phải dùng tới siêu âm tim. Sau khi sức khỏe bệnh nhân đã ổn định hơn thì sẽ áp dụng siêu âm tim để tìm hiểu nguyên nhân gây phù phổi cấp do tim là gì, từ đó phục vụ cho công tác điều trị và phòng ngừa bệnh tái phát trong tương lai;

• Đo điện tâm đồ: có giá trị hỗ trợ xác định nguyên nhân gây bệnh và thường được chỉ định sau cấp cứu;

• Các xét nghiệm cần thiết khác: xét nghiệm protein máu, men tim, khí máu động mạch, bão hòa oxy mạch nảy,...

4. Phương pháp điều trị phù phổi cấp do tim là gì?

Để khắc phục biến chứng phù phổi cấp do tim thì ngoài điều trị giảm nhẹ triệu chứng giúp cứu sống bệnh nhân thì cần kết hợp với các phương pháp phục hồi chức năng phổi và khắc phục các bệnh lý tim mạch.

4.1. Điều trị phù phổi cấp

Bệnh nhân cần được nhanh chóng thực hiện các biện pháp cấp cứu dưới đây:

• Thở oxy: thở oxy bình thường hoặc hỗ trợ thở máy để đảm bảo bệnh nhân luôn được cấp đủ lưu lượng oxy máu, bảo vệ hoạt động của các tế bào não cũng như các tế bào khác của cơ thể;

• Dùng thuốc: kết hợp các loại thuốc trợ thở, phòng ngừa nguy cơ biến chứng do phù phổi cấp gây ra, ví dụ như thuốc giãn mạch, thuốc lợi tiểu quai, thuốc tăng sức co bóp cơ tim, thuốc co mạch (trong trường hợp phù phổi cấp đi kèm triệu chứng sốc tim và hạ huyết áp), morphin,...;

• Nếu người bệnh phù phổi cấp do tim nhưng bản thân đang mắc các bệnh lý nền như viêm phổi, tiểu đường hay huyết áp cao thì cần điều trị kết hợp để kiểm soát tốt các bệnh lý này;

• Theo dõi tình trạng tiến triển của người bệnh thông qua các phương pháp như điện tâm đồ, theo dõi huyết áp động mạch xâm lấn, đo độ bão hòa oxy,...

Thuốc được dùng kết hợp với các phương pháp khác giúp điều trị phù phổi cấp do tim

4.2. Điều trị nguyên nhân

Nguyên nhân dẫn đến phù phổi cấp là do các bệnh lý ở tim. Vì vậy để ngăn ngừa nguy cơ bệnh tái phát về sau thì cần tập trung điều trị nguyên nhân và tùy từng trường hợp cụ thể bác sĩ sẽ có chỉ định và phác đồ điều trị phù hợp nhất.

Hy vọng rằng với những thông tin cơ bản trên đây, quý bạn đọc đã hiểu rõ hơn biến chứng phù phổi cấp do tim là gì, qua đó bạn sẽ nhận biết sớm và có cách xử trí kịp thời khi bản thân hoặc người xung quanh gặp phải tình trạng này. Cần lưu ý là biến chứng phù phổi cấp do tim càng được phát hiện và cấp cứu từ sớm thì cơ hội cứu sống sẽ càng cao.

Nếu bạn cần được hỗ trợ chi tiết hơn, hãy liên hệ qua tổng đài 1900 56 56 56 của Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC để được giải đáp và tư vấn thêm.