1. Tại sao trẻ sơ sinh bị trào ngược dạ dày?

Trẻ sơ sinh cần bú sữa mẹ hoặc sữa công thức trong trường hợp không có hoặc ít sữa mẹ, đây là thức ăn phù hợp với hệ tiêu hóa chưa phát triển toàn diện của trẻ. Sữa sẽ từ miệng trẻ đi xuống thực quản, qua tâm vị rồi vào dạ dày để tiêu hóa, từ đó trẻ có thể hấp thu dinh dưỡng cho cơ thể. Để ngăn sữa đã xuống dạ dày không trào ngược lên thực quản, tại tâm vị, cơ vòng thực quản có tác dụng giống như van một chiều sẽ làm nhiệm vụ này.

Trào ngược dạ dày có thể xảy ra ở cả trẻ sơ sinh

Tuy thức ăn của trẻ chỉ là sữa dễ tiêu hóa nhưng cơ van tâm vị còn chưa phát triển hoàn toàn nên khá yếu và xốp. Vì thế nếu trẻ bú sữa mẹ ở tư thế không đúng hoặc sau khi bú nằm ở tư thế không đúng, sữa cùng không khí trong dạ dày trẻ sẽ dâng ngược lên thực quản. Dịch dạ dày có chứa acid nên sẽ làm tổn thương thực quản, trẻ dễ bị rối loạn tiêu hóa kém hấp thu hơn.

Ngoài nguyên nhân chủ yếu do cơ vòng tâm vị yếu cùng thói quen sinh hoạt, ăn uống không phù hợp, cần cẩn thận các trường hợp trào ngược dạ dày ở trẻ sơ sinh do nguyên nhân bệnh lý như:

Cơ vòng môn vị yếu là nguyên nhân chủ yếu gây trào ngược dạ dày

1.1. Hẹp môn vị

Môn vị là van nằm giữa dạ dày và ruột non, van này nếu bị hẹp sẽ khiến thức ăn từ dạ dày khó đi vào ruột non. Từ đó, thức ăn và dịch dạ dày sẽ bị đọng lại lâu trong dạ dày, có thể dẫn đến trào ngược lên thực quản.

1.2. Chứng không dung nạp thực phẩm

Trẻ sơ sinh thường mắc chứng không dung nạp thực phẩm với một loại protein trong sữa bò. Do đó khi uống sữa bò, trẻ thường nôn trớ, trào ngược thực quản sau khi uống.

1.3. Viêm thực quản do dị ứng

Viêm thực quản do dị ứng là bệnh khá hiếm gặp, song cũng là một trong những nguyên nhân gây trào ngược dạ dày ở trẻ sơ sinh. Nguyên nhân do sự tích tụ của tế bào bạch cầu làm tổn thương ngược lại niêm mạc thực quản gây sưng và kích thích làm trào ngược thực quản.

Trào ngược dạ dày bệnh lý cần can thiệp điều trị

Cần cẩn thận với trào ngược dạ dày ở trẻ sơ sinh do bệnh lý xảy ra thường xuyên, kéo dài và gây triệu chứng lâm sàng ở iều mức độ khác nhau. Khi đó, cần đưa trẻ tới cơ sở y tế để khám, tìm nguyên nhân bệnh lý và điều trị.

2. Xử lý thế nào với trào ngược dạ dày ở trẻ sơ sinh?

Với trào ngược dạ dày ở trẻ sơ sinh sinh lý, vấn đề này sẽ dần thuyên giảm và biến mất khi trẻ lớn hơn, do đó chỉ cần lưu ý cho trẻ bú sữa mẹ đúng tư thế và chăm sóc thích hợp, triệu chứng sẽ giảm. Dưới đây là những lưu ý khi chăm sóc cho trẻ sơ sinh bị trào ngược dạ dày:

2.1. Cho trẻ bú sữa mẹ đúng tư thế

Ban đầu nên cho trẻ bú bên vú trái trước nghĩa là trẻ nằm nghiêng về bên phải, sau đó chuyển sang bú vú bên phải. Khi dạ dày của trẻ đã có nhiều sữa, bé nằm nghiêng sang bên trái sẽ hạn chế nôn trớ, trào ngược dạ dày thực quản.

2.2. Cho trẻ bú bình đúng cách

Với trẻ bú sữa bình, cha mẹ cần đặt bình sao cho núm vú luôn đầy sữa để trẻ có thể bú liên tục và hạn chế không khí đi vào dạ dày bé. Nên dỗ cho trẻ bú ngoan, không quấy khóc bởi lúc này bé sẽ nuốt nhiều không khí dẫn đến đầy hơi, căng dạ dày và dễ bị trào ngược thực quản hơn.

Bé sau khi bú cần được bé thẳng trong khoảng 15 - 20 phút để sữa hoàn toàn xuống dạ dày và tiêu hóa, tránh cho trẻ nằm luôn. Nếu trẻ bị ợ hơi và có dấu hiệu trào ngược dạ dày, hãy áp ngực trẻ vào ngực của mẹ, sau đó dùng tay vỗ lưng cho bé.

Cho trẻ bú đúng tư thế và nhiều cữ để hạn chế trào ngược dạ dày

Trẻ nên được nằm trên gối, nghiêng về phía bên trái khi đã được bú sữa no. Thói quen này cần được duy trì cả khi trẻ lớn hơn đã ít gặp tình trạng trào ngược dạ dày.

2.3. Cho trẻ bú nhiều cữ hơn

Nhiều mẹ mong muốn trẻ bú nhiều sữa mỗi lần để có nhiều dinh dưỡng phát triển hơn, tuy nhiên trẻ bú no sẽ dễ nôn trớ và trào ngược dạ dày. Do vậy, không nên ép trẻ bú nhiều mỗi lần, thay vào đó nên chia nhỏ lượng sữa thành nhiều lần. Thời gian cách giữa hai lần bú của trẻ ít nhất là 2 giờ, tối đa 5 giờ là phù hợp nhất.

Trào ngược dạ dày bệnh lý ở trẻ sơ sinh sẽ khó để khắc phục hoàn toàn bằng các biện pháp cải thiện trên, do nguyên nhân bệnh lý nên cha mẹ cần đưa trẻ đi khám bác sĩ để chẩn đoán và điều trị. Những trường hợp trào ngược dạ dày mức độ nặng, bác sĩ có thể chỉ định cho trẻ dùng thuốc làm giảm tiết acid dạ dày, hoặc các thuốc ngăn chặn sự tiết acid dạ dày, để làm tăng co bóp thực quản và tăng trương lực cơ thắt thực quản dưới giúp làm rỗng dạ dày.

Tuy nhiên với các thuốc này, trẻ có nguy cơ nhiễm trùng dạ dày cao do ít acid nên khả năng bảo vệ dạ dày khỏi vi khuẩn, vi sinh vật gây bệnh sẽ yếu hơn. Vì thế không nên tự ý cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ dùng các thuốc làm giảm acid dạ dày, cần dùng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ. Nếu tình trạng bệnh nghiêm trọng và không còn cách khắc phục nào khác, bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện phẫu thuật điều trị.

Trẻ sơ sinh bị trào ngược dạ dày nặng có thể dùng thuốc khắc phục

Trẻ sơ sinh là đối tượng có sức khỏe yếu nên rất hạn chế chỉ định phẫu thuật trừ các trường hợp cần thiết. Cha mẹ nên trao đổi kỹ càng với bác sĩ về các phương pháp điều trị trào ngược dạ dày ở trẻ sơ sinh.

Nếu bé đang bị trào ngược dạ dày, mẹ có thể áp dụng các biện pháp cải thiện tại nhà như trên. Khi bệnh không được cải thiện, hãy liên hệ với các bác sĩ Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC qua hotline 1900 56 56 56 để được tư vấn.