1. Nhận diện dấu hiệu rối loạn tiêu hóa ở trẻ

Khi muốn biết trẻ bị rối loạn tiêu hóa có nên uống sữa tươi hay không, trước tiên cha mẹ cần nhận diện đúng tình trạng này. 

Rối loạn tiêu hóa không phải là bệnh lý riêng biệt mà là tập hợp nhiều triệu chứng phản ánh hệ tiêu hóa của trẻ đang gặp vấn đề. Tùy độ tuổi và thể trạng, trẻ có thể xuất hiện các biểu hiện khác nhau.

Các dấu hiệu rối loạn tiêu hóa thường gặp nhất ở trẻ như nôn trớ, đầy bụng, táo bón, tiêu chảy,... Một số trẻ quấy khóc nhiều, bỏ bú, kém ăn hoặc ăn vào dễ đau bụng. Trẻ cũng có thể vận động kém hơn, bụng chướng, đi ngoài phân sống hoặc phân có mùi lạ. Tình trạng này kéo dài là có thể là triệu chứng của nhiều bệnh lí tiêu hóa phức tạp như bệnh lý ruột viêm, dị ứng sữa, dị ứng thực phẩm,.... từ đó có thể ảnh hưởng dinh dưỡng hấp thu của trẻ.

Rối loạn tiêu hóa kéo dài khiến trẻ mệt mỏi, giảm vận động

2. Trẻ bị rối loạn tiêu hóa có nên uống sữa tươi không?

Để trả lời được câu hỏi “trẻ bị rối loạn tiêu hóa có nên uống sữa tươi hay không” cần căn cứ vào từng trường hợp cụ thể như sau:

2.1. Sữa tươi có tốt cho hệ tiêu hóa của trẻ không?

Sữa tươi là nguồn cung cấp nhiều dưỡng chất như đạm, chất béo, canxi và vitamin D,... cho sự phát triển của trẻ. Tuy nhiên, sữa tươi cũng có thể gây nặng bụng, khó tiêu nếu hệ tiêu hóa của trẻ đang trong giai đoạn yếu hoặc trẻ không dung nạp lactose.

Trong sữa tươi có lactose. Đây là loại đường cần phải có enzyme lactase để tiêu hóa. Khi trẻ bị rối loạn tiêu hóa (đặc biệt là tiêu chảy), khả năng sản xuất enzyme này giảm xuống, dẫn đến: đầy hơi, sôi bụng, tăng tần suất đi ngoài, đau bụng âm ỉ, đi ngoài phân sống hoặc có bọt,...

2.2. Trẻ bị rối loạn tiêu hóa có nên uống sữa tươi không

Trẻ bị rối loạn tiêu hóa có nên uống sữa tươi hay không phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng gặp phải và khả năng dung nạp của từng trẻ. 

2.2.1. Trường hợp trẻ bị rối loạn tiêu hóa vẫn có thể uống sữa tươi

Trẻ vẫn có thể uống sữa tươi nếu:

• Các triệu chứng rối loạn tiêu hóa xuất hiện với mức độ nhẹ.
• Tần suất tiêu chảy ít, thời gian bị tiêu chảy ngắn.
• Không có biểu hiện cho thấy trẻ bị dị ứng hoặc không dung nạp lactose.
• Trẻ trên 24 tháng tuổi hệ tiêu hóa đã ổn định hơn.

Tuy nhiên, trường hợp này cha mẹ nên cho con uống với hàm lượng nhỏ để kiểm tra khả năng dung nạp, nên ưu tiên sữa tiệt trùng hoặc thanh trùng, không dùng sữa tươi nguyên kem. Nếu quan sát thấy trẻ không có biểu hiện bất thường thì mới cho trẻ uống về hàm lượng như ban đầu. Nếu trẻ tiêu chảy, nên chuyển sang sữa không lactose trong 3 - 5 ngày để giảm khả năng gây kích ứng đường ruột và giúp trẻ dung nạp sữa tốt hơn.

Trẻ bị rối loạn tiêu hóa không tiêu chảy có thể uống sữa tươi

2.2.2. Trường hợp nên tạm ngừng uống sữa tươi khi trẻ bị rối loạn tiêu hóa

Để đảm bảo an toàn, cha mẹ nên tạm dừng sữa tươi nếu trẻ có các biểu hiện:

• Tiêu chảy với tần suất nhiều lần trong ngày.
• Đầy bụng, khó tiêu, đau bụng nên quấy khóc sau khi uống sữa.
• Đi ngoài phân chua, nhiều bọt.
• Dị ứng sữa: nổi mẩn đỏ, nôn, thở khò khè,...

Trong giai đoạn này, việc ép trẻ uống sữa tươi có thể làm triệu chứng nặng hơn. 

3. Hướng dẫn cách chăm sóc đúng khi trẻ bị rối loạn tiêu hóa

Ngoài việc quan tâm tới vấn đề “trẻ bị rối loạn tiêu hóa có nên uống sữa tươi hay không”, cha mẹ cũng nên chú ý đến một số vấn đề sau để tăng khả năng phục hồi đường tiêu hóa cho trẻ:

3.1. Nguyên tắc dinh dưỡng đối với trẻ rối loạn tiêu hóa

Để hệ tiêu hóa của trẻ phục hồi nhanh, cha mẹ cần áp dụng các nguyên tắc sau:

• Chia nhỏ thành nhiều bữa ăn, tránh ép trẻ ăn no, ăn nhiều.
• Ưu tiên cho trẻ ăn các loại thực phẩm mềm, dễ tiêu như: cháo, súp, khoai nghiền,...
• Tránh cho trẻ ăn đồ ăn nhiều dầu mỡ hoặc quá ngọt.
• Hạn chế nước ngọt có ga, mì tôm, đồ cay nóng.
• Bổ sung nước hoặc oresol để tránh mất nước.

3.2. Gợi ý nhóm thực phẩm tốt cho trẻ đang rối loạn tiêu hóa

Trong giai đoạn trẻ đang bị rối loạn tiêu hóa, cha mẹ có thể ưu tiên bổ sung cho con những thực phẩm sau:

• Thực phẩm giàu tinh bột dễ tiêu như: cháo trắng, bánh mì mềm, cơm nát, khoai lang, bí đỏ,... để giúp bổ sung năng lượng mà không gây áp lực lên hệ tiêu hóa của trẻ.
• Thực phẩm cung cấp men vi sinh tự nhiên như: sữa chua không đường, men vi sinh,...
• Chất đạm dễ tiêu hóa như: thịt gà, thịt lợn nạc,...

Bên cạnh vấn đề dinh dưỡng, nếu trẻ bị tiêu chảy nhiều do rối loạn tiêu hóa, cha mẹ cũng nên cho con uống nước, bổ sung dung dịch oresol pha theo theo đúng hướng dẫn và uống nhiều lần trong ngày để tránh mất nước hoặc rối loạn cân bằng điện giải.

3.3. Cho trẻ đến cơ sở y tế 

Nếu đã điều chỉnh dinh dưỡng cho trẻ nhưng không cải thiện hoặc trong các trường hợp sau, cha mẹ nên đưa trẻ tới cơ sở y tế để được đánh giá đúng tình trạng sức khỏe:

• Tiêu chảy kéo dài trên 2 ngày.
• Đi ngoài ra máu hoặc chất nhầy.
• Có dấu hiệu mất nước như: môi khô, mắt trũng, khóc không ra nước mắt,...
• Nôn nhiều, bỏ bú hoặc bỏ ăn.
• Sụt cân nhanh.

Trẻ bị rối loạn tiêu hóa cần thăm khám để xác định nguyên nhân và khắc phục đúng hướng

Việc đưa trẻ tới bác sĩ thăm khám sẽ giúp tìm ra đúng nguyên nhân gây rối loạn tiêu hóa và có biện pháp khắc phục phù hợp. Đây cũng là cách tốt nhất để cha mẹ tìm ra câu trả lời cho băn khoăn: trẻ bị rối loạn tiêu hóa có nên uống sữa tươi hay không.

Để tiết kiệm thời gian chờ đợi, chủ động thời gian thăm khám cho trẻ, cha mẹ có thể liên hệ đặt trước lịch khám cùng bác sĩ chuyên khoa của Hệ thống Y tế MEDLATEC qua Hotline 1900 56 56 56.