1. U bã đậu là gì?

U bã đậu là một dạng khối u lành tính hình thành ngay dưới da, có cấu trúc giống một chiếc nang nhỏ. Bên trong nang thường chứa chất bã, tế bào biểu mô và các thành phần dịch đặc quánh, khiến khối u có hình dạng tròn, khi sờ vào thường thấy chắc hoặc căng. U có thể xuất hiện ở nhiều vị trí khác nhau trên cơ thể, đặc biệt là những vùng da tiết nhiều dầu như mặt, cổ, lưng, vai hay ngực.

U bã đậu thường có hình dạng hình tròn, khi sờ vào thường thấy chắc hoặc căng

Điểm đáng chú ý là u bã đậu thường phát triển âm thầm, không gây đau hay khó chịu trong giai đoạn đầu. Vì vậy, người bệnh dễ bỏ qua hoặc nhầm lẫn loại u này với u mỡ. Tuy nhiên, khi khối u lớn dần hoặc bị viêm nhiễm, người bệnh có thể cảm thấy sưng, đỏ, đau nhức, thậm chí chảy dịch. 

2. Nguyên nhân hình thành u bã đậu

U bã đậu xuất hiện chủ yếu do sự tắc nghẽn của tuyến bã nhờn dưới da. Khi tuyến này bị bít kín, chất bã và tế bào chết không thoát ra ngoài mà tích tụ dần, tạo thành một khối u dạng nang. 

Ngoài nguyên nhân chính này, còn có nhiều yếu tố góp phần thúc đẩy sự hình thành u bã đậu như:

• Tổn thương da: Những chấn thương nhỏ, vết xước hoặc tình trạng viêm nhiễm trên da có thể khiến lỗ tuyến bã bị bít tắc, tạo điều kiện cho nang u phát triển.
• Cơ địa và di truyền: Một số người có cơ địa da nhờn hoặc yếu tố di truyền khiến tuyến bã dễ bị tắc, từ đó nguy cơ mắc u bã đậu cao hơn.
• Thói quen sinh hoạt: Vệ sinh da chưa đúng cách, môi trường nhiều bụi bẩn hoặc thói quen nặn mụn sai cách cũng có thể làm tăng khả năng hình thành u.

U bã đậu có thể hình thành do thói quen vệ sinh da không sạch

Như vậy, u bã đậu thường không xuất hiện ngẫu nhiên mà liên quan đến nhiều yếu tố tác động từ bên trong cơ thể lẫn môi trường bên ngoài.

3. U bã đậu có nguy hiểm không?

U bã đậu về bản chất là khối u lành tính, vì vậy, phần lớn trường hợp không gây nguy hiểm trực tiếp đến sức khỏe. Trong giai đoạn đầu, khối u thường nhỏ, không đau, không ảnh hưởng nhiều đến sinh hoạt hàng ngày. Tuy nhiên, nếu để kéo dài hoặc không được xử lý đúng cách, u có thể gây cho người bệnh một số ảnh hưởng hoặc thậm chí là biến chứng.

Cụ thể, u bã đậu dễ bị viêm khi có sự xâm nhập của vi khuẩn. Khi đó, vùng da quanh u sẽ sưng đỏ, nóng, đau và có thể chảy mủ. Một số trường hợp nặng hơn còn dẫn đến áp xe, gây đau nhức dữ dội và buộc phải can thiệp y tế ngay. Ngoài ra, u bã đậu dù lành tính nhưng nếu phát triển to, nằm ở vị trí dễ thấy như mặt, cổ hay sau tai, sẽ ảnh hưởng nhiều đến thẩm mỹ và tâm lý người bệnh.

Như vậy, mặc dù u bã đậu không phải là bệnh lý nguy hiểm, người mắc vẫn nên theo dõi và thăm khám sớm để phòng tránh biến chứng và có phương án điều trị thích hợp.

4. U bã đậu có chữa khỏi được không?

Nhiều người thường lầm tưởng u bã đậu có thể tự biến mất theo thời gian. Tuy nhiên, trên thực tế, u bã đậu sau khi hình thành thường có xu hướng ngày càng lớn hơn và chỉ có thể loại bỏ hoàn toàn khi can thiệp đúng phương pháp.

Hiện nay, cách điều trị triệt để nhất là phẫu thuật cắt bỏ nang u. Bác sĩ sẽ tiến hành loại bỏ toàn bộ bao nang cùng phần dịch đặc bên trong, từ đó ngăn ngừa nguy cơ tái phát. Với những trường hợp u bã đậu đã bị viêm hoặc nhiễm trùng, trước tiên cần rạch dẫn lưu để loại bỏ dịch mủ, sau đó mới tiến hành phẫu thuật cắt bỏ khi tình trạng viêm đã ổn định.

Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định người bệnh phẫu thuật để loại bỏ u bã đậu

Một số biện pháp hỗ trợ như giữ vệ sinh da sạch sẽ, tránh nặn hoặc chọc khối u chỉ giúp hạn chế viêm nhiễm chứ không thể làm u biến mất. Nếu nang không được lấy trọn vẹn, khả năng tái phát là rất cao. Do đó, để chữa khỏi hoàn toàn, người bệnh nên thăm khám tại cơ sở y tế uy tín và điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa.

5. Cách phòng ngừa u bã đậu

Mặc dù không thể phòng tránh tuyệt đối, nhưng việc duy trì thói quen chăm sóc da đúng cách sẽ giúp bạn giảm nguy cơ hình thành u bã đậu. 

Để hạn chế nguy cơ hình thành u bã đậu, bạn có thể áp dụng những biện pháp sau:

• Giữ vệ sinh da sạch sẽ hằng ngày, nhất là vùng da nhiều dầu như mặt, lưng, ngực để giảm bít tắc tuyến bã.
• Tránh thói quen nặn mụn, cạy gãi vì dễ gây viêm nhiễm, tạo điều kiện cho nang bã phát triển.
• Xử lý đúng cách khi có vết thương ngoài da, tránh để bụi bẩn và tế bào chết tích tụ.
• Duy trì lối sống lành mạnh: ăn uống cân đối, uống đủ nước, hạn chế môi trường ô nhiễm để bảo vệ làn da.
• Khám da liễu sớm khi phát hiện khối u bất thường, không nên chờ u lớn hoặc viêm nhiễm mới đi khám.

Nếu phát hiện khối u bất thường, người bệnh nên đi khám sớm để được chẩn đoán và can thiệp kịp thời, thay vì chờ u phát triển to hoặc biến chứng mới xử lý.

Như vậy, u bã đậu là khối u lành tính hình thành do tắc nghẽn tuyến bã, thường không gây nguy hiểm nhưng có thể viêm, sưng đau và tái phát nếu không điều trị triệt để. Việc nhận biết sớm nguyên nhân, theo dõi dấu hiệu và áp dụng phương pháp phẫu thuật cắt bỏ đúng cách sẽ giúp loại bỏ hoàn toàn khối u, đồng thời hạn chế tối đa biến chứng. Để đảm bảo an toàn và đạt hiệu quả điều trị, người bệnh nên thăm khám tại cơ sở y tế uy tín.

Tại Hệ thống Y tế MEDLATEC, đội ngũ bác sĩ chuyên khoa nhiều kinh nghiệm cùng hệ thống trang thiết bị hiện đại sẽ giúp bạn chẩn đoán chính xác và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp. Nếu có thắc mắc hoặc cần đặt lịch thăm khám, vui lòng liên hệ hotline 1900 56 56 56 để được hỗ trợ nhanh chóng.