1. Barrett thực quản là gì? Do nguyên nhân nào?

1.1. Bệnh Barrett thực quản là như thế nào?

Barrett thực quản là biến đổi bất thường ở lớp niêm mạc thực quản. Trong trường hợp này, thay vì có cấu trúc bình thường là biểu mô vảy, lớp lót thực quản bị thay thế bằng loại tế bào giống với niêm mạc ruột, gọi là biểu mô trụ .

Đây là một biến chứng xảy ra do bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD) trong thời gian dài. Tuy Barrett thực quản không gây ra triệu chứng rõ rệt ngay lập tức, nhưng nó làm tăng nguy cơ phát triển ung thư thực quản tuyến.

1.2. Nguyên nhân gây nên Barrett thực quản

Các nguyên nhân chính dẫn đến sự xuất hiện của Barrett thực quản là:

- Trào ngược axit dạ dày mạn tính:

Nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến Barrett thực quản là bị trào ngược axit dạ dày thực quản kéo dài. Khi axit và dịch tiêu hóa từ dạ dày thường xuyên trào ngược lên thực quản sẽ gây tổn thương lớp niêm mạc và dần làm thay đổi cấu trúc tế bào.

- Yếu tố di truyền:

Yếu tố di truyền cũng góp phần vào sự phát triển của Barrett thực quản, đặc biệt là những người có tiền sử gia đình mắc bệnh ung thư thực quản.

- Các yếu tố nguy cơ khác:

+ Nam giới có nguy cơ mắc bệnh cao hơn so với nữ giới.

+ Người trên 50 tuổi dễ mắc Barrett thực quản hơn.

+ Thừa cân, béo phì, nhất là tích lũy quá nhiều mỡ ở vùng bụng làm tăng áp lực ổ bụng, thúc đẩy trào ngược.

+ Nghiện hút thuốc lá khiến niêm mạc thực quản bị tổn thương và tăng nguy cơ biến đổi tế bào.

+ Duy trì thường xuyên chế độ ăn uống không lành mạnh với quá nhiều chất béo, đồ cay nóng, uống rượu bia, cà phê,...

Trào ngược dạ dày mạn tính là nguyên nhân tiến triển Barrett thực quản

2. Tính chất nguy hiểm của Barrett thực quản

Barrett thực quản không phải là ung thư, nhưng có khả năng tiến triển thành ung thư thực quản tuyến nếu không được theo dõi và điều trị đúng cách. Việc theo dõi sát và điều trị trào ngược dạ dày thực quản (GERD) có thể làm chậm hoặc hạn chế tiến triển này. Mức độ nguy hiểm của bệnh phụ thuộc vào tình trạng loạn sản - sự thay đổi bất thường của tế bào xảy ra với mỗi bệnh nhân.

Việc phát hiện sớm và theo dõi bệnh một cách sát sao sẽ giúp giảm đáng kể nguy cơ gặp phải biến chứng. Ngoài ra, Barrett thực quản không được điều trị hiệu quả cũng có thể gây nên:

- Hẹp thực quản: Do viêm xơ hóa, khó nuốt.

- Xuất huyết thực quản: Khi loét hoặc loạn sản nặng.

3. Chẩn đoán Barrett thực quản bằng cách nào?

Để xác định chính xác sự hiện diện của Barrett thực quản, bác sĩ sẽ kết hợp đánh giá lâm sàng với một số kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh và mô học dưới đây:

3.1. Khám lâm sàng 

Bác sĩ sẽ hỏi người bệnh để ghi nhận thông tin về các biểu hiện trào ngược như ợ nóng, ợ chua, khó nuốt, ho kéo dài,... và tần suất, mức độ ảnh hưởng đối với đời sống hàng ngày.

Ngoài ra, bác sĩ cũng sẽ thu thập thông tin về tiền sử gia đình hoặc bản thân đối với Barrett hoặc ung thư thực quản, tiền sử viêm loét dạ dày tá tràng, hút thuốc lá, béo phì,...

3.2. Chẩn đoán cận lâm sàng

3.2.1. Nội soi tiêu hóa trên

Người bệnh nhịn ăn uống ít nhất 6 - 8 giờ trước khi nội soi và thông báo cho bác sĩ về loại thuốc đang dùng (nhất là kháng đông, thuốc chống tiểu cầu). Để tiến hành nội soi thực quản, bác sĩ sẽ dùng ống nội soi mềm có gắn camera đưa qua miệng xuống thực quản và dạ dày. 

Bình thường, niêm mạc thực quản có màu hồng nhạt. Ở bệnh nhân Barrett thực quản, niêm mạc sẽ có dạng dải hoặc mảng màu đỏ cam hoặc hồng cam, khác với niêm mạc hồng nhạt xung quanh. Trong quá trình nội soi, nếu nghi ngờ tổn thương ác tính, bác sĩ sẽ lấy mẫu sinh thiết ngay.

Nội soi tiêu hóa trên giúp chẩn đoán Barrett thực quản

3.2.2. Sinh thiết mô học

Mẫu mô được lấy từ niêm mạc thực quản sẽ được gửi đến phòng xét nghiệm để phân tích dưới kính hiển vi nhằm đánh giá xem có sự chuyển đổi từ biểu mô vảy sang biểu mô trụ hay không và phát hiện mức độ loạn sản.

Kết quả sinh thiết mô bệnh học giúp bác sĩ xác định giai đoạn và nguy cơ tiến triển ung thư, định hướng phương án điều trị phù hợp với tình trạng của bệnh nhân.

3.2.3. Đo pH thực quản 24 giờ

Khi thực hiện phương pháp này, đầu đo pH nhỏ sẽ được gắn vào thành thực quản qua đường mũi và lưu lại trong 24 giờ. Mục đích của đo pH thực quản 24 giờ nhằm xác định tần suất và thời gian thực quản tiếp xúc với axit dạ dày để đánh giá mức độ trào ngược. Phương pháp này thường được thực hiện ở những bệnh nhân có triệu chứng không điển hình hoặc kết quả nội soi chưa rõ ràng.

Đo pH thực quản 24 giờ không giúp chẩn đoán Barrett nhưng giúp xác định mức độ GERD - yếu tố nguy cơ quan trọng nhất. 

3.2.4. Đo áp lực thực quản hỗ trợ chẩn đoán GERD trong một số trường hợp phức tạp

Đây là phương pháp dùng cảm biến áp lực để đánh giá khả năng co bóp, nhu động của thực quản cùng chức năng của cơ thắt thực quản dưới. Kết quả đo được giúp bác sĩ phát hiện rối loạn nhu động hoặc cơ thắt thực quản dưới bất thường, góp phần giải thích cơ chế trào ngược kéo dài.

3.2.5. Chụp X-quang thực quản có cản quang

Người bệnh sẽ uống dung dịch cản quang, sau đó tiến hành chụp X-quang liên tục để quan sát hình thái và vận động thực quản. Phương pháp này không thể sinh thiết và ít nhạy hơn nội soi nên chỉ áp dụng với trường hợp không thể nội soi thực quản.

Quá trình chẩn đoán Barrett thực quản cần kết hợp nhiều phương pháp. Việc đánh giá kỹ lưỡng không chỉ giúp xác định đúng tình trạng niêm mạc mà còn đánh giá mức độ loạn sản để lựa chọn phương pháp điều trị và theo dõi phù hợp.

Khách hàng thăm khám Chuyên gia Tiêu hóa tại MEDLATEC

Barrett thực quản là tổn thương tiền ung thư, nếu không được phát hiện để xử trí sớm thì bệnh lý này vẫn có nguy cơ tiến triển ung thư thực quản. Đặc biệt, nam giới trên 50 tuổi có triệu chứng trào ngược, người có tiền sử gia đình bị ung thư hoặc Barrett thực quản, hút thuốc lá trong thời gian dài, người bị trào ngược dạ dày thực quản trên 5 năm,... nên tầm soát Barrett thực quản định kỳ để kịp thời phát hiện bệnh.

Để quá trình tầm soát Barrett thực quản giảm thiểu thời gian chờ đợi, quý khách hàng có thể liên hệ đặt lịch trước cùng bác sĩ chuyên khoa của Hệ thống Y tế MEDLATEC qua Hotline 1900 56 56 56.