1. Tại sao phụ nữ dễ bị táo bón sau sinh?

Phụ nữ sau sinh dễ có nguy cơ bị táo bón do nhiều nguyên nhân:

• Thay đổi hormone sau sinh: Trong thai kỳ, progesterone tăng làm giảm nhu động ruột. Sau sinh tác dụng này chưa hồi phục ngay, cộng thêm giảm vận động và thay đổi thói quen ăn uống khiến phụ nữ dễ táo bón.
• Chế độ ăn thiếu chất xơ và ít uống nước: Mệt mỏi, kiêng cữ không đúng cách khiến nhiều mẹ ăn ít rau xanh, ăn nhiều đồ khô hoặc mặn, uống ít nước,... Những điều này đều khiến phân trở nên cứng hơn và khó đào thải.
• Tâm lý sợ đau khi đi ngoài: Một số mẹ bị ám ảnh về vết khâu tầng sinh môn hoặc vết mổ nên sợ đi vệ sinh, nhịn không muốn rặn,... Đây là yếu tố khiến phân càng dễ khô và khó đi ngoài hơn.
• Ít vận động sau sinh: Nằm nhiều, ít vận động khiến nhu động ruột giảm cũng góp phần thúc đẩy táo bón kéo dài.
• Tác dụng phụ của một số loại thuốc: Thuốc giảm đau, sắt hoặc canxi bổ sung sau sinh cũng có thể gây táo bón.

Thay đổi hormone sau sinh dễ khiến phụ nữ bị táo bón

2. Phụ nữ sau sinh bị táo bón có nên rặn không?

Sau sinh bị táo bón có nên rặn không? Câu trả lời là không nên gồng rặn mạnh. Có thể thả lỏng và rặn theo phản xạ tự nhiên của cơ thể. Việc cố gắng rặn có thể gây ra nhiều hậu quả như:

2.1. Rách vết khâu tầng sinh môn

Đối với mẹ sinh thường có vết khâu tầng sinh môn, trong 2 - 4 tuần đầu, vết khâu này còn mềm và rất dễ tổn thương. Nếu cố rặn do bị táo bón có thể gây chảy máu, tách vết khâu, sưng nề, đau buốt, tăng nguy cơ nhiễm trùng,... Vì thế trường hợp này, phụ nữ sau sinh chỉ nên thả lỏng, chờ nhu động ruột tự hoạt động, tuyệt đối tránh gồng mình để rặn.

2.2. Đau vết mổ

Sinh mổ cũng khiến vùng bụng dưới chịu nhiều tổn thương. Khi rặn mạnh sẽ làm tăng áp lực lên thành bụng, khiến vết mổ bị kéo căng, thậm chí rỉ dịch, quá trình lành vì thế diễn ra chậm hơn. Không ít mẹ vì đau vết mổ mà càng sợ đi ngoài, khiến táo bón nặng hơn.

2.3. Nguy cơ bị trĩ sau sinh hoặc khiến bệnh trĩ nặng thêm

Sau sinh, rất nhiều mẹ bị trĩ do quá trình mang thai và sinh nở. Việc gồng rặn khi đi ngoài có thể khiến búi trĩ sưng to hơn, gây đau nhức hậu môn, sa trĩ ra ngoài,... Vì thế, “sau sinh bị táo bón có nên rặn”, câu trả lời vẫn là không nên rặn để tránh nguy cơ này.

3. Cách xử lý an toàn khi bị táo bón sau sinh

Để cải thiện táo bón sau sinh, tránh rặn mạnh, mẹ bỉm có thể tham khảo các cách sau:

3.1. Uống đủ nước mỗi ngày

Mẹ nên uống tối thiểu 2 - 3 lít nước/ngày tùy mức độ hoạt động và nhu cầu, bao gồm: nước lọc, nước ấm, nước canh, nước trái cây, súp,... Nước giúp làm mềm, khiến phân dễ bị đẩy ra ngoài và hỗ trợ tiêu hóa tốt hơn.

3.2. Ăn nhiều chất xơ

Chất xơ giúp phân mềm, dễ đi ngoài hơn. Vì thế, khi bị táo bón, mẹ nên ưu tiên bổ sung: rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt,... và phân bố chất xơ đều trong các bữa trong ngày.

Tăng chất xơ trong bữa ăn giúp cải thiện táo bón ở phụ nữ sau sinh

3.3. Vận động nhẹ nhàng

Vận động giúp kích thích nhu động ruột hoạt động tốt hơn, nhờ đó mà tình trạng táo bón gây khó rặn khi đi vệ sinh cũng được giảm thiểu. Mẹ có thể vận động bằng cách đi bộ 15 - 20 phút mỗi ngày, massage bụng, tập các bài phục hồi nhẹ sau sinh,...

3.4. Sử dụng men vi sinh hoặc chất xơ hòa tan

Các sản phẩm chứa: FOS, Inulin, Probiotic,...có thể giúp điều hòa hệ vi sinh đường ruột, giúp việc đi ngoài trở nên dễ dàng hơn.

3.5. Ngâm hậu môn bằng nước ấm

Dùng nước ấm ngâm hậu môn trong 10 - 15 phút giúp: giảm đau, làm mềm cơ vòng hậu môn, tạo cảm giác dễ chịu khi đi vệ sinh. Điều này có thể kích thích việc đại tiện trở nên dễ dàng hơn, giảm thiểu nguy cơ sa búi trĩ.

3.6. Dùng thuốc làm mềm phân

Nếu táo bón nặng, mẹ có thể tham khảo sử dụng thuốc làm mềm phân hoặc thụt glycerin. Các sản phẩm hỗ trợ này có thể kéo nước vào lòng ruột, giúp phân mềm hơn và dễ đào thải mà không cần phải rặn mạnh. Tuy nhiên, mẹ tuyệt đối không được tự ý dùng thuốc nhuận tràng để cải thiện táo bón, vì chúng có thể gây đau quặn bụng và làm mất cân bằng điện giải. Việc sử dụng sản phẩm hỗ trợ táo bón cần được sự đồng ý từ bác sĩ chuyên khoa, chỉ sử dụng trong thời gian ngắn, tránh lạm dụng.

3.7. Đi vệ sinh đúng cách

Nếu bị táo bón, mẹ không nên cố gắng tránh rặn mạnh, thay vào đó hãy: 

• Ngồi hơi cúi người về phía trước.
• Hai chân kê cao nhẹ để tạo tư thế như ngồi xổm.
• Hít sâu - thở đều để cơ bụng được thả lỏng.

Tư thế đúng giúp đi vệ sinh dễ hơn mà không cần gồng rặn.

3.8. Thăm khám bác sĩ chuyên khoa

Nếu thay đổi chế độ ăn, uống nước và vận động mà vẫn không cải thiện, hoặc gặp phải các tình trạng sau, mẹ nên đến cơ sở y tế thăm khám:

• Táo bón kéo dài trên 5 ngày.
• Có máu tươi khi đi ngoài.
• Đau bụng nhiều.
• Không thể đi ngoài dù đã áp dụng nhiều cách hỗ trợ.
• Nghi ngờ nứt kẽ hậu môn hoặc bị trĩ nặng.

Qua thăm khám, mẹ sẽ tìm ra nguyên nhân táo bón và biết cách điều trị sớm và tránh biến chứng.

Phụ nữ sau sinh táo bón kéo dài cần thăm khám chuyên khoa

Như vậy, sau sinh bị táo bón có nên rặn không, câu trả lời là không nên rặn mạnh để tránh gây đau, nứt hậu môn, sa búi trĩ hoặc ảnh hưởng vết khâu. 

Trường hợp bị táo bón kéo dài sau sinh, cần chẩn đoán nguyên nhân, quý khách hàng có thể liên hệ đặt lịch khám cùng bác sĩ chuyên khoa của Hệ thống Y tế MEDLATEC qua Hotline 1900 56 56 56.