1. Nguyên nhân gây nên biến chứng hậu zona thần kinh

Hậu zona thần kinh là giai đoạn xảy ra sau khi các mụn nước và tổn thương ngoài da của bệnh zona đã lành. Hầu hết trường hợp mắc bệnh sẽ khỏi hoàn toàn nhưng vẫn có một số trường hợp vẫn có thể gặp các biến chứng kéo dài. Những biến chứng này thường là do sự tổn thương thần kinh do zona gây ra.

Biến chứng hậu zona thần kinh thường xuất hiện do các yếu tố nguy cơ như:

- Nguy cơ biến chứng cao hơn đối với người lớn tuổi.

- Suy giảm hệ miễn dịch làm tăng nguy cơ tổn thương dây thần kinh sau zona.

- Phát hiện và điều trị zona không kịp thời và chưa đúng cách.

Hình ảnh của varicella-zoster virus gây zona thần kinh

2. Các biến chứng thường gặp của hậu zona thần kinh

2.1. Đau dây thần kinh hậu zona

Đây là biến chứng hậu zona thần kinh phổ biến nhất. Đau dây thần kinh hậu zona là cảm giác đau dai dẳng, có thể kéo dài trong nhiều tháng hoặc thậm chí nhiều năm. Cơn đau hậu zona thường khiến người bệnh có cảm giác nóng rát, đau nhói hoặc giống như bị châm chích ở vùng da đã bị tổn thương do zona. Sự kéo dài của cơn đau khiến người bệnh khó ngủ hoặc giấc ngủ không sâu.

2.2. Suy giảm thị lực và thính lực

Bị zona thần kinh ở mắt hoặc tai có nguy cơ tổn thương dây thần kinh ở vùng này và khiến người bệnh gặp phải biến chứng giảm khả năng nhìn hoặc nghe. Trong trường hợp nặng, bệnh nhân có thể mất thị lực hoặc thính lực hoàn toàn.

Triệu chứng suy giảm thị lực hoặc thính lực hậu zona thần kinh mà người bệnh thường gặp phải là:

- Mắt mờ, khô hoặc cảm giác như có dị vật trong mắt.

- Bị ù tai, mất một phần hoặc toàn bộ khả năng nghe.

2.3. Tê bì và mất cảm giác

Tổn thương dây thần kinh do zona khiến người bệnh cảm thấy tê bì, mất cảm giác ở vùng da đã từng bị virus zona tấn công với các biểu hiện:

- Tê hoặc mất cảm giác hoàn toàn ở vùng da đã bị tổn thương do zona.

- Cảm giác tê bì ở các chi gây cản trở việc vận động, khiến bệnh nhân cảm thấy khó khăn trong việc thực hiện các hoạt động hàng ngày.

Hậu zona thần kinh, người bệnh có thể bị mất cảm giác ở vùng da đã từng chịu thương tổn do zona

2.4. Nhiễm trùng da

Nếu các mụn nước zona không được chăm sóc cẩn thận có thể gây nên nhiễm trùng, thậm chí còn dẫn đến viêm mô tế bào. Nhiễm trùng mức độ nặng có thể lan rộng và gây nguy hiểm cho sức khỏe.

Các biểu hiện của nhiễm trùng da hậu zona thần kinh như:

- Khu vực xung quanh mụn nước trở nên đỏ, sưng tấy.

- Đau nhiều và dữ dội hơn, có kèm sốt.

- Chảy dịch mủ ở vùng thương tổn do zona.

2.5. Gặp vấn đề về tâm lý

Đau dây thần kinh hậu zona kéo dài thường khiến người bệnh trải qua cảm giác khó chịu, mệt mỏi về tinh thần. Đây là nguyên nhân khiến họ gặp phải các vấn đề về tâm lý với biểu hiện:

- Buồn chán, không có hứng thú với các hoạt động trước đây vốn rất yêu thích.

- Lo lắng quá mức, căng thẳng.

3. Cách xử trí hậu zona thần kinh

Hậu zona thần kinh, người bệnh nên được khám và can thiệp y tế tích cực từ bác sĩ chuyên khoa nếu gặp phải bất kỳ biến chứng nào được nói đến ở trên.

3.1. Sử dụng thuốc giảm đau

Đối với những trường hợp đau dây thần kinh hậu zona, thuốc giảm đau là lựa chọn đầu tiên để giúp người bệnh kiểm soát cơn đau. Các loại thuốc thường dùng như:

- Thuốc chống viêm không steroid nhằm giảm viêm và giảm đau.

- Thuốc giảm đau mạnh dành cho người bệnh bị đau dây thần kinh dữ dội.

- Thuốc chống động kinh có tác dụng giảm đau do thần kinh.

3.2. Chườm ấm hoặc lạnh

Chườm ấm hoặc lạnh có thể giúp giảm đau tạm thời ở vùng bị tổn thương. Giảm đau theo cách này tương đối đơn giản:

- Chườm nóng: Sử dụng túi chườm ấm để đắp lên vùng đau trong khoảng 15 - 20 phút.

- Chườm lạnh: Sử dụng túi đá để giảm sưng đau.

3.3. Vật lý trị liệu

Một số phương pháp vật lý trị liệu kích thích thần kinh có thể giúp giảm cơn đau dây thần kinh hậu zona như:

- Điện xung: Sử dụng điện để kích thích dây thần kinh và giảm đau.

- Chiếu laser: Tái tạo và hồi phục tổn thương dây thần kinh do zona.

3.4. Sử dụng thuốc chống trầm cảm

Nếu bệnh nhân gặp phải tình trạng trầm cảm hoặc lo âu kéo dài do hậu zona thần kinh, bác sĩ có thể kê đơn trầm cảm như:

- Amitriptylin: Có tác dụng giảm đau thần kinh.

- Duloxetine: Giúp giảm đau, giảm căng thẳng và lo âu.

Người bệnh gặp biến chứng hậu zona thần kinh cần được bác sĩ chuyên khoa thăm khám

4. Phòng ngừa biến chứng hậu zona thần kinh

Chủ động thực hiện các biện pháp phòng ngừa là cách tốt nhất để giảm thiểu nguy cơ mắc phải bệnh zona và các biến chứng hậu zona thần kinh:

- Tiêm vắc xin

Tiêm vắc-xin zona là biện pháp được khuyến nghị nên thực hiện để phòng ngừa hiệu quả nguy cơ mắc bệnh và các biến chứng hậu zona thần kinh. Người lớn từ 50 tuổi trở lên nên tiêm đủ 2 liều vắc xin phòng zona để giảm nguy cơ mắc bệnh.

- Điều trị sớm

Khi phát hiện các dấu hiệu ban đầu của zona như mụn nước, đau rát da,... người bệnh nên sớm điều trị theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa để giúp rút ngắn thời gian bệnh và giảm nguy cơ biến chứng.

- Chăm sóc da đúng cách

Chăm sóc và giữ vệ sinh vùng da bị tổn thương rất cần thiết để tránh nhiễm trùng và các biến chứng khác hậu zona thần kinh. Người bệnh nên tránh gãi vào thương tổn, tránh tiếp xúc với nước bẩn khi bệnh chưa có dấu hiệu khỏi hoàn toàn.

Các biến chứng hậu zona thần kinh có thể ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và tinh thần của người bệnh. Vì thế, điều trị bệnh ngay từ khi chớm xuất hiện triệu chứng và đảm bảo vệ sinh vùng da bị tổn thương là việc cần làm để giảm thiểu nguy cơ biến chứng kéo dài. 

Các thông tin trên chỉ mang tính chất tham khảo. Quý khách hàng có nhu cầu thăm khám, chẩn đoán và điều trị hiệu quả zona thần kinh, hãy liên hệ đặt trước lịch khám cùng bác sĩ chuyên khoa của Hệ thống Y tế MEDLATEC qua tổng đài 1900 56 56 56.