1. Bệnh lupus ban đỏ là gì?

Đây là loại bệnh tự miễn. Người bị bệnh có hệ miễn dịch nhận nhầm tế bào khỏe mạnh là tác nhân lạ, từ đó sản xuất kháng thể tiêu diệt tế bào khỏe mạnh này, gây tổn thương và rối loạn hoạt động cơ quan. Cơ quan chịu ảnh hưởng đầu tiên của lupus ban đỏ thường là da với tình trạng xuất hiện các nốt phát ban dày đặc.

Bệnh lupus ban đỏ xuất phát từ rối loạn miễn dịch bên trong cơ thể

Khác với ban đỏ do bệnh lý ngoài da khác, triệu chứng da trong bệnh lupus ban đỏ không gây ngứa, đau hoặc gây ngứa rất nhẹ. Khi bệnh gây tổn thương các cơ quan khác như: thận, hệ tạo máu, hệ hô hấp, tiêu hóa,… người bệnh sẽ có triệu chứng tương ứng.

Tiến triển bệnh lupus ban đỏ thường kéo dài trong nhiều năm. Triệu chứng bệnh cũng khởi phát theo từng đợt cấp tính với mức độ nghiêm trọng dần. Kết hợp với điều trị và kiểm soát, hầu hết bệnh nhân bị lupus ban đỏ có thể có cuộc sống và sức khỏe bình thường.

2. Nguyên nhân gây bệnh lupus ban đỏ điển hình

Tìm hiểu nguyên nhân gây bệnh lupus ban đỏ được nhiều bạn đọc quan tâm, đây cũng là điều mà các nhà khoa học vẫn không ngừng tìm kiếm. Hiện nay, nguyên nhân gây bệnh lupus ban đỏ chưa được xác định rõ ràng. Do đó, y học chưa thể chữa khỏi bệnh này hoàn toàn, việc điều trị chủ yếu giảm hoạt động quá mức của hệ miễn dịch và phục hồi tổn thương.

Cơ quan chịu ảnh hưởng đầu tiên của lupus ban đỏ thường là da

2.1. Cơ chế bệnh lupus ban đỏ

Dù chưa xác nhận được nguyên nhân song cơ chế gây bệnh lupus ban đỏ đã được nghiên cứu khá rõ ràng. Cơ thể con người có thể bị xâm nhập và gây bệnh từ nhiều tác nhân lạ trong môi trường, chủ yếu là vi khuẩn và virus. Hệ miễn dịch được tạo ra với vai trò như hàng rào bảo vệ cơ thể khỏi hoạt động gây hại của các tác nhân này.

Quá trình hoạt động của hệ miễn dịch như sau: Khi tác nhân lạ xâm nhập, tế bào chịu trách nhiệm nhận biết và phát tín hiệu về tế bào lạ. Hệ miễn dịch thực hiện sao chép protein để tạo kháng thể đặc hiệu chống lại tác nhân lạ. Kháng thể đặc hiệu được sản xuất nhiều hơn, đáp ứng đủ và tiêu diệt tác nhân gây bệnh.

Cơ chế miễn dịch này rất tuyệt vời giúp con người duy trì được sức khỏe tốt. Song ở bệnh nhân mắc lupus ban đỏ, vấn đề gặp phải là rối loạn trong nhận diện tác nhân lạ. Hệ miễn dịch lúc này xác nhận tế bào cơ thể cũng là tác nhân lạ gây bệnh, vì thế sẽ tạo kháng thể để tiêu diệt tế bào. Kháng thể này được tạo ngày càng nhiều sẽ càng làm tổn thương tế bào và cơ quan, ảnh hưởng tới chức năng cơ quan cũng như sức khỏe chung.

2.2. Yếu tố nguy cơ

Tuy chưa chính thức nhưng một số giả thiết được chấp nhận rộng rãi, trong đó các yếu tố nổi bật có thể dẫn đến bệnh lupus ban đỏ khởi phát hoặc tiến triển nặng hơn bao gồm:

Có đến 90% trường hợp bệnh nhân lupus ban đỏ là phụ nữ

Di truyền

Những người sinh ra trong gia đình có tiền sử mắc bệnh có nguy cơ cao hơn người bình thường khác.

Thay đổi hormone

Sự thay đổi hormone trong cơ thể, đặc biệt là hormone của phụ nữ trong độ tuổi sinh sản cũng là yếu tố nguy cơ làm khởi phát bệnh lupus ban đỏ. Vì thế nữ giới trong và sau khi mang thai dễ mắc căn bệnh tự miễn này hơn.

Giới tính

Có đến 90% trường hợp bệnh nhân lupus ban đỏ là phụ nữ, độ tuổi thường gặp từ 15 - 40 tuổi. 

Môi trường sống

Có nhiều tác nhân môi trường ảnh hưởng đến hoạt động của hệ miễn dịch và gây khởi phát lupus ban đỏ như:

• Tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời.

• Sử dụng thuốc làm tăng nhạy cảm của cơ thể với ánh nắng mặt trời.

• Khói bụi, đặc biệt tiếp xúc với bụi silic thường xuyên.

Với những yếu tố nguy cơ này, vẫn rất khó để phòng ngừa bệnh lupus ban đỏ do cơ chế và nguyên nhân chính xác gây bệnh chưa thực sự được làm rõ. Vì thế những người có yếu tố nguy cơ cao, nhất là có triệu chứng nghi ngờ thì nên chủ động thăm khám, xét nghiệm sàng lọc để phát hiện bệnh sớm. Hầu hết bệnh nhân lupus ban đỏ phát hiện và điều trị sớm đều có sức khỏe tốt và kiểm soát được bệnh lâu dài.

Hiện chưa có biện pháp điều trị lupus ban đỏ triệt để

3. Có thể điều trị lupus ban đỏ hay không?

Không có phương pháp nào hiện nay có thể chữa khỏi lupus ban đỏ hoàn toàn, song vẫn kiểm soát được bệnh và giúp bệnh nhân có cuộc sống bình thường bằng điều trị kiểm soát. Bệnh lupus ban đỏ dễ gây ra các triệu chứng tim, phổi, thận,… nghiêm trọng nên việc điều trị cũng tập trung phòng ngừa, giảm nhẹ tổn thương tại đây.

3.1. Thuốc kháng viêm không steroid

Sử dụng thuốc kháng viêm không steroid trong trường hợp Lupus kèm viêm và đau ở khớp, sốt nhẹ, không tổn thương ở các cơ quan lớn.

Thuốc này cần tránh ở những bệnh nhân bị viêm thận đang hoạt động. 

3.2. Liệu pháp glucocorticoid 

Dùng toàn thân và được chỉ định khi bệnh có thể đe dọa tính mạng bệnh nhân như giảm tiểu cầu, tổn thương thần kinh, thiếu máu huyết tán hoặc bệnh không đáp ứng với các biện pháp điều trị bảo tồn khác.

Điều trị lupus ban đỏ chủ yếu bằng thuốc kiểm soát triệu chứng

3.3. Liệu pháp dùng các thuốc ức chế miễn dịch khác

Liệu pháp này được chỉ định khi bệnh thể nặng, có thể đe dọa đến tính mạng của bệnh nhân như viêm cầu thận cấp, giảm tiểu cầu,... hoặc bệnh không đáp ứng với corticoid, xuất hiện tác dụng phụ của corticoid.

Như vậy, bài viết này đã giúp độc giả tìm hiểu bệnh lupus ban đỏ là gì cũng như các nguyên nhân gây bệnh, điều trị bệnh giúp kiểm soát triệu chứng tốt nhất. Nếu cần tư vấn thêm, hãy liên hệ với chuyên gia MEDLATEC có kinh nghiệm trong khám và điều trị bệnh qua hotline 1900565656.