1. Vì sao người bệnh ung thư lại có nguy cơ bị tăng canxi máu?

1.1. Thế nào là tình trạng tăng canxi máu?

Như chúng ta đã biết, canxi rất cần thiết đối với sức khỏe và cần được bổ sung đầy đủ qua chế độ dinh dưỡng hoặc các sản phẩm có chứa canxi dạng viên uống,… Trong cơ thể, canxi có nhiều trong xương và tồn tại một lượng nhỏ trong máu. 

Tăng canxi máu là tình trạng nguy hiểm

Tuy chỉ có rất ít trong máu nhưng vai trò của canxi rất quan trọng vì nó liên quan đến hệ thần kinh, cơ chế dẫn truyền thần kinh, hoạt động cơ,… Cũng chính vì thế bất cứ sự thay đổi nào, dù tăng hay giảm lượng canxi trong máu cũng gây ra những vấn đề nghiêm trọng đến sức khỏe người bệnh. 

Rất nhiều yếu tố trong cơ thể tác động và kiểm soát lượng canxi máu, nhất là hormone tuyến cận giáp và thận. Cụ thể là hormone tuyến cận giáp sẽ giúp điều hòa lượng canxi trong máu, còn thận giúp loại bỏ bớt lượng canxi dư thừa.

Lượng canxi trong máu cao hơn giá trị trung bình được gọi là tình trạng tăng canxi máu. Đây là vấn đề mà rất nhiều bệnh nhân ung thư gặp phải, chẳng hạn như ung thư phổi, ung thu máu, ung thư vú, đa u tủy xương, ung thư thận,… Nếu không được xử lý tăng canxi máu sớm, bệnh nhân ung thư sẽ dễ gặp biến chứng nguy hiểm, tiên lượng bệnh xấu. 

1.2. Nguyên nhân gây tăng canxi máu ở bệnh nhân ung thư

Bệnh nhân ung thư có nguy cơ bị tăng canxi máu vì những lý do dưới đây: 

- Phần lớn những bệnh ung thư đều gây ra sự ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của người bệnh. Trong đó, có nhiều loại ung thư có thể di căn đến xương hay các trường hợp bệnh nhân bị bạch cầu cấp, đa u tủy xương,… gây tiêu hủy xương và vì thế canxi trong máu có nguy cơ tăng bất thường. 

- Bài tiết hormon giống hormon cận giáp dẫn đến kích thích quá trình đào thải canxi từ xương vào máu và làm tăng lượng canxi trong máu.

- Suy tuyến cận giáp: Ở một số trường hợp, những khối u ung thư có khả năng tạo ra một loại protein đặc biệt, làm tăng sự đào thải lượng canxi vào máu.

Bệnh nhân ung thư thường gặp phải tình trạng tăng canxi máu

- Bên cạnh đó, một số yếu tố nguy cơ gây bệnh khác bao gồm: Tình trạng bệnh nhân ung thư bị nôn và tiêu chảy dẫn đến mất nước, giảm lượng nước tiểu và ảnh hưởng đến chức năng thận. Từ đó, quá trình loại bỏ canxi thừa trong máu cũng gặp nhiều khó khăn. Hơn nữa, một số bệnh nhân ung thư do quá mệt mỏi hoặc vì nhiều nguyên nhân khác dẫn đến tình trạng phải nằm thường xuyên, không vận động thể chất hàng ngày cũng có thể khiến xương bị phân hủy, tăng lượng canxi giải phóng vào máu.

2. Những triệu chứng tăng canxi máu thường gặp 

Khi bị tăng canxi máu, cơ thể sẽ có nhiều thay đổi bất thường ở nhiều cơ quan khác nhau. Dưới đây là một số triệu chứng bệnh thường gặp nhất: 

- Người bệnh có biểu hiện bất thường về hệ thần kinh bao gồm tình trạng co cơ cứng, đau cơ, mệt mỏi, đau đầu, trầm cảm hoặc nghiêm trọng hơn có thể bị hôn mê.

- Một số vấn đề khác thường ở các cơ quan tiêu hóa, chẳng hạn như chán ăn, buồn nôn, thường xuyên bị đau bụng, thậm chí nhiều trường hợp bị đau bụng dữ dội, gần giống với biểu hiện tắc ruột hay viêm tụy cấp.

Co cơ do tăng canxi trong máu

- Những triệu chứng ở hệ tim mạch: Bệnh nhân bị co mạch, tăng nhịp tim, rối loạn nhịp tim và huyết áp. Mức độ triệu chứng có nghiêm trọng hay không còn phụ thuộc vào mức tăng canxi máu. Tình trạng này có thể làm tăng nguy cơ biến chứng và đồng thời tăng nguy cơ tử vong nếu không được xử trí kịp thời. 

- Một số biểu hiện tại thận bao gồm tình trạng thiểu niệu, vô niệu, gây tổn thương thận nghiêm trọng. Bên cạnh đó canxi còn có thể lắng đọng ở động mạch, da và phổi. 

Tình trạng tăng canxi máu có triệu chứng đa dạng và xảy ra tại nhiều cơ quan khác nhau trong cơ thể. Tuy nhiên, điều đáng lo ngại là những triệu chứng này lại không quá điển hình vì nó cũng chính là triệu chứng dễ gặp phải ở những bệnh nhân mắc ung thư, khiến nhiều người bệnh chủ quan và bỏ qua. Do đó, các bác sĩ khuyến cáo, bệnh nhân nên lắng nghe cơ thể và nhờ đến sự tư vấn của bác sĩ khi có bất cứ thay đổi bất thường nào, dù là nhỏ nhất. Điều này vô cùng quan trọng, bởi khi phát hiện sớm, bệnh nhân sẽ được điều trị kịp thời và tránh tối đa nguy cơ biến chứng.  

3. Xử lý tăng canxi máu ở bệnh nhân ung thư bằng cách nào?

Dưới đây là một số biện pháp thường được áp dụng để xử lý tình trạng tăng canxi máu ở bệnh nhân ung thư: 

• Tăng thải canxi

Vì lượng canxi trong máu của bệnh nhân đang tăng cao, do đó việc đầu tiên cần làm đó là tăng thải canxi, đưa lượng canxi máu về giới hạn bình thường, bảo đảm sức khỏe và sự an toàn của người bệnh. 

Phương pháp được thực hiện để tăng thải canxi máu bao gồm bồi phụ thể tích máu, lọc ngoài thận, bù dịch đẳng trương. Tuy nhiên, cần lưu ý với bệnh nhân bị suy tim hoặc suy thận. Tùy từng trường hợp cụ thể, các bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ phù hợp nhất.

Bệnh nhân nên tuân thủ theo chỉ dẫn của bác sĩ để đạt hiệu quả điều trị tốt nhất

• Giảm hấp thu canxi

Khi đã đưa canxi trong máu về mức ổn định, bệnh nhân cần thực hiện các phương pháp giúp giảm hấp thụ canxi. Bệnh nhân có thể giảm hấp thụ canxi bằng cách không bổ sung canxi qua đường tiêu hóa. Trong trường hợp bệnh nhân bị thừa vitamin D có thể lựa chọn sử dụng corticoid.

•  Tăng cường canxi vào xương

Để tăng cường canxi vào xương cho người bệnh, các bác sĩ có thể kê Calcitonin 250-400 đơn vị pha với muối đẳng trương và thực hiện truyền tĩnh mạch trong khoảng từ 6 đến 8 tiếng. Đồng thời có thể phối hợp sử dụng bisphosphonate. Bệnh nhân cần tuân thủ tuyệt đối theo chỉ dẫn của bác sĩ để có thể đạt hiệu quả điều trị cao nhất và đảm bảo an toàn sức khỏe. 

Để được tìm hiểu thêm về các phương pháp xử lý tăng canxi máu và các vấn đề sức khỏe khác, bạn có thể liên hệ đến Tổng đài 1900 56 56 56 để được các bác sĩ Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC tư vấn chi tiết hơn.