1. Tìm hiểu về bệnh thiếu máu hồng cầu to

Bệnh thiếu máu hồng cầu to là một trong các dạng thiếu máu, trong đó có sự bất thường về kích thước của tế bào hồng cầu. Đi kèm với tình trạng giảm hồng cầu là nồng độ huyết sắc tố (protein hemoglobin mang oxy) thấp, khiến các cơ quan trong cơ thể đồng thời không nhận đủ dinh dưỡng, glucose lẫn oxy.

Bệnh thiếu máu hồng cầu to là một trong các bệnh thiếu máu

Trong bệnh thiếu máu hồng cầu to, xét nghiệm đo femtoliter - đo kích thước tế bào máu có vai trò chẩn đoán bệnh. Bình thường, tế bào hồng cầu có kích thước đạt từ 80 - 100 fL, vượt trên mức này được coi là hồng cầu to. Hầu hết người mắc bệnh thiếu máu hồng cầu to đồng thời mắc phải các vấn đề sức khỏe và dinh dưỡng khác.

Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến bệnh lý này là tình trạng thiếu hụt Vitamin B12 và folate, nguyên nhân của sự giảm hấp thu này có thể là dinh dưỡng kém hoặc bệnh lý nào đó.

Bệnh thiếu máu hồng cầu to do thiếu Vitamin B12

Vitamin B12 được cơ thể con người tiếp nhận từ thực phẩm tự nhiên, chủ yếu là sản phẩm động vật. Vì thế, những người ăn chay hoặc chế độ ăn nghèo thịt động vật có nguy cơ cao thiếu hụt Vitamin B12.

Bên cạnh đó, thiếu hụt Vitamin B12 có thể do hấp thu kém chất dinh dưỡng này từ thực phẩm, thường gặp ở những bệnh nhân nghiện rượu, ung thư, rối loạn miễn dịch hay bệnh lý viêm ruột.

Thiếu Vitamin B12 là nguyên nhân thường gây bệnh thiếu máu hồng cầu to

Bệnh thiếu máu hồng cầu to do thiếu folate

Thiếu folate hay thiếu Vitamin B9 khá thường gặp ở phụ nữ giai đoạn mang thai và sau khi sinh đang cho con bú. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này cũng do không ăn đủ thực phẩm chứa folate hoặc bệnh lý làm giảm hấp thu. Bệnh Celiac là bệnh tiêu biểu khiến người bệnh thường bị thiếu hụt folate. Nhu cầu sử dụng folate để nuôi dưỡng thai cao lý giải tại sao phụ nữ mang thai và sau khi sinh dễ bị thiếu folate, gây nhiều vấn đề về máu và sức khỏe.

Nguyên nhân khác

Những nguyên nhân hiếm gặp khác dẫn đến bệnh thiếu máu hồng cầu to bao gồm: bệnh lý rối loạn chuyển hóa liên quan, suy giáp, bệnh về gan, sử dụng các thuốc gây ức chế miễn dịch và giảm hấp thu trong thời gian dài,…

Liên quan đến vấn đề thiếu máu do cơ thể không sản xuất đủ tế bào máu khỏe mạnh, nguyên nhân do rối loạn tủy xương rất đặc trưng.

2. Ảnh hưởng của bệnh thiếu máu hồng cầu to

Giống như nhiều dạng bệnh thiếu máu khác, bệnh thiếu máu hồng cầu to thường tiến triển khá âm thầm, triệu chứng mờ nhạt nên ít khi bệnh nhân tự phát hiện sớm. Đến khi triệu chứng rõ ràng, đôi khi xuất hiện cả biến chứng thì việc điều trị, kiểm soát bệnh gặp nhiều khó khăn hơn. Biến chứng của bệnh thiếu máu hồng cầu to đôi khi khiến người bệnh cần thời gian dài mới có thể khắc phục.

Bệnh thiếu máu hồng cầu to gây nhiều ảnh hưởng đến sức khỏe

2.1. Bệnh thiếu máu hồng cầu to gây ra nhiều triệu chứng sức khỏe

Triệu chứng bệnh thiếu máu hồng cầu to thường xuất hiện khi tình trạng thiếu máu đã khá nghiêm trọng, bao gồm:

• Da xanh xao.

• Chán ăn, có thể bị rối loạn tiêu hóa.

• Nhịp tim nhanh, cơ thể dễ mệt mỏi, nhất là khi vận động.

• Hoa mắt, chóng mặt, ù tai.

Như vậy, triệu chứng bệnh thiếu máu hồng cầu to khá giống với các dạng thiếu máu khác. Chỉ khi xét nghiệm kiểm tra máu mới xác định chính xác loại thiếu máu và cơ chế như thế nào. Cần lưu ý nếu bệnh thiếu máu hồng cầu to gây ra nhiều triệu chứng thần kinh, cần sớm đưa bệnh nhân tới cơ sở y tế khám và điều trị.

2.2. Biến chứng bệnh thiếu máu hồng cầu to

Bệnh thiếu máu hồng cầu to không chỉ làm giảm số lượng hồng cầu mà tế bào hemoglobin cũng sụt giảm, gây vấn đề thiếu hụt oxy và dinh dưỡng trong các mô trong cơ thể. Nếu không can thiệp sớm và điều trị tích cực, người bệnh sẽ phải đối mặt với những biến chứng như:

Biến chứng tim mạch có thể gặp nếu thiếu máu kéo dài

Biến chứng ở tim

Khi thiếu hụt huyết sắc tố trong bệnh thiếu máu hồng cầu to, tim sẽ phải hoạt động nhiều hơn để đáp ứng nhu cầu của cơ thể. Tình trạng này kéo dài sẽ dẫn đến suy tim, tim to và nhiều vấn đề liên quan đến tuần hoàn khác.

Biến chứng ở xương

Tình trạng thiếu máu trong bệnh thiếu máu hồng cầu to nếu do vấn đề ở tủy xương có thể dần dẫn đến rối loạn tủy xương nghiêm trọng. Nếu không điều trị tốt, bệnh này còn dễ phát triển thành bệnh bạch cầu.

Biến chứng khác

Hầu hết người bệnh thiếu máu hồng cầu to thường đi kèm với thiếu hụt Vitamin và Folate nên sẽ gặp phải biến chứng liên quan, cụ thể:

• Biến chứng do thiếu Vitamin B12: ung thư dạ dày, vô sinh, mất trí nhớ, cảm giác ngứa ran ở tay chân, gặp khó khăn khi đi lại,… Đặc biệt, phụ nữ mang thai nếu thiếu hụt Vitamin, nguy cơ cao thai nhi khi sinh ra bị dị tật ống thần kinh.

• Biến chứng do thiếu folate: vô sinh, biến chứng tim mạch, tăng nguy cơ mắc ung thư,… Nếu phụ nữ mang thai gặp tình trạng này, thai nguy cơ cao bị đứt nhau thai sớm, chuyển dạ sớm,…

3. Điều trị bệnh thiếu máu hồng cầu to như thế nào?

Trước tiên cần xác định bệnh thiếu máu hồng cầu to xuất phát từ thiếu hụt Vitamin hay folate để khắc phục. Nếu thiếu hụt nghiêm trọng, bác sĩ sẽ chỉ định bổ sung cấp tốc từ thuốc hoặc thực phẩm chức năng, ở dạng tiêm hoặc uống. Sau đó, bệnh nhân sẽ duy trì bổ sung bằng thực phẩm chức năng hoặc chế độ ăn phù hợp.

Cần truyền máu nếu thiếu máu hồng cầu to nặng

Ngoài ra, bệnh thiếu máu hồng cầu to liên quan đến các vấn đề sức khỏe khác sẽ được khắc phục như sau:

• Truyền máu nếu thiếu máu nặng.

• Dùng thuốc điều trị thích hợp nếu thiếu máu liên quan đến bệnh gan, bệnh tự miễn và rối loạn tuyến giáp.

• Cấy ghép tủy xương: khi thiếu máu liên quan đến rối loạn tủy xương.

• Thay đổi lối sống: Bỏ các thói quen khiến thiếu máu trầm trọng hơn như hút thuốc lá, lạm dụng rượu bia,…

• Thay đổi thuốc điều trị nếu nó làm giảm hấp thu Vitamin và folate.

Hiểu rõ về nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị thiếu máu hồng cầu to, bạn sẽ chủ động hơn khi bản thân hoặc người xung quanh mắc phải. Đặc biệt là phụ nữ mang thai, cần điều trị sớm cùng chế độ dinh dưỡng phù hợp tránh bệnh xảy ra.