1. Nguyên nhân gây bệnh

- Bệnh hay gặp ở những người nghiện rượu nặng dẫn đến ngộ độc rượu, đặc biệt các nước phát triển và liên quan đến tình trạng suy dinh dưỡng ở các nước đang phát triển.

- Do những nguyên nhân khác như: tắc mật do sỏi hoặc u, rối loạn di truyền, tăng calci hoặc lipid máu, các bệnh tự miễn,…

Hình ảnh tụy bình thường và viêm tụy mạn.

2. Triệu chứng
- Đa số các trường hợp đau vùng thượng vị theo đợt ngắn ngày, thậm chí có trường hợp không đau nên dễ điều trị nhầm với bệnh lý dạ dày. Đau tăng lên khi ăn uống và lan ra sau lưng. Tụy mất dần chức năng bài tiết enzyme tiêu hóa thức ăn.
- Bệnh nhân biểu hiện buồn nôn, nôn, sụt cân, tiêu chảy, đi ngoài phân mỡ.
- Tình trạng sụt cân xảy ra cả những bệnh nhân không hề thay đổi cảm giác thèm ăn hay thói quen ăn uống.

3. Chẩn đoán bệnh

Chẩn đoán viêm tụy mạn tính đôi khi gặp khó khăn, nhất là đợt cấp viêm tụy mạn do dễ nhầm lẫn với viêm tụy cấp hay bệnh lý dạ dày, cụ thể:
- Viêm tụy cấp: xuất hiện với một đợt tấn công bất ngờ kéo dài vài ngày. Các cơn đau vùng thượng vị thường đột ngột sau bữa ăn thịnh soạn, uống nhiều rượu và bệnh nhân có mỡ máu cao.
- Viêm tụy mạn: các đợt tấn công cứ tái phát theo chu kỳ, thường trên 6 tháng. Và sau mỗi đợt như vậy, nhu mô tụy bị tổn thương, sẹo hóa và mẫn cảm hơn với sự nhiễm trùng nên dễ viêm trong những lần tiếp theo.

4. Các kỹ thuật chẩn đoán viêm tụy mạn

- Xét nghiệm máu: khảo sát sự dò enzyme ra máu do mô tụy viêm, cũng như xem xét khả năng còn sản xuất được enzyme của nó. Xét nghiệm sự tăng mỡ máu cũng như sự ảnh hưởng đến đường huyết.
- Xét nghiệm phân: đánh giá mức độ nhầy mỡ của phân.
- Các chẩn đoán hình ảnh: chụp Xquang, siêu âm hay chụp cắt lớp vi tính để cung cấp phương tiện đánh giá tình trạng cấu trúc tụy, ống tụy và các mô xung quanh.

Hình ảnh X quang bụng cho thấy mô tụy bị calci hóa.

Ngoài ra, các phương pháp như nội soi mật tụy ngược dòng có thể khảo sát được nguyên nhân, khảo sát được dòng chảy mật- tụy…

5. Điều trị
- Nhập viện điều trị giúp giảm đau, bù nước điện giải, chất dinh dưỡng qua đường uống và tĩnh mạch. Nếu bệnh nhân tiếp tục tình trạng sụt cân thì có phương án nuôi dưỡng qua đường ăn uống.
- Bệnh nhân có thể dùng thêm men tiêu hóa và tư vấn dinh dưỡng hợp lý trong và sau điều trị như: ăn nhiều bữa, ăn ít mỡ, uống nhiều nước, kiêng các chất kích thích đặc biệt là rượu bia.
- Phẫu thuật khi có u đầu tụy, sỏi ống mật chủ,… hoặc nội soi mật – tụy ngược dòng để loại trừ nguyên nhân tắc nghẽn.

6. Biến chứng
- Nếu bệnh nhân tiếp tục uống rượu bia cơn đau có thể nặng thêm và trở nên nguy hiểm, thậm chí dẫn đến hôn mê.
- Biến chứng dẫn đến ung thư tụy là hiếm gặp, chỉ chiếm khoảng 6% các trường hợp viêm tụy mạn được báo cáo.  
- Khi nhu mô tụy bị phá hủy, các tế bào tiết hormone cũng bị tổn thương và dẫn đến đái tháo đường do tụy (nguy cơ càng tăng nên khi trong nhà có người bị đái tháo đường).

Tài liệu tham khảo

1. http:/www.medicinenet.com/pancreatitis/page4.htm

2. http:/www.differencebetween.net/science/health/difference-between-acute-and-chronic-pancreatitis/

3. http:/www.uptodate.com/contents/patient-information-chronic-pancreatitis-beyond-the-basics

4. http:/radiopaedia.org/articles/chronic-pancreatitis-2.