Đau bắp chân - dấu hiệu cảnh báo bệnh gì “gọi tên”? 

Bệnh nhân Lâm Ngọc T. (40 tuổi, ở Hải Phòng) đến Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC kiểm tra sức khỏe vì lý do đau nhức bắp chân phải. Khai thác bệnh sử, bệnh nhân cho biết, 1 tuần trước khi đi khám anh có vận động nhiều, bê vác đồ nặng, bắp chân phải sưng nóng, căng tức, tê bì, đau tăng khi đứng lâu, kèm phù tăng dần vùng cẳng bàn chân phải. Sau đó vài ngày, anh cảm thấy bắp chân phải phù cứng, đau nhiều, đau ngực bên phải, ảnh hưởng đến giấc ngủ và sinh hoạt nên quyết định đi khám. 

Bệnh nhân được bác sĩ chỉ định thực hiện siêu âm tĩnh mạch chi dưới phải. Kết quả siêu âm cho thấy hình ảnh huyết khối tĩnh mạch trầy trước, trầy sau, tĩnh mạch khoeo và một phần tĩnh mạch đùi nông chi dưới phải. Bên cạnh đó là hình ảnh phù nề và theo dõi tụ dịch phần mềm 1/3 giữa mặt trong cẳng chân phải. 

Sau khi tiến hành siêu âm được 15 phút, bệnh nhân có biểu hiện đau ngực, khó thở cấp. Ngay lập tức, các bác sĩ tiến hành cấp cứu để xử trí tình huống khẩn cấp này.

Sau khi sức khỏe bệnh nhân ổn định, bác sĩ tiếp tục tiến hành chụp MSCT động mạch phổi để truy tìm đích danh “thủ phạm”. Trên hình ảnh CT phát hiện huyết khối lan tỏa trong động mạch phổi phải và động mạch phổi trái, đặc biệt bên phải. Các đám đông đặc khu trú phân thùy cạnh tim và phân thùy sau nền phổi phải. Tổn thương dạng lưới, nốt có xơ hóa và vôi hóa đỉnh phổi trái (viêm mạn tính, chưa loại trừ lao phổi). 

Kết quả chụp MSCT động mạch phổi phát hiện huyết khối lan tỏa trong động mạch phổi phải và động mạch phổi trái, đặc biệt bên phải

Chẩn đoán xác định, bệnh nhân bị: Thuyên tắc động mạch phổi cấp - huyết khối tĩnh mạch chân phải - viêm mô bào cẳng chân phải. 

Bệnh nhân nhập viện điều trị thuốc chống đông máu để tiêu dần huyết khối và điều trị tình trạng viêm mô bào cẳng chân phải. Sau 1 tuần điều trị, bệnh nhân đã hết hoàn toàn các triệu chứng được xuất viện điều trị thuốc ngoại trú. Hiện sức khỏe của bệnh nhân ổn định.

Thuyên tắc động mạch phổi và những điều cần biết 

Thuyên tắc phổi là tình trạng xảy ra khi một hay nhiều động mạch trong phổi bị chặn tắc. Trong hầu hết trường hợp, nghẽn mạch phổi bị gây ra bởi cục máu đông di chuyển đến phổi từ một phần khác của cơ thể - thông thường nhất là chân.

ThS.BS Phạm Duy Hưng - Phó Trưởng Khoa Nội, Bệnh viện Đa Khoa MEDLATEC cho biết: “Thuyên tắc phổi có thể xảy ra ở những người khỏe mạnh, bệnh gây các biến chứng rất nặng, thậm chí tử vong đột ngột. Các dấu hiệu và triệu chứng có thể thay đổi rất nhiều, tùy thuộc vào mức độ liên quan đến phổi, kích thước của cục máu đông và sức khỏe tổng thể, đặc biệt là sự có mặt của bệnh phổi hay bệnh tim tiềm ẩn hay không”.  

Sự hình thành cục máu đông dẫn đến tình trạng tắc nghẽn động mạch phổi

Các dấu hiệu và triệu chứng thường gặp của thuyên tắc phổi bao gồm: khó thở, đau ngực, ho, thở khò khè, sưng phù chân, niêm mạc hoặc da có màu hơi xanh, ra nhiều mồ hôi, nhịp tim nhanh hoặc nhịp tim không đều, mạch yếu, choáng váng hoặc ngất xỉu,... 

Tùy theo đặc điểm cục máu đông gây tắc nghẽn có thể lớn hay nhỏ, có một hay nhiều cục máu đông mà tình trạng thuyên tắc mạch phổi có diễn biến nặng hay nhẹ, quyết định mức độ nghiêm trọng của bệnh. Thuyên tắc mạch phổi có thể dẫn đến những biến chứng như sau: 

• Tuần hoàn tim bị ảnh hưởng lâu ngày dẫn đến tăng gánh nặng cho tim, lâu ngày bệnh nhân có thể bị suy tim
• Thuyên tắc mạch phổi tái phát: thuyên tắc xảy ra thêm một lần nữa. Trong trường hợp này, bệnh nhân cần sử dụng thuốc chống đông để ngăn chặn
• Biến chứng do điều trị: biến chứng do điều trị thuốc chống đông như chảy máu ở những vị trí khác trong cơ thể (ví dụ: loét dạ dày...)
• Tăng huyết áp trong mạch phổi (tăng áp phổi) ở bệnh nhân bị thuyên tắc mạch phổi lặp đi lặp lại nhiều lần.

Chụp MSCT phổi - tiêu chuẩn vàng chẩn đoán thuyên tắc động mạch phổi 

Tắc nghẽn động mạch phổi là một trong những tình trạng tắc nghẽn mạch máu nguy hiểm, đe dọa tính mạng của người bệnh. Trường hợp thuyên tắc mạch phổi được phát hiện sớm và điều trị kịp thời thì tiên lượng được đánh giá là tốt, bệnh nhân có thể hồi phục hoàn toàn. Nếu bệnh nhân có bệnh lý nghiêm trọng đi kèm từ trước khi bị thuyên tắc phổi thì sẽ có tiên lượng xấu hơn, việc điều trị gặp nhiều khó khăn, có thể nguy hiểm đến tính mạng.

Để xác định thuyên tắc phổi thường dựa vào một số phương pháp như sau: 

• Siêu âm tim: thường được thực hiện để đánh giá mức độ nghiêm trọng của thuyên tắc phổi;
• Siêu âm tĩnh mạch chi dưới: 50% thuyên tắc phổi có huyết khối tĩnh mạch chi dưới;
• Xạ hình thông khí tưới máu: phát hiện bất tương hợp thông khí tưới máu. Xạ hình bình thường giúp loại trừ chẩn đoán;
• Chụp cản quang hệ mạch máu phổi: là xét nghiệm xâm lấn, nhưng là tiêu chuẩn vàng để chẩn đoán thuyên tắc phổi.

Trong đó, chụp MSCT phổi là phương pháp thường được sử dụng nhất, được coi là tiêu chuẩn vàng để khẳng định chẩn đoán với độ nhạy và độ đặc hiệu cao. 

Các chuyên gia y tế khuyến cáo, người dân nên thực hiện kiểm tra sức khỏe định kỳ. Bên cạnh đó, nếu phát hiện cơ thể có triệu chứng bất thường cần đến ngay các cơ sở y tế uy tín, trang bị đầy đủ phương tiện chẩn đoán để được phát hiện bệnh sớm và điều trị kịp thời, tránh những biến chứng nguy hại đối với sức khỏe.