1. Đặc điểm tuyến tiền liệt

tuyến tiền liệt chỉ có ở nam giới, thực hiện các chức năng sinh dục giới tính riêng biệt.

1.1. Vị trí

Tuyến tiền liệt nằm ở phía dưới bàng quang và trên hoành chậu hông. Kích thước tuyến tiền liệt cũng tăng dần theo sự phát triển của cơ thể, ban đầu nhỏ khoảng bằng hạt đỗ khi bé trai mới sinh ra và kích thước ổn định như sau:

- Chiều dày: 2,5 cm.

- Chiều rộng: 4cm.

- Chiều cao: 3 cm.

- Khối lượng khi phát triển hoàn thiện: 20 gram.

1.2. Cấu tạo

Tuyến tiền liệt gồm khoảng 70% mô tuyến vào 30% là các lớp đệm mô sợi cơ, bao bọc là lớp vỏ collagen, elastin và nhiều sợi cơ trơn khác.

Tuyến tiền liệt gồm 3 thùy: thủy phải, trái và thùy giữa. Thùy giữa có hình ngón tay, nằm ngay sau niệu đạo.

1.3. Chức năng

Tuyến tiền liệt có chức năng quan trọng với hệ sinh dục nam giới:

Tiết dịch cho tinh dịch

Tuyến tiền liệt cùng các tuyến phụ có chức năng khác kết hợp sản xuất ra dịch cho tinh dịch. Chất dịch này là môi trường sống hoàn hảo cho tinh dịch, vừa trộn đều vừa giúp tinh trùng di chuyển trong hệ thống sinh dục. Ngoài ra, tuyến tiền liệt cũng tạo dịch tiết làm nhờn niệu đạo giúp xuất tinh dễ dàng hơn.

Tuyến tiền liệt có chức năng kiểm soát nước tiểu

Kiểm soát nước tiểu

Tuyến tiền liệt có chức năng ngăn dòng nước tiểu chảy ngược về bàng quang khi phóng tinh. Khi đạt đỉnh khoái cảm, cơ thắt ở đáy bàng quang đóng lại, ngăn nước tiểu đi cùng lúc với tinh dịch ra ngoài, cũng ngăn tinh dịch trào ngược vào bàng quang.

2. Dấu hiệu cho thấy tuyến tiền liệt bất thường

Bệnh ở giai đoạn khởi phát thường không biểu hiện triệu chứng rõ ràng, do đó người bệnh rất khó phát hiện. Biểu hiện bệnh rõ ràng khi kích thước tuyến tiền liệt tăng, làm ảnh hưởng đến cơ quan bên cạnh, đặc trưng là triệu chứng liên quan đến đường tiểu:

2.1. Tiểu gấp

Khi buồn tiểu, người bệnh rất khó nhịn được, thường đi tiểu trong quần mà chưa kịp vào nhà vệ sinh. Triệu chứng này nặng hơn khi dùng nhiều rượu bia hoặc café. Tiểu gấp thường đi kèm với tiểu lắt nhắt, tiểu nhiều lần.

Bệnh lý tuyến tiền liệt gây nhiều triệu chứng khó chịu

2.2. Tiểu đêm

Khi ngủ đêm, nếu bạn phải dậy đi tiểu từ 2 lên trở lên thường xuyên (không do yếu tố như uống nhiều nước trước khi ngủ, yếu tố thần kinh) thì đây là triệu chứng bệnh lý. Tiểu đêm thường xuyên khiến bệnh nhân khó ngủ, mất ngủ.

2.3. Tiểu khó

Tiểu khó xảy ra khi tuyến tiền liệt tăng kích thước gây chèn ép lên niệu đạo. Người bệnh thường phải rặn mới đi tiểu được, cảm giác bàng quang căng tức khó chịu. Nhiều người phải mất nhiều thời gian trong nhà vệ sinh mới đi tiểu được.

Tiểu khó kéo dài dễ dẫn tới bí tiểu đột ngột hoặc sau một thời gian tiềm ẩn.

2.4. Tiểu ít, dòng tiểu yếu

Tiểu không theo dòng liên tục là chia nhỏ nhiều giai đoạn, tia nước yếu, không tiểu xa được. Triệu chứng này thường đi kèm với tình trạng tiểu lắt nhắt, tiểu nhiều, đi tiểu không hết.

3. Các bệnh tuyến tiền liệt thường gặp

Có thể thấy, tuyến tiền liệt rất quan trọng với hoạt động và chức năng tình dục của nam giới. Hoạt động của tuyến tiền liệt được điều khiển bởi hormone sinh dục. Do đó, cơ quan này phát triển và hoàn thiện mạnh mẽ ở tuổi dậy thì cho đến khi trưởng thành.

Tuy nhiên do yếu tố tuổi tác hoặc tác động nào đó, tuyến tiền liệt có thể bị ảnh hưởng, thoái hóa, dẫn tới bệnh lý. 

Các bệnh tuyến tiền liệt thường không có triệu chứng rõ ràng, âm thầm gây ảnh hưởng lớn đến chức năng tình dục và chất lượng cuộc sống. 

Bệnh tuyến tiền liệt khá phổ biến, nguy cơ mắc bệnh tăng theo độ tuổi. Theo thống kê, khoảng 25% nam giới từ 55 tuổi gặp vấn đề về tuyến tiền liệt. Khi đến tuổi 70, tỉ lệ mắc bệnh về tuyến tiền liệt tăng tới 50%. 

Ba bệnh lý thường gặp nhất ở cơ quan này đó là: Viêm tiền liệt tuyến, phì đại tuyến tiền liệt và ung thư tiền liệt tuyến.

Viêm tiền liệt tuyến thường do nhiễm khuẩn

3.1. Viêm tiền liệt tuyến

Bệnh có thể gặp ở mọi độ tuổi, song phổ biến nhất ở đàn ông độ tuổi từ 30 - 50. Có nhiều nguyên nhân gây viêm tiền liệt tuyến, thường gặp như:

Do nhiễm khuẩn: Vi khuẩn xâm nhập gây viêm tiền liệt tuyến cấp tính, có thể tiến triển sang viêm mạn tính. Có thể điều trị bệnh bằng thuốc kháng sinh thông thường.

Không do nhiễm khuẩn: Chưa xác định được nguyên nhân rõ ràng gây viêm tiền liệt tuyến này, các chuyên gia đã xác định được một số yếu tố nguy cơ như: Lạm dụng tình dục, kích ứng với hóa chất, gặp vấn đề về thần kinh chi phối đường tiết niệu dưới, bất thường cơ sàn chậu,... Điều trị viêm tiền liệt tuyến nhóm này khá khó khăn, thường chỉ điều trị triệu chứng và phòng ngừa biến chứng.

3.2. Phì đại tuyến tiền liệt

Bệnh thường gặp ở nam giới lớn tuổi, nguyên nhân do tăng sản tuyến tiền liệt lành tính không dẫn tới ung thư. Đây là bệnh lành tính, không nguy hiểm tới tính mạng song ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt và chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.

Tuyến tiền liệt càng tăng kích thước bất thường càng có nguy cơ chèn ép, làm hẹp niệu đạo và tăng áp lực nên bàng quang. Hậu quả là gây tắc nghẽn dòng chảy nước tiểu, người bệnh khó đi tiểu, phải rặn tiểu, bí tiểu.

Hình ảnh tuyến tiền liệt phì đại, tăng kích thước

Nếu bệnh nặng khiến người bệnh không đi tiểu được, bàng quang tích nước tiểu căng to, gây đau đớn. Lúc này bác sĩ cần can thiệp cấp cứu để mở bàng quang, đặt ống thông tạm thời để giải phóng nước tiểu. Điều trị phì đại tuyến tiền liệt hiện nay cũng còn gặp nhiều khó khăn.

3.3. Ung thư tiền liệt tuyến

Hiện nay y học vẫn chưa xác định được nguyên nhân chính xác gây ung thư tiền liệt tuyến, song nguy cơ gây bệnh tăng dần theo độ tuổi và có liên quan đến tiền sử bệnh lý gia đình. Nam giới trên 50 tuổi là nhóm đối tượng nguy cơ cao mắc bệnh.

Ung thư tiền liệt tuyến khởi phát nếu phát hiện và điều trị tích cực khi khối u vẫn bị giới hạn khu trú thì tỉ lệ chữa khỏi rất cao. Tuy nhiên hiện nay rất ít trường hợp phát hiện sớm ung thư tiền liệt tuyến, khiến bệnh tiến triển, di căn tế bào ung thư ra các bộ phận khác của cơ thể.

Tế bào ung thư tiền liệt tuyến bắt đầu di căn bằng việc xâm nhập vào mạch máu, hệ bạch huyết gây ung thư thứ phát. Một trong những cơ quan đầu tiên bị ung thư tuyến tiền liệt di căn là xương.

Ngoài ra, bệnh nhân có thể xuất hiện các triệu chứng nặng hơn như: tiểu đau, có máu trong nước tiểu, đau tức vùng tiền liệt - bàng quang,... Nếu gặp các triệu chứng bất thường này, nên sớm tới cơ sở y tế thăm khám và điều trị tránh bệnh tiến triển.

Nếu bận tư vấn thêm, liên hệ với MEDLATEC qua tổng đài 1900 56 56 56 để được hỗ trợ