1. Tinh trùng là gì?

Với kích thước siêu nhỏ, tinh trùng là những tế bào sinh sản nam giới chỉ có thể nhìn thấy qua ống kính hiển vi. Tinh hoàn - với hệ thống ống sinh tinh phức tạp, là nơi sản sinh ra những tế bào sinh sản nam giới. Nếu một tinh trùng khỏe mạnh gặp được trứng, quá trình thụ tinh sẽ diễn ra và dẫn đến sự hình thành hợp tử, đánh dấu sự bắt đầu của quá trình mang thai.

Tinh trùng là các tế bào sinh sản của nam giới

Quá trình hình thành tinh trùng bao gồm ba giai đoạn chính, bao gồm: 

Giai đoạn tăng sinh

Từ một tế bào gốc đơn lẻ, qua nhiều lần phân chia và biến đổi, sẽ tạo ra 4 tinh trùng trưởng thành.

Giai đoạn giảm phân

Quá trình giảm phân gồm hai lần phân chia, làm giảm số lượng nhiễm sắc thể và hình thành tinh trùng đơn bội.

• Giảm phân I: Hai tế bào sinh tinh thứ cấp được tạo ra từ quá trình phân đôi của tế bào sinh tinh sơ cấp;
• Giảm phân II: Từ mỗi tế bào sinh tinh thứ cấp, qua một lần phân chia nữa, sẽ tạo thành hai tinh trùng, tổng cộng là 4 tinh trùng.

Giai đoạn sinh tinh trùng

Đuôi tinh trùng ngày càng dài ra và hình thành roi, chuẩn bị cho hành trình tìm kiếm trứng. Phần đầu tinh trùng thu nhỏ lại, có hình dáng nhọn và hình thành acrosome. Kết thúc quá trình phát triển, tinh trùng được phóng vào ống sinh tinh, sẵn sàng xuất tinh. 

2. Cấu tạo và đặc điểm nhận dạng của tinh trùng

Cấu tạo tinh trùng

Chiều dài trung bình của tinh trùng trưởng thành từ 65 đến 70 μm. Cấu tạo tinh trùng gồm đầu, cổ và đuôi.

• Phần đầu: Đây là phần chứa 23 nhiễm sắc thể trong đó có 1 nhiễm sắc thể giới tính X hoặc Y, mang toàn bộ thông tin di truyền. Các enzyme trong túi cực phía trên nhân của tinh trùng có vai trò quan trọng trong việc tiêu hủy vỏ trứng, giúp tinh trùng xuyên qua các hàng rào bảo vệ của trứng, tiến sâu vào bên trong để kết hợp với nhân trứng;
• Phần cổ: Phần này chứa nhiều ty thể, cung cấp năng lượng giúp tinh trùng có thể di chuyển và tiếp cận trứng. Bên cạnh đó, bộ phận này có tính chất mềm mại giúp đầu tinh trùng dễ dàng cử động;
• Phần đuôi: Đoạn giữa của đuôi tinh trùng là nơi chứa các ty thể, những “nhà máy điện” tí hon sản sinh ra năng lượng ATP từ glucose và fructose để cung cấp cho quá trình di chuyển. Hai đoạn còn lại, đoạn chính và đoạn cuối, có cấu trúc thon gọn, giúp tinh trùng di chuyển và bơi lội một cách linh hoạt. 

Đầu, cổ và đuôi là những bộ phận cấu thành nên cấu tạo tinh trùng 

Đặc điểm nhận dạng của tinh trùng

Màu sắc

Tinh trùng thường có màu trắng đục. Tuy nhiên, nếu tinh trùng không được xuất ra trong một thời gian dài, màu sắc có thể chuyển sang vàng nhạt.

Mùi

Tinh trùng nằm trong tinh dịch có mùi nhạt, nhưng có thể thay đổi tùy thuộc vào chế độ ăn uống hoặc dấu hiệu cảnh báo một số vấn đề sức khỏe.

Vị

Vị của tinh dịch được mô tả bao gồm các tính chất sau: đắng hoặc mặn, ngọt và tanh. 

3. Một số biện pháp giúp nâng cao chất lượng tinh trùng

Bên cạnh việc tìm hiểu về cấu tạo tinh trùng, nam giới cần chú ý đến những yếu tố sau đây để nâng cao chất lượng tinh trùng:

• Tránh sử dụng chất kích thích và rượu bia: Các chất kích thích và đồ uống có cồn có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe của tinh trùng, làm giảm số lượng và chất lượng của tinh trùng;

Chất kích thích và rượu bia có thể làm suy giảm chất lượng tinh trùng 

• Hạn chế sử dụng thuốc không có chỉ định của bác sĩ: Một số loại thuốc như thuốc giảm đau, thuốc chống viêm có chứa corticoid… có thể làm giảm khả năng sản xuất tinh trùng. Vì vậy, nam giới nên tránh tự ý sử dụng thuốc khi không có sự chỉ định của bác sĩ;
• Tránh tiếp xúc với môi trường độc hại: Tiếp xúc lâu dài với khói bụi, hóa chất độc hại, thuốc trừ sâu, hoặc kim loại nặng có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản;
• Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh: Ưu tiên thực phẩm giàu vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa với mục đích hỗ trợ cải thiện chất lượng tinh trùng. Cần hạn chế ăn các thực phẩm cay nóng, nhiều dầu mỡ và tăng cường các thực phẩm tốt cho sức khỏe như rau củ, trái cây và thực phẩm giàu omega-3;
• Lựa chọn trang phục phù hợp: Mặc quần áo thoải mái, thoáng mát và thấm hút mồ hôi tốt sẽ giúp duy trì nhiệt độ ổn định cho vùng tinh hoàn;
• Quan hệ tình dục lành mạnh: Duy trì tần suất quan hệ tình dục hợp lý và điều độ có thể giúp cải thiện chất lượng tinh trùng. Việc quan hệ quá thường xuyên hoặc quá ít đều có thể ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản;

Quan hệ tình dục lành mạnh để cải thiện chất lượng tinh trùng cũng như hạn chế ảnh hưởng tới sức khỏe sinh sản 

• Làm việc và nghỉ ngơi hợp lý: Xây dựng một chế độ làm việc và nghỉ ngơi hợp lý giúp duy trì chức năng sinh lý ổn định;
• Thực hiện vận động thể chất vừa sức: Tập thể dục đều đặn giúp tăng cường sức khỏe, cải thiện lưu thông máu và nâng cao sức đề kháng, từ đó góp phần vào việc cải thiện chất lượng tinh trùng.

Những thông tin quan trọng về cấu tạo tinh trùng cũng như những biện pháp giúp nâng cao chất lượng tinh trùng đã được cung cấp đầy đủ trong bài viết trên đây. Mọi thông tin cần giải đáp về tinh trùng nói riêng và sức khỏe sinh sản nói chung bạn đọc hãy liên hệ tới Hệ thống Y tế MEDLATEC qua Tổng đài 1900 56 56 56 để được hỗ trợ kịp thời.