1. Đâu là nguyên nhân dẫn đến viêm khoang miệng?  

Nguyên nhân của viêm khoang miệng có thể là do bệnh nhân đang mắc phải bệnh hệ thống, nhiễm trùng tại chỗ, kích thích hóa học, vật lý hoặc phản ứng dị ứng, đôi khi là do tự phát. Cụ thể như sau:

• Nhiễm virus Herpes zoster, Herpes simplex gây viêm miệng với sự xuất hiện của các mụn nước lan rộng sau đó tiến triển thành các ổ loét, gặp nhiều ở mép, môi, niêm mạc miệng có thể khiến người bệnh bị viêm họng, sốt, nổi hạch;

• Viêm miệng áp tơ tái phát (RAS);

• Do nhiễm phải vi khuẩn hay nấm Candida Albicans thường gặp ở những người có hệ miễn dịch suy yếu, hay mệt mỏi, cơ thể suy nhược hoặc bị suy dinh dưỡng;

• Bị chấn thương do bỏng nhiệt cung răng trên hay vòm miệng, té ngã, biến chứng do thủ thuật nha khoa như hàn nhổ răng, trám răng, mẻ răng, lắp răng giả không vừa. Ở trẻ em viêm khoang miệng có thể là do bị bút viết hay vật dụng sắc nhọn đâm vào lưỡi, miệng;

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến bệnh viêm khoang miệng

• Tác dụng phụ của biện pháp hóa trị và xạ trị ung thư;

• Sử dụng thuốc lá hay các thực phẩm chứa thành phần có tính kích thích cao như nước vôi, axit, dùng quá nhiều kem đánh răng hay nước  súc miệng đậm đặc;

• Do di truyền, nội tiết tố, thiếu hụt các vitamin và khoáng chất thiết yếu như sắt, vitamin B6, B12, C hoặc mắc bệnh tự miễn;

• Xuất phát từ các vấn đề về răng miệng: sâu răng, viêm tủy răng, u hạt và nang răng quanh chóp răng, nhiễm khuẩn và chết tủy răng,...;

• Nguyên nhân khác: viêm tủy xương hàm, nhiễm khuẩn tuyến nước bọt, nhiễm khuẩn amidan, vết thương phần mềm, gãy hở thông khoang miệng hay gãy xương hàm khiến vi khuẩn có cơ hội xâm nhập vào khoang miệng, viêm xoang hàm trên,...

2. Triệu chứng viêm khoang miệng cần hết sức cảnh giác

Có thể phân loại các triệu chứng thành các dạng như sau:

Triệu chứng toàn thân:

• Sốt và rét run theo từng cơn;

• Rối loạn nhịp tim, mạch nhanh;

• Li bì, mệt mỏi, thậm chí là hôn mê do viêm màng não, viêm não,... đây là dấu hiệu của nhiễm trùng, nhiễm độc;

• Rối loạn thị giác: nhìn đôi, thị lực giảm sút;

• Rối loạn hô hấp: gặp khó khăn trong hoạt động hít thở, tràn dịch mủ trung thất.

Triệu chứng tại chỗ:

Đa phần viêm khoang miệng thường đột ngột xuất hiện các tổn thương kèm theo các biểu hiện như:

• Vết loét bị sưng nóng, đau nhức, cơn đau gia tăng khi ăn uống, nghiêm trọng hơn là có khả năng tạo thành áp xe niêm mạc và dưới lưỡi; 

• Những vết thương hình thành do viêm khoang miệng thường trở nên đau đớn, tấy đỏ, có khi sốt cao và nổi hạch ở góc hàm;

• Tình trạng sưng nề niêm mạc khoang miệng sẽ dẫn đến rối loạn về nhai nuốt;

• Các cử động cơ bản như vận động lưỡi, há miệng gặp hạn chế. Đặc biệt lưỡi sẽ bị lệch sang một bên hoặc bị đẩy cao lên trên vòm miệng.

Viêm khoang miệng gây ra nhiều đau đớn cho bệnh nhân

Tính chất của các vết viêm loét trong khoang miệng:

• Loét dạng Herpes: vết loét xuất hiện với số lượng lớn (10 - 100 vết), tập trung thành từng chùm và mảng lớn;

• Loét dạng aphthe (áp tơ) nhỏ: loại này phổ biến và là dấu hiệu đặc trưng nhất. Thường chúng sẽ hình thành từ một  hoặc nhiều vết viêm loét nông, đường kính < 1cm, có thể phân bố rời rạc hoặc tụ lại thành đám;

• Loét dạng aphthe lớn: kích thước của vết loét lớn hơn 1 cm, khó liền  và phải mất nhiều tuần để hồi phục, gây hoại tử nên dễ để lại sẹo sau khi biến mất. Loại loét này còn được biết đến là bệnh Sutton hay viêm hoại tử khoang miệng tái phát kèm viêm hạch ngoại biên;

• Màu sắc: trung tâm vết loét là màu vàng, màu đỏ bao bọc xung quanh. Các tổn thương này khiến người bệnh phải chịu đau đớn nhất là 2 - 3 ngày đầu, sau đó tình trạng đau giảm dần khi bắt đầu hồi phục.

3. Khắc phục bệnh viêm khoang miệng bằng phương pháp nào? 

Điều trị viêm khoang miệng cần tuân theo nguyên tắc:

• Điều trị nguyên nhân gây bệnh;

• Làm sạch răng miệng đúng cách;

• Sử dụng nước súc miệng diệt khuẩn và dùng thuốc tại chỗ.

Trong đó cần lưu ý tránh áp dụng những biện pháp phải sử dụng tới thuốc hoặc hóa chất có khả năng gây kích thích niêm mạc miệng, ví dụ như loại nước súc miệng với thành phần ethanol. Người bệnh nên thay bàn chải đánh răng sang loại mềm, vệ sinh răng miệng cẩn thận mỗi ngày, súc miệng bằng nước muối để ngăn ngừa nguy cơ tái phát nhiễm trùng.

Phần lớn những người bị viêm khoang miệng mức độ nhẹ đều không cần can thiệp chuyên sâu, có thể tự khỏi sau 7 - 14 ngày và chủ yếu là dùng biện pháp hỗ trợ giảm đau giúp bệnh nhân đỡ khó chịu. Một số phương pháp điều trị viêm khoang miệng tại chỗ đó là:

• Dùng thuốc tê và lớp phủ bảo vệ;

• Corticosteroid;

• Phương pháp vật lý.

Làm sạch răng miệng đúng cách sẽ giúp hạn chế được tình trạng viêm khoang miệng

Trong trường hợp bệnh nhân chắc chắn không phải bị viêm khoang miệng do vi khuẩn thì nên thực hiện những cách sau để kiểm soát tình trạng viêm:

• Sau bữa ăn cần súc miệng với dung dịch Dexamethasone elixir 0,5 mg/5mL;

• Làm dịu cơn đau bằng cách bôi paste 0,1% triamcinolone;

• Xoa Amlexanox lên vết loét;

• Sau khi các biểu hiện lâm sàng đã biến mất, người bệnh vẫn cần phải dùng thuốc kháng sinh điều trị duy trì;

• Trường hợp người bệnh sốt cao và không thể bổ sung nước qua đường uống thì cần bù vitamin, bù nước và đường thông qua truyền tĩnh mạch;

• Loại bỏ những răng là căn nguyên gây viêm nhiễm nhưng cần có sự  cân nhắc  kỹ lưỡng vì rất có thể điều này sẽ làm lây lan nhiễm khuẩn. Thủ thuật này nên được thực hiện sau khi bệnh nhân đã sử dụng kháng sinh 1 - 2 ngày;

• Dẫn lưu dịch (nếu có) qua ống cao su mảnh.

Trên đây là tổng hợp các thông tin quan trọng về tình trạng viêm khoang miệng. Nếu bạn mong muốn được các bác sĩ tại Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC tư vấn cụ thể cho trường hợp của mình thì hãy lựa chọn ngay Chuyên khoa Răng Hàm Mặt của Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC, hoặc đặt lịch hẹn trực tiếp qua hotline 1900 56 56 56.