1. Tìm hiểu bệnh hen phế quản

Hen phế quản là bệnh lý hô hấp đặc trưng bởi tình trạng viêm mạn tính của đường thở. Khi niêm mạc phế quản bị kích thích, cơ trơn đường thở co thắt, tiết nhiều dịch nhầy khiến lòng phế quản hẹp lại. Bệnh dẫn đến các triệu chứng điển hình như khó thở, khò khè, tức ngực và ho kéo dài, đặc biệt là về đêm hoặc khi gắng sức.

Hen phế quản là bệnh lý hô hấp mạn tính đặc trưng bởi tình trạng viêm mạn tính của đường thở

hen phế quản có thể khởi phát do nhiều yếu tố, bao gồm: dị ứng (bụi, phấn hoa, lông động vật), thay đổi thời tiết, nhiễm trùng hô hấp, gắng sức quá mức hoặc tiếp xúc với khói bụi, hóa chất. 

hen phế quản thường diễn tiến theo từng cơn, xen kẽ giữa giai đoạn ổn định và giai đoạn bùng phát. Nếu không kiểm soát tốt, bệnh có thể gây ra biến chứng nghiêm trọng như suy hô hấp, tăng nguy cơ nhiễm trùng phổi, thậm chí đe dọa tính mạng. 

2. Có nên áp dụng bấm huyệt chữa hen phế quản không?

Bấm huyệt là phương pháp không xâm lấn, chủ yếu sử dụng lực từ bàn tay, ngón tay, đôi khi kết hợp với day ấn, xoa bóp. Nhờ vậy, cơ thể được thư giãn, giảm căng thẳng và kích thích các cơ quan hoạt động nhịp nhàng hơn. Trong thực tiễn lâm sàng, bấm huyệt thường được áp dụng để hỗ trợ điều trị các bệnh về tiêu hóa, thần kinh, xương khớp… và bệnh về hô hấp như hen phế quản. 

Bấm huyệt chữa hen phế quản là phương pháp không xâm lấn, sử dụng lực bàn tay, ngón tay để day ấn, xoa bóp

Một số nghiên cứu nhỏ gợi ý bấm huyệt có thể cải thiện triệu chứng khó thở, mệt mỏi và chất lượng sống, tuy nhiên cơ chế tác động cụ thể (ví dụ như: giãn cơ trơn phế quản) chưa được chứng minh rõ ràng.

Bên cạnh đó, khi thực hiện bấm huyệt chữa hen phế quản, người bệnh cần lưu ý:

• Bấm huyệt không thể thay thế thuốc điều trị đặc hiệu hay phác đồ do bác sĩ chỉ định. Người bệnh chỉ nên áp dụng phương pháp này như một giải pháp bổ trợ, kết hợp cùng điều trị y học hiện đại để đảm bảo an toàn và hiệu quả. 
• Đặc biệt, việc bấm huyệt cần được thực hiện bởi người có chuyên môn để tránh những rủi ro không mong muốn.
• Những trường hợp có bệnh nền tim mạch, hô hấp nặng hoặc đang trong cơn hen cấp cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi thực hiện.
• Không nên bấm huyệt trong cơn hen cấp khi khó thở dữ dội vì phương pháp này có thể không an toàn và không hiệu quả. Theo khuyến cáo GINA 2024, nền tảng điều trị hen phế quản vẫn là thuốc hít corticosteroid kết hợp thuốc giãn phế quản khi cần. Các liệu pháp bổ trợ như bấm huyệt hiện chưa được đưa vào khuyến cáo chính thức.

3. Các huyệt vị có tác dụng hỗ trợ chữa hen phế quản

Theo y học cổ truyền, một số huyệt đạo được cho là có thể hỗ trợ cải thiện triệu chứng, nhưng hiệu quả thực tế vẫn chưa được chứng minh chắc chắn trong các thử nghiệm lâm sàng quy mô lớn. Tuy nhiên, có một số huyệt thường được cho là có tác dụng hỗ trợ chữa hen phế quản:

• Huyệt Trung phủ: thuộc kinh Phế, nằm trên đường nách, cách bờ trên xương ức khoảng 6 thốn, ngay dưới đầu ngoài xương đòn. Thường được xoa bóp để khai thông phế khí, giảm ho và hỗ trợ cải thiện chức năng hô hấp.
• Huyệt Phế du: nằm ở vùng lưng, cách gai đốt sống thứ 3 (T3) khoảng 1,5 thốn về hai bên sống lưng. Đây là huyệt quan trọng trong các bệnh lý liên quan đến đường hô hấp, giúp bổ phế, hỗ trợ long đờm và giảm ho.
• Huyệt Xích trạch: nằm trên nếp gấp khuỷu tay, ở phía ngoài nếp gấp, khi gấp khuỷu tay 90 độ. Bấm huyệt này có tác dụng thanh phế nhiệt, giúp giảm tình trạng khó thở, khò khè, đặc biệt trong những cơn hen có đờm nhiều.
• Huyệt Liệt khuyết: nằm ở cổ tay, mặt trước cẳng tay, cách nếp gấp cổ tay khoảng 1 thốn, giữa hai gân cơ cẳng tay. Huyệt thường dùng để hỗ trợ điều trị ho, tức ngực và cải thiện lưu thông khí huyết ở vùng ngực.

Lưu ý rằng, các thông tin trên mang tính tham khảo theo y học cổ truyền và không thay thế cho các phương pháp điều trị được chứng minh bằng y học hiện đại..

4. Các phương pháp hỗ trợ khác ngoài bấm huyệt

Bên cạnh bấm huyệt có tác dụng hỗ trợ chữa hen phế quản, người bệnh có thể kết hợp thêm các phương pháp hỗ trợ điều trị khác như:

• Điều trị bằng thuốc theo hướng dẫn bác sĩ: Thuốc giãn phế quản và thuốc chống viêm đường thở vẫn là nền tảng trong kiểm soát hen phế quản. Người bệnh tuyệt đối không tự ý bỏ thuốc hoặc thay thế hoàn toàn bằng bấm huyệt.
• Vật lý trị liệu hô hấp: Các bài tập thở, tập cơ hô hấp giúp cải thiện dung tích phổi, tăng khả năng trao đổi khí và giảm khó thở trong các cơn hen.
• Chế độ dinh dưỡng hợp lý: Bổ sung thực phẩm giàu vitamin C, E, các chất chống oxy hóa và omega-3 giúp giảm phản ứng viêm trong đường thở. Người bệnh nên hạn chế thực phẩm dễ gây dị ứng hoặc làm tăng tiết đờm như hải sản, đồ ăn nhiều dầu mỡ.
• Lối sống khoa học: Tránh khói thuốc lá, bụi bẩn, hóa chất, phấn hoa và các tác nhân kích thích khác có thể khởi phát cơn hen. Duy trì thói quen tập luyện nhẹ nhàng, ngủ đủ giấc cũng giúp nâng cao sức đề kháng.
• Theo dõi và tái khám định kỳ: Hen phế quản là bệnh mạn tính, cần được theo dõi lâu dài để điều chỉnh phác đồ điều trị khi cần thiết.

Bấm huyệt chỉ nên xem là liệu pháp hỗ trợ, không phải là giải pháp điều trị thay thế

Như vậy, bấm huyệt chỉ nên xem là liệu pháp hỗ trợ, không thay thế điều trị y học hiện đại. Hiện chưa có bằng chứng khoa học đủ mạnh khẳng định bấm huyệt có thể chữa khỏi hen phế quản. Do đó, người bệnh nên tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa để đạt được hiệu quả trong điều trị, tránh bệnh kéo dài và trở nặng hơn.

Nếu có nhu cầu thăm khám và điều trị hen phế quản tại Hệ thống Y tế MEDLATEC, quý khách hàng có thể đặt lịch thăm khám bệnh qua hotline 1900 56 56 56. Hệ thống Y tế MEDLATEC với đội ngũ bác sĩ chuyên khoa Hô hấp giàu kinh nghiệm, trang thiết bị y tế hiện đại, sẽ giúp chẩn đoán bệnh chính xác, mang lại phác đồ điều trị tối ưu, phù hợp với bệnh trạng và thể trạng của từng bệnh nhân.