1. Tình trạng vàng da ở trẻ sơ sinh 

Vàng da ở trẻ sơ sinh là hiện tượng da và lòng trắng mắt của bé chuyển sang màu vàng, xảy ra do sự tích tụ của bilirubin - một sắc tố vàng được tạo ra trong quá trình phân hủy hồng cầu. Hệ gan mật của trẻ sơ sinh, đặc biệt là trẻ dưới 7 ngày tuổi, vẫn chưa hoàn thiện nên chưa xử lý và thải trừ bilirubin hiệu quả, dẫn đến hiện tượng này.

Có hai dạng vàng da thường gặp ở trẻ:

• Vàng da sinh lý: Xuất hiện trong vòng 1-2 ngày sau sinh, đạt đỉnh vào ngày thứ 3-5 và tự hết trong khoảng 1 tuần (đối với trẻ đủ tháng) hoặc 2 tuần (đối với trẻ sinh non). Trẻ vẫn bú tốt, ngủ bình thường, tăng cân đều;
• Vàng da bệnh lý: Xuất hiện sớm (trong 24 giờ đầu sau sinh) hoặc kéo dài bất thường (hơn 2 tuần), kèm theo dấu hiệu như lờ đờ, bú kém, nước tiểu sẫm màu, phân bạc màu... Trong trường hợp này, bé cần được thăm khám và can thiệp y tế sớm để tránh biến chứng nguy hiểm như vàng da nhân não.

Tình trạng vàng da ở trẻ sơ sinh có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân 

Cha mẹ cần theo dõi kỹ mức độ vàng da và các triệu chứng bất thường có liên quan. Nếu bé có dấu hiệu vàng lan rộng xuống ngực, bụng, chân tay hoặc kèm theo bú kém, ngủ li bì, cần đưa bé đi khám sớm để được chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời.

2. Có nên sử dụng lá tắm chữa vàng da cho trẻ sơ sinh không? 

Theo các chuyên gia y tế, trong hầu hết các trường hợp, Vàng da sinh lý sẽ tự cải thiện sau vài ngày đến vài tuần mà không cần can thiệp y tế. Tuy nhiên, nhiều phụ huynh vẫn lo lắng và tìm đến các biện pháp dân gian, trong đó có việc tắm lá như một cách hỗ trợ cải thiện tình trạng vàng da ở trẻ.

Một số loại lá thường được dùng như: lá chè xanh, lá khế, lá sài đất, lá mướp đắng… với mong muốn giúp thanh nhiệt, giải độc, làm mát gan. Những loại lá này theo kinh nghiệm dân gian có tính kháng khuẩn, làm dịu da, hỗ trợ làm sạch cơ thể. Tuy nhiên, hiệu quả của việc tắm lá để điều trị vàng da vẫn chưa được khoa học hiện đại chứng minh đầy đủ. Hơn nữa, việc sử dụng lá tắm cho trẻ sơ sinh nếu không đúng cách có thể tiềm ẩn nhiều rủi ro.

Việc sử dụng lá tắm chữa vàng da cho trẻ sơ sinh chứa nhiều rủi ro đối với sức khỏe của trẻ 

Trẻ sơ sinh có làn da mỏng manh, hệ miễn dịch chưa hoàn thiện. Nếu lá không được rửa sạch hoặc nguồn gốc không đảm bảo, có thể gây kích ứng da, nổi mẩn, hoặc thậm chí nhiễm trùng. Một số loại lá còn có thể chứa độc tố tự nhiên hoặc bị nhiễm hóa chất, thuốc bảo vệ thực vật. Ngoài ra, nếu nước tắm không được đun kỹ hoặc để nguội quá lâu, vi khuẩn có thể phát triển, làm tăng nguy cơ mắc bệnh cho trẻ.

Tóm lại, không nên xem lá tắm là phương pháp điều trị chính cho tình trạng vàng da ở trẻ sơ sinh. Nếu muốn sử dụng, cha mẹ nên tham khảo ý kiến bác sĩ nhi khoa và đảm bảo quy trình đun nước, lựa chọn lá, vệ sinh dụng cụ đều an toàn tuyệt đối cho bé.

3. Phương pháp xử trí khi trẻ bị vàng da

Vàng da ở trẻ sơ sinh là hiện tượng thường gặp, đặc biệt trong tuần đầu sau sinh. Dù phần lớn trường hợp là vàng da sinh lý, tức là không gây nguy hiểm và sẽ tự hết nhưng vẫn cần được theo dõi và xử trí đúng cách để tránh biến chứng. Việc phân biệt giữa vàng da sinh lý và vàng da bệnh lý là bước đầu quan trọng để xác định hướng can thiệp phù hợp.

Theo dõi sát biểu hiện vàng da

Cha mẹ nên kiểm tra vùng da quanh trán, mũi, ngực và mắt của trẻ dưới ánh sáng tự nhiên mỗi ngày. Nếu da bé chuyển sang màu vàng sậm, lan rộng từ mặt xuống bụng, tay chân, hoặc tròng trắng mắt cũng vàng rõ thì cần nhanh chóng đưa trẻ đến cơ sở y tế. Bên cạnh đó, theo dõi các dấu hiệu bất thường đi kèm như: bú kém, lừ đừ, ngủ nhiều bất thường, quấy khóc, sốt hoặc co giật.

Cha mẹ cần theo dõi chặt chẽ tình trạng vàng da của trẻ 

Tăng cường cho trẻ bú sữa mẹ

Sữa mẹ có tác dụng giúp cơ thể trẻ đào thải bilirubin - nguyên nhân chính gây vàng da thông qua phân. Do đó, việc cho trẻ bú đúng cữ, thường xuyên (8-12 lần/ngày) không chỉ giúp duy trì dinh dưỡng mà còn góp phần giảm nồng độ bilirubin trong máu.

Đảm bảo môi trường ngủ thoáng mát, đủ ánh sáng

Việc để trẻ tiếp xúc nhẹ nhàng với ánh sáng tự nhiên vào buổi sáng (trước 9h) trong 15-20 phút mỗi ngày cũng có thể giúp hỗ trợ chuyển hóa bilirubin. Tuy nhiên, cần tránh để ánh nắng chiếu trực tiếp lên da bé hoặc phơi nắng quá lâu. 

Thăm khám và điều trị y tế khi cần thiết

Nếu mức độ vàng da tăng nhanh hoặc kéo dài quá 7 ngày ở trẻ đủ tháng (hoặc quá 14 ngày ở trẻ sinh non), bác sĩ có thể chỉ định xét nghiệm đo nồng độ bilirubin trong máu. Các phương pháp điều trị thường gặp là: chiếu đèn (quang trị liệu), thay máu, điều trị nguyên nhân nền (nếu là vàng da bệnh lý do nhiễm trùng, tan máu…).

Hy vọng những thông tin trên đây đã giúp cha mẹ hiểu rõ hơn về việc có nên sử dụng các loại lá tắm chữa vàng da cho trẻ sơ sinh hay không. Cha mẹ có thêm thắc mắc cần giải đáp hoặc nhu cầu thăm khám sức khỏe cho trẻ, có thể liên hệ tới Hệ thống Y tế MEDLATEC qua Tổng đài 1900 56 56 56 để được hỗ trợ.