1. Cúm A là gì?

Cúm A là một dạng lây nhiễm virus cấp tính về đường hô hấp. Các loại chim hoang dã là vật chủ tự nhiên của các loại virus cúm A. Cúm A có thể lây lan nhanh, dễ hình thành các biến chứng mới và gây ra đại dịch. Bệnh thường bùng phát cùng với dịch cúm mùa. 

Cúm A có thể gây ra những biến chứng về đường hô hấp, thậm chí là có thể gây nguy hiểm đến tính mạng nếu không được điều trị kịp thời. Nhất là trẻ nhỏ, người già hay những bệnh nhân có bệnh nền. 

Cúm A là một dạng cúm mùa gây nên tình trạng xấu cho đường hô hấp

2. Nguyên nhân và đường lây nhiễm cúm A

Trên thực tế có rất nhiều dạng bệnh cúm theo mùa. Cúm A cũng được gọi là một dạng cúm mùa nhưng thường gây ra những triệu chứng nghiêm trọng hơn. Vậy cúm A là gì, nguyên nhân từ đâu?

Nguyên nhân gây cúm A

Bệnh cúm A xuất hiện do sự xâm nhập và nhân lên của virus cúm (Influenza) vào tế bào biểu mô đường hô hấp. Tại Việt Nam các ca cúm thường gây ra bởi nhóm virus cúm chủng A, B, C. Trong đó, type A là thể gây bệnh phổ biến và lây lan nhanh chóng hơn cả. 

Virus cúm có 4 loại kháng nguyên chính là: M1, M2, H và N. Trong đó, cúm A có kháng nguyên gồm H và N (trong đó: H từ H1 - H16 và N từ N - N1 đến N9). Cúm A từng được coi là một trong những đại dịch khủng khiếp trên thế giới và từng cướp đi sinh mạng của rất nhiều người. Cho đến nay mặc dù đã được khống chế nhưng hàng năm vẫn có những đợt bùng phát gây nên sự lây lan nhất định.

Cúm A lây qua đường gì?

Nhiều người cho đến nay vẫn thắc mắc cúm A có bị lây không? Câu trả lời đương nhiên là có. Virus cúm A lây truyền từ người sang người thông qua đường hô hấp. Nguyên do chủ yếu là nhiễm virus bắn ra từ người bệnh khi ho, hắt hơi, nước mũi,... 

Bệnh thường bùng phát khi trời trở lạnh hoặc thay đổi thời tiết. Khả năng lây lan của virus cúm A là rất nhanh. Do vậy, khi có cảnh báo dịch cúm A, bất cứ ai cũng cần phải cẩn trọng. Đặc biệt khi mà trong năm 2022, cúm A bùng phát vào mùa hè nắng nóng, đây là một hiện tượng rất đặc biệt, do đó chúng ta không nên chủ quan. 

Cúm A có khả năng lây lan nhanh qua đường hô hấp

Những đối tượng dễ mắc cúm A

Bất cứ ai cũng có thể lây nhiễm virus cúm khi vào mùa. Vậy nên, việc tìm hiểu cúm A là gì và cách phòng tránh như thế nào là điều vô cùng cần thiết. Trên thực tế, có những đối tượng dễ bị lây nhiễm loại virus này hơn. Đó là: 

• Trẻ nhỏ, nhất là trẻ dưới 5 tuổi, sức đề kháng chưa hoàn thiện.
• Người già, nhất là người trên 65 tuổi sức đề kháng kém.
• Phụ nữ trong giai đoạn mang thai.
• Những bệnh nhân đang bị suy giảm miễn dịch.
• Người thừa cân béo phì.
• Những người có bệnh lý mãn tính, khả năng đề kháng kém, dễ nhiễm bệnh (như: người bị HIV/AIDS, ung thư, bệnh hen, phổi mãn tính, tim mạch,...).

3. Dấu hiệu nhận biết cúm A

Cúm A là bệnh rất dễ nhầm lẫn với cúm mùa, cảm lạnh thông thường. Đây chính là nguyên nhân khiến nhiều người xem nhẹ cúm A, không có những biện pháp bảo vệ, phòng ngừa.

• Sau khoảng 2 ngày bị nhiễm virus và ủ bệnh, người bệnh thường có biểu hiện:
• Sốt trên 38 độ C và kèm theo cảm giác ớn lạnh;
• Viêm họng, ho khan (ho thường nặng và kéo dài), hắt hơi, nghẹt mũi;
• Nhức đầu, chóng mặt, mệt mỏi, đau nhức cơ;
• Một số trường hợp có thể bị buồn nôn và tiêu chảy (hay gặp ở trẻ nhỏ)

Bị nhiễm cúm A thường có các dấu hiệu về hô hấp: viêm họng, ho, hắt hơi, nghẹt mũi,...

Trong những trường hợp bệnh cúm nhẹ, tất cả những triệu chứng trên sẽ tự khỏi và biến mất hoàn toàn trong 1-2 tuần hoặc chủ yếu chỉ cần điều trị triệu chứng như hạ sốt, giảm viêm và nghỉ ngơi tại nhà. Tuy nhiên, ở những bệnh nhân bị cúm nặng, hoặc các đối tượng nguy cơ như trẻ nhỏ, thai phụ, người già và bệnh nhân mãn tính, triệu chứng cúm A có thể tiến triển nặng hơn và gây ra các biến chứng như:

• Phổi: Viêm phổi, viêm phế quản, nguy cơ suy hô hấp;
• Viêm xoang do bội nhiễm, sốc nhiễm khuẩn, suy đa tạng;
• Ở những bệnh nhân mắc bệnh mãn tính như tim mạch, máu, gan, thận, phổi thì bệnh tiến triển nặng hơn. Bệnh có diễn biến nhanh và tỷ lệ tử vong cao.

3. Điều trị

Nếu có biểu hiện ho, sốt, sổ mũi, nghẹt mũi hoăc dịch tễ có tiếp xúc với người bị cúm A thì bạn cần nghĩ ngay đến khả năng lây nhiễm loại virus này. Đồng thời đến cơ sở y tế thăm khám, xác định nguyên nhân và có hướng điều trị đúng cách.

Cúm A bao lâu thì khỏi?

Với một người khỏe mạnh thông thường nếu nhiễm cúm A thì các triệu chứng sẽ khỏi sau 1 tuần. Nhưng nếu triệu chứng vẫn kéo dài lâu hơn và tình trạng nặng hơn thì cần phải được can thiệp điều trị y tế kịp thời. Nhất là với những đối tượng có nguy cơ biến chứng cao như người già, trẻ em và phụ nữ mang thai. 

Quá trình điều trị cho trẻ nhỏ cần có sự theo dõi sát sao của người lớn

Phương pháp điều trị cúm A

• Về nguyên tắc, bệnh nhân cần được cách ly ngay, đồng thời thông báo đến cơ quan y tế dự phòng tại địa phương.
• Về sử dụng thuốc điều trị, bệnh nhân cúm A cần sử dụng thuốc kháng virus càng sớm càng tốt, bao gồm cả trường hợp tiếp xúc trực tiếp với người bệnh và có sốt.
• Một số loại thuốc kháng virus thường dùng như: Oseltamivir (Tamiflu), Zanamivir. Khi sử dụng cần tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ và theo dõi nghiêm ngặt các biểu hiện bất thường nếu có.
• Điều trị hỗ trợ: Cho bệnh nhân uống thuốc hạ sốt paracetamol nếu thân nhiệt trên 39 độ C (lưu ý, không được dùng thuốc hạ sốt nhóm salicylate như aspirin).

Đồng thời, cần chú ý đến chế độ sinh hoạt, ăn uống đủ chất để cơ thể nhanh phục hồi. Trong trường hợp xuất hiện biến chứng suy hô hấp cần liên hệ cơ sở y tế để được can thiệp kịp thời.

5. Cách phòng ngừa cúm A

Cách tốt nhất để phòng ngừa lây nhiễm virus cúm A là thực hiện những giải pháp như sau: 

• Xây dựng lối sống lành mạnh, luyện tập thể thao điều độ để tăng cường sức khỏe
• Tăng cường thực phẩm giàu vitamin để cải thiện sức đề kháng, nhất là vào thời điểm giao mùa
• Thường xuyên rửa tay để giữ vệ sinh, ngăn ngừa lây bệnh
• Nếu phát hiện cơ thể có những biểu hiện như sốt cao, mệt mỏi cần chủ động cách ly, mang khẩu trang y tế, đến bệnh viện để khám và chữa bệnh kịp thời.

Cách tốt nhất để phòng cúm A là nên tiêm vắc xin ngừa virus cúm hàng năm. Các vắc xin này có thể giúp ngừa 3 - 4 loại virus cúm trong năm. Vắc xin phòng cúm được khuyến cáo sử dụng cho trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên. Nếu đã biết cúm A là gì và mức độ nghiêm trọng của căn bệnh này thì việc tiêm vắc xin là điều cần thiết, nhất là đối với trẻ nhỏ. 

Tiêm phòng vắc xin giúp hạn chế nhiễm cúm

Hiện nay, Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC đã và đang triển khai dịch vụ tiêm vắc xin ngừa virus cúm cho trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên. MEDLATEC luôn sẵn đáp ứng các loại vắc xin dành cho cả trẻ em và người lớn theo tiêu chuẩn của Cục Quản lý Dược - Bộ Y tế. Giá dịch vụ theo khung chung trên toàn quốc với chất lượng và uy tín luôn được cam kết.

Ngoài ra, Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC là một trong những bệnh viện ngoài công lập có đầy đủ năng lực thực hiện xét nghiệm sàng lọc cúm và bệnh viêm đường hô hấp theo các tiêu chuẩn quy định. Các xét nghiệm cúm được phân tích tự động bằng kỹ thuật PCR hiện đại, xác định các tác nhân vi sinh với độ nhạy cao, thời gian trả kết quả nhanh chóng, từ đó giúp các bác sĩ lâm sàng có thể đưa ra được phác đồ điều trị hợp lý.

Để tránh nguy cơ lây nhiễm chéo và hạn chế đi lại, chờ đợi, Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC phục vụ tất cả các nhu cầu kiểm tra, sàng lọc bệnh cúm và các bệnh đường hô hấp qua dịch vụ lấy mẫu xét nghiệm tận nơi. Theo đó, người dân/khách hàng chỉ cần alo tổng đài 1900 56 56 56 để đăng ký sử dụng dịch vụ lấy mẫu xét nghiệm tận nơi.