1. Dấu hiệu viêm đường hô hấp trên ở trẻ sơ sinh, trẻ em

Hệ hô hấp của con người gồm nhiều cơ quan bắt đầu từ mũi đến phế nang của phổi, trong đó đường hô hấp trên bao gồm các cơ quan: mũi, xoang, hầu, họng, thanh quản. Các cơ quan này làm nhiệm vụ nhận không khí từ bên ngoài, làm ấm làm ẩm và thanh lọc trước khi đưa không khí vào phổi. Cũng vì vậy mà các cơ quan đường hô hấp trên dễ tiếp xúc với tác nhân gây bệnh dẫn đến viêm hơn các cơ quan của đường hô hấp dưới.

Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ dễ mắc bệnh về đường hô hấp

Trẻ sơ sinh, trẻ em là đối tượng nguy cơ cao mắc các bệnh lý này do sức đề kháng kém, khó thích nghi với những thay đổi nhanh của môi trường và miễn dịch yếu do chưa hoàn thiện. Có nghiên cứu đã thống kê, trẻ sơ sinh bị viêm đường hô hấp trên trung bình 7 lần trước khi tròn 1 tuổi, nhiều trẻ đến lớp còn mắc bệnh thường xuyên hơn.

Triệu chứng viêm đường hô hấp trên khá dễ nhận biết, thường bắt đầu bằng các triệu chứng sau: chảy nước mũi lỏng, hay hắt hơi, sốt nhẹ, ngạt mũi, ho ít, thở khò khè, nôn trớ,... Bệnh khởi phát ban đầu thường nhẹ, song nếu chăm sóc không tốt hoặc đề kháng yếu, bệnh sẽ tiến triển nặng thấy rõ qua triệu chứng bệnh. Thậm chí nhiều trường hợp, viêm đường hô hấp trên ở trẻ sơ sinh tiến triển thành viêm đường hô hấp dưới nguy hiểm.

Viêm đường hô hấp ở trẻ chủ yếu do virus

Nếu viêm đường hô hấp trên do virus, dịch mũi của trẻ là trong suốt, lỏng, lượng ít ban đầu nhưng nhiều dần về sau. Nếu bội nhiễm hoặc tác nhân là vi khuẩn, dịch mũi sẽ đục, đặc, có màu vàng hoặc xanh trong 2 - 3 ngày sau.

Các trường hợp viêm đường hô hấp trên bội nhiễm thường đều nặng, cần đưa trẻ sơ sinh sớm đến cơ sở y tế để thăm khám, theo dõi và can thiệp y tế kịp thời. Nếu bệnh tiến triển thành các biến chứng viêm phế quản, viêm tiểu phế quản, viêm phổi nặng có thể dẫn đến suy hô hấp và gây nguy hiểm đến tính mạng.

Ngoài các triệu chứng trên, viêm đường hô hấp trên còn gây ra các triệu chứng kèm theo khác như:

• Trẻ quấy khóc.

• Trẻ sốt cao đến co giật, người nổi ban đỏ, tinh thần mê man.

• Trẻ bú kém, bỏ bú.

• Trẻ ho nhiều, ho khan hoặc ho có đờm và nặng dần về ban đêm.

• Trẻ thở nhanh, khó thở, thở khò khè.

• Trẻ ngủ khó.

• Trẻ mắt đỏ, chảy nhiều nước mắt.

Triệu chứng do viêm đường hô hấp trên ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ khá rầm rộ, song nếu điều trị không tốt khiến bệnh tiến triển thành viêm phổi thì triệu chứng rất sơ sinh. Nhiều trường hợp trẻ không sốt, sức khỏe có hồi phục và triệu chứng ít hơn so với khi viêm đường hô hấp trên diễn biến nên nhiều bậc phụ huynh chủ quan.

Viêm đường hô hấp ở trẻ không nguy hiểm nếu phát hiện và điều trị sớm

Dấu hiệu cho thấy trẻ có thể đã bị biến chứng viêm phổi cần chú ý bao gồm: trẻ bú yếu, quấy khóc, biếng ăn, thở không đều, lõm kẽ liên sườn, cánh mũi phập phồng, da xanh tái,...

2. Phân biệt mức độ bệnh viêm đường hô hấp ở trẻ

Đánh giá mức độ bệnh viêm đường hô hấp nặng hay nhẹ giúp các bậc phụ huynh cũng như bác sĩ có phương pháp chăm sóc, điều trị thích hợp. Vậy phân biệt mức độ bệnh viêm đường hô hấp ở trẻ như thế nào? 

Các bậc phụ huynh cần nắm rõ các đặc điểm phân biệt sau:

2.1. Viêm đường hô hấp mức độ nhẹ (viêm đường hô hấp trên)

Nếu trẻ chỉ có dấu hiệu ho, sốt nhẹ, sổ mũi thông thường nghĩa là trẻ chỉ bị viêm đường hô hấp trên nhẹ. Lúc này với trẻ sơ sinh, hãy cho trẻ nghỉ ngơi, bú nhiều hơn và tiếp tục theo dõi triệu chứng. Còn trẻ lớn hơn có thể cho nhấp mật ong hoặc nước quất hấp đường kính, triệu chứng sẽ thuyên giảm và trẻ sẽ nhanh chóng khỏi.

2.2. Viêm đường hô hấp mức độ vừa

Lúc này, triệu chứng viêm đường hô hấp trên ở trẻ đã nặng hơn bao gồm: ho, sốt vừa, thở nhanh,... Những dấu hiệu này cho thấy có thể bệnh đã tiến triển đến viêm phế quản hoặc viêm phổi nhẹ, hãy đưa trẻ sớm đến cơ sở y tế để khám và điều trị với thuốc được chỉ định.

Cẩn thận dấu hiệu viêm đường hô hấp nặng nguy hiểm ở trẻ

2.3. Viêm đường hô hấp mức độ nặng

Cần đặc biệt chú ý nếu thấy trẻ viêm đường hô hấp trên có dấu hiệu sau: thở nhanh, sốt vừa đến sốt cao, ho, co rút lồng ngực,... Điều này cho thấy bệnh đã tiến triển thành viêm phổi, phải đưa trẻ đến cơ sở y tế sớm để điều trị.

2.4. Viêm đường hô hấp mức độ rất nặng

Nhận biết tình trạng nghiêm trọng này qua các dấu hiệu bao gồm: thở nhanh, co rút lồng ngực, da hoặc môi lưỡi tím tái, ho nhiều,... Khả năng rất cao trẻ đã bị viêm phổi nặng và biến chứng, cần cấp cứu càng sớm càng tốt.

3. Có thể phòng ngừa viêm đường hô hấp trên cho trẻ không?

Để ngăn ngừa viêm đường hô hấp trên ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, một số biện pháp sau sẽ hiệu quả:

• Sắp xếp lại phòng ở sạch sẽ, gọn gàng, ngoài ra hãy lưu ý điều chỉnh nhiệt độ thích hợp ở khoảng 25 - 26 độ C kể cả khi trời quá nóng. 

• Dinh dưỡng phù hợp: Trẻ cần được cung cấp đầy đủ dinh dưỡng bằng cách bú đủ bữa, bổ sung Vitamin, DHA, các thực phẩm dễ tiêu hóa, giàu dinh dưỡng,...

Dinh dưỡng tốt giúp tăng sức đề kháng ngừa viêm đường hô hấp cho trẻ

• Vệ sinh mũi họng: Nên vệ sinh đường thở cho trẻ bằng nước muối sinh lý hoặc nước muối tự pha sạch, tránh dùng các bài thuốc truyền miệng như dùng tỏi, hành nhỏ vào miệng hay mũi trẻ.

• Tăng cường miễn dịch: Các thực phẩm hỗ trợ chứa vi khoáng chất, vitamin thiết yếu, lysine,.. có tác dụng hỗ trợ miễn dịch, tăng sức đề kháng tốt cũng giúp trẻ ít mắc bệnh viêm đường hô hấp trên hơn.

Nhận biết sớm dấu hiệu viêm đường hô hấp trên ở trẻ nhỏ và có cách xử trí phù hợp sẽ giúp trẻ nhanh khỏi hơn, hạn chế biến chứng đáng tiếc. 

Là một trong những chuyên khoa trọng điểm của MEDLATEC, khoa Tai - Mũi - Họng luôn nhận được sự đánh giá cao của khách hàng bởi:

• Đội ngũ y bác sĩ hàng đầu trong ngày, được đào tạo bài bản trong và ngoài nước.

• Dịch vụ toàn diện, có thể thực hiện được nhiều kỹ thuật chuyên sâu.

• Chăm sóc bệnh nhân tận tình, chuyên nghiệp.

Nếu cần tư vấn thêm, liên hệ với MEDLATEC qua hotline 1900 56 56 56 để được hỗ trợ chi tiết hơn.