1. Máu nhiễm mỡ, gan nhiễm mỡ là gì?

1.1. Bệnh máu nhiễm mỡ

Máu nhiễm mỡ hay còn được gọi với cái tên khác là rối loạn lipid máu, mỡ máu cao. Thường thì trong máu luôn có một tỷ lệ mỡ nhất định và nó được đánh giá bằng các chỉ số xét nghiệm cholesterol, triglycerid,... Khi chỉ số này vượt mức bình thường thì được gọi là máu nhiễm mỡ. Hiểu một cách đơn giản thì máu nhiễm mỡ là tên gọi phản ánh tình trạng dư thừa lượng mỡ trong máu.

Có rất nhiều nguyên nhân sinh ra máu nhiễm mỡ trong đó điển hình phải kể đến: bệnh béo phì, chế độ dinh dưỡng không lành mạnh, giới tính và tuổi tác, ít vận động, hút thuốc nhiều, ảnh hưởng từ các bệnh lý khác, thường xuyên căng thẳng hoặc stress,...

Mỡ máu không có triệu chứng rõ ràng nên khó phát hiện, chỉ có một số biểu hiện gợi ý như: chóng mặt, hoa mắt, đau đầu, thở gấp, tim đập nhanh, tức ngực,... Nếu bệnh đã nặng thì dễ gây xơ vữa động mạch, cao huyết áp,...

Hình ảnh minh họa mỡ dư thừa trong máu

1.2. Bệnh gan nhiễm mỡ

Gan nhiễm mỡ tức là sự có mặt của lượng mỡ tại gan đã chiếm quá 5% so với trọng lượng gan. Những người bệnh ở mức độ nặng thì chất béo còn chiếm hơn 50% trọng lượng của gan.

Các nguyên nhân dẫn đến gan nhiễm mỡ điển hình có thể kể đến như tiểu đường; béo phì; nghiện rượu; viêm gan siêu vi; rối loạn mỡ máu; dùng một số thuốc như amiodarone, corticoid, tamoxiphen,…

Hầu hết các trường hợp gan nhiễm mỡ chỉ phát hiện khi đi kiểm tra sức khỏe vì dấu hiệu của bệnh không điển hình. Ở một số ít bệnh nhân xuất hiện tình trạng tức hạ sườn bên phải, mệt mỏi, suy nhược, chán ăn, ăn không ngon, vàng da, vàng mắt,...

Các cấp độ của bệnh gan nhiễm mỡ

2. Gan nhiễm và mỡ máu nhiễm mỡ có mối liên quan nào không?

2.1. Mối quan hệ giữa gan nhiễm mỡ và máu nhiễm mỡ

Gan nhiễm mỡ và máu nhiễm mỡ có mối quan hệ tương sinh. Điều này được giải thích như sau:

- Gan nhiễm mỡ có thể là nguyên nhân sinh ra máu nhiễm mỡ

Acid béo tự do sau khi được hấp thụ qua gan sẽ chuyển thành cholesterol, nếu lượng chất này dư thừa chúng sẽ chuyển thành triglycerid và kết hợp với Apoprotein do gan sản xuất ra để đưa ra ngoài dưới dạng Lipoprotein có tỷ trọng thấp. Hệ quả của điều này là một khi đã xảy ra hiện tượng rối loạn chuyển hóa cholesterol ở tế bào gan thì tất yếu cholesterol tăng toàn phần, LDL và triglycerid cũng tăng theo.

Gan nhiễm mỡ cũng đồng nghĩa với việc chức năng gan suy giảm, quá trình điều hòa và chuyển hóa lipid vì thế bị rối loạn. Đây chính là nguyên nhân sinh ra máu nhiễm mỡ hay còn gọi là rối loạn lipid máu. Mặt khác, gan nhiễm mỡ sẽ hạn chế chức năng sản xuất apoprotein khiến chất béo vào gan nhiều hơn, bệnh gan nhiễm mỡ càng nặng hơn.

- Rối loạn chuyển hóa lipid máu có thể là nguyên nhân sinh ra gan nhiễm mỡ

Các rối loạn mỡ máu (bao gồm giảm HDL – cholesterol, tăng LDL – cholesterol, tăng cholesterol toàn phần, tăng triglyceride) đều có liên quan đến sự hiện diện và mức độ trầm trọng của bệnh gan nhiễm mỡ.

Gan nhiễm mỡ máu nhiễm mỡ có quan hệ tương sinh

Điều này được giải thích cụ thể hơn như sau: gan đóng vai trò chuyển hóa lipid, nếu lipid trong máu đi qua gan quá nhiều thì hàm lượng cholesterol trong máu tăng cao. Hệ lụy sinh ra từ đó là hàm lượng cholesterol trong máu vượt quá khả năng chuyển hóa của gan và làm cho mỡ trong máu tồn đọng trong gan sinh ra bệnh gan nhiễm mỡ.

Nói tóm lại, bản chất gan nhiễm mỡ máu nhiễm mỡ đều là rối loạn chuyển hóa nên chúng thường song hành. Tuy tên gọi của chúng khác nhau nhưng cơ chế gây bệnh, nguyên nhân và cách chữa trị lại giống nhau. Khi mỡ máu giảm được thì tình trạng gan nhiễm mỡ cũng sẽ thuyên giảm.

2.2. Tác hại và cách phòng ngừa gan nhiễm mỡ và máu nhiễm mỡ

- Tác hại của bệnh

Một khi mỡ máu không được điều trị, theo thời gian sẽ biến chứng tạo mảng xơ vữa động mạch, tắc hoặc vỡ mạch máu dẫn đến tai biến mạch não, tắc mạch chi, nhồi máu cơ tim,… Không những thế, rối loạn chuyển hóa lipid máu còn là nguyên nhân của hàng loạt bệnh lý khác như đái tháo đường type 2, viêm tụy, cao huyết áp,... Gan nhiễm mỡ cũng vậy, theo thời gian nó sẽ biến chứng viêm gan, xơ gan và nguy hiểm nhất là ung thư gan.  

- Biện pháp phòng ngừa

Đến nay vẫn chưa có một phương pháp nào có thể chữa khỏi gan nhiễm mỡ và máu nhiễm mỡ cả nên cần căn cứ trên căn nguyên gây ra bệnh để hỗ trợ kiểm soát, đẩy lùi 2 bệnh lý này. Mặt khác, giảm mỡ máu cũng là cách phòng ngừa và kiểm soát mỡ gan và ngược lại.

Ngoài ra, mỗi người trong chúng ta có thể chủ động phòng ngừa bệnh bằng cách:

+ Xây dựng chế độ ăn uống, làm việc, nghỉ ngơi khoa học.

+ Kiểm tra sức khỏe định kỳ 6 – 12 tháng/lần để đánh giá chức năng gan, kịp thời phát hiện và điều trị các bệnh lý tại gan (nếu có).

+ Kiểm soát cân nặng ở giới hạn cho phép.

+ Tránh xa các loại đồ uống có cồn, chất kích thích, thuốc lá.

+ Thường xuyên tập luyện thể dục thể thao phù hợp với thể trạng từng người.

Cả gan nhiễm mỡ và máu nhiễm mỡ đều được các bác sĩ chuyên khoa cảnh báo về mức độ nguy hiểm cho sức khỏe nhằm khuyến khích người dân chủ động phòng ngừa bệnh. Bên cạnh việc khám sức khỏe định kỳ thì khi phát hiện các dấu hiệu bất thường như đã nói đến ở trên người bệnh cũng cần sớm đến cơ sở y tế để thăm khám, làm những xét nghiệm cần thiết để đánh giá tình trạng sức khỏe của mình.

Nếu gặp khó khăn trong việc bố trí thời gian thăm khám, kiểm tra phát hiện mỡ gan, mỡ máu, bạn có thể gọi tới hotline 1900 56 56 56 đặt lịch lấy mẫu xét nghiệm tại nhà của MEDLATEC. Với hơn 23 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực này, đội ngũ bác sĩ giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm cùng trang thiết bị y tế hiện đại, phòng xét nghiệm đạt chuẩn quốc tế của chúng tôi sẽ đem tới sự an tâm hoàn toàn cho bạn về độ nhanh chóng và chính xác của kết quả xét nghiệm.