1. Vitamin B3 là gì?

Vitamin này có tên hóa học là Niacin, một hợp chất có khả năng tan trong nước, rất quan trọng với hoạt động sống nhưng cơ thể không tổng hợp được đủ nhu cầu, cũng không dự trữ được. Vì thế hàng ngày, cơ thể cần dùng vitamin B3 bổ sung từ thực phẩm để sử dụng, nếu dư thừa sẽ bài tiết thải ra ngoài qua đường nước tiểu. 

Vitamin B3 có trong nhiều loại thực phẩm tự nhiên

Vitamin B3 tồn tại ở hai dạng cấu tạo hóa học với những vai trò khác nhau với cơ thể:

Acid Nicotinic

Đây là dạng vitamin có thể làm giảm lượng Cholesterol và nguy cơ mắc bệnh tim mạch.

Niacinamide

Niacinamide không làm giảm cholesterol mà có tác dụng trong ngăn ngừa bệnh ung thư da và điều trị bệnh vảy nến.

Được xếp vào nhóm vitamin B3 nên Niacin có khả năng chuyển hóa carbohydrate, chất béo và protein từ thực phẩm thành năng lượng, hỗ trợ các enzyme thực hiện quá trình này. Ngoài ra, Vitamin này cũng tham gia vào quá trình truyền tín hiệu và hoạt động như một chất chống oxy hóa hiệu quả.

Cơ thể người cần được cung cấp đủ lượng Niacin cần thiết mỗi ngày, cụ thể còn tùy thuộc vào giới tính, độ tuổi và tình trạng bệnh lý. Với người bình thường, vitamin này được khuyến cáo nên bổ sung từ nguồn thực phẩm, các trường hợp cần dùng Niacin liều cao cần có chỉ dẫn của bác sĩ chuyên khoa.

2. Công dụng của vitamin B3

Vai trò của vitamin này với hoạt động sống và sức khỏe của con người là rất lớn, cụ thể như sau:

Vitamin B3 giúp điều hòa cholesterol máu

2.1. Giúp cân bằng chất béo

Từ những năm 50 của thế kỷ trước, vitamin B3 đã được sử dụng như loại thuốc để điều trị cho các trường hợp cholesterol trong máu cao. Mặc dù có khả năng giảm tới 5 - 20% cholesterol xấu nhưng hoạt chất này có thể gây tác dụng phụ nếu dùng lượng lớn để điều trị, vì thế thường sử dụng như thuốc hỗ trợ.

Ngoài tác dụng giảm Cholesterol xấu, vitamin B3 còn giúp tăng mức cholesterol tốt đạt tới 15 - 35%. Với chất béo trung tính triglyceride, Niacin tác dụng đến 1 loại enzyme liên quan đến tổng hợp chất béo này, vì thế làm giảm triglyceride trong máu. 

Như vậy, vitamin B3 có tác dụng rất tốt trong điều hòa cholesterol, giảm chất béo trong máu, giúp ngăn ngừa bệnh lý tim mạch và huyết áp liên quan.

2.2. Ngăn ngừa bệnh lý tim mạch

Sử dụng vitamin B3 có tác dụng điều hòa các loại cholesterol theo hướng tốt hơn nên hiệu quả trong ngăn ngừa bệnh tim mạch. Ngoài ra, vi chất này còn có khả năng giảm viêm, giảm oxy hóa liên quan đến tình trạng xơ cứng, xơ vữa động mạch.

Thực tế đã có nghiên cứu chứng minh, bổ sung vitamin B3 đơn lẻ hoặc kết hợp với statin giúp giảm nguy cơ mắc vấn đề sức khỏe liên quan đến tim mạch. 

 Bệnh nhân tiểu đường type 2 có thể dùng vitamin B3 để ngăn ngừa biến chứng

2.3. Hỗ trợ điều trị tiểu đường

Tiểu đường type 1 là dạng bệnh tự miễn, khi hệ miễn dịch cơ thể tấn công tế bào tạo insulin dẫn tới thiếu hụt dưỡng chất này, đường không được chuyển hóa tốt tích tụ trong máu. Người mắc bệnh tiểu đường type 1 có thể dùng vitamin B3 bổ sung để hỗ trợ điều trị bệnh, ngăn ngừa biến chứng, đặc biệt là trẻ nhỏ.

Với bệnh tiểu đường type 2, vai trò của vitamin B3 phức tạp hơn nhưng nó cũng có khả năng giảm mức cholesterol trong máu, ngăn ngừa biến chứng tim mạch. 

2.4. Giúp cải thiện sức khỏe da

Làn da bị ảnh hưởng rất lớn từ ánh nắng mặt trời và các tác nhân gây hại từ môi trường. Vitamin B3 được chứng minh có khả năng ngăn ngừa một số bệnh ung thư da, dưỡng chất này cũng đang được sử dụng dưới dạng uống hoặc bôi như kem dưỡng da. 

2.5. Giúp tăng cường chức năng não

Hoạt động của não không thể thiếu vitamin này, thành phần cấu tạo NAD và NADP để đảm bảo năng lượng cho cơ quan này hoạt động. Thực tế, một số bệnh lý tâm thần như tâm thần phân liệt, sương mù não đã được điều trị bằng Niacin như một chất bổ sung.

Với bệnh nhân Alzheimer, vitamin B3 cũng giúp não khỏe mạnh và giảm tiến triển bệnh. Tuy nhiên cần nhiều nghiên cứu chứng minh hơn để có thể áp dụng vitamin này trong điều trị thực tế.

Vitamin B3 giúp tăng cường chức năng não

2.6. Giảm tiến triển bệnh viêm khớp

Viêm khớp là bệnh khá thường gặp, gây đau đớn và giảm khả năng vận động của khớp. Các nghiên cứu sơ bộ đã chỉ ra, dùng vitamin B3 giúp cải thiện khả năng vận động của khớp, giảm nhu cầu dùng thuốc chống viêm NSAID. 

2.7. Điều trị bệnh Pellagra

Bệnh Pellagra xảy ra ở những người bị thiếu hụt vitamin B3 trầm trọng, nguyên nhân thường do kém hấp thu hoặc rối loạn chuyển hóa. Vì thế uống bổ sung vitamin B3 là phương pháp điều trị cho căn bệnh này. 

3. Nhu cầu vitamin B3 của cơ thể theo từng lứa tuổi

Nhu cầu sử dụng vitamin này của cơ thể với từng đối tượng là khác nhau, tùy theo độ tuổi, giới tính và tình trạng sức khỏe. Với người có sức khỏe bình thường, mỗi ngày cần nạp vào cơ thể lượng vitamin này như sau:

3.1. Trẻ sơ sinh

Trẻ nhỏ hơn 6 tháng tuổi cần 2mg mỗi ngày, thường sữa mẹ là nguồn cung cấp đầy đủ cho trẻ.

Trẻ từ 7 - 12 tháng tuổi cần bổ sung lượng lớn hơn là 4mg mỗi ngày.

3.2. Trẻ nhỏ

Trẻ từ 1 - 3 tuổi cần 6mg mỗi ngày.

Trẻ từ 4 - 8 tuổi cần 8 mg mỗi ngày.

Trẻ từ 9 - 13 tuổi cần 12 mg mỗi ngày.

Phụ nữ mang thai cần lượng vitamin B3 nhiều hơn

3.3. Thanh thiếu niên và người trưởng thành

Nam giới từ 14 tuổi trở lên: Cần bổ sung 16mg mỗi ngày.

Nữ giới từ 14 tuổi trở lên: Cần 14mg mỗi ngày.

Phụ nữ mang thai: nhu cầu vitamin B3 tăng lên 18 mg mỗi ngày.

Phụ nữ đang cho con bú: Nhu cầu vitamin B3 tăng lên 17 mg mỗi ngày.

Như vậy, vai trò của vitamin B3 với cơ thể là rất quan trọng, nó tham gia vào nhiều quá trình đặc biệt là chuyển hóa dinh dưỡng thành năng lượng cho tế bào, duy trì hoạt động sống và sự phát triển.