1. Tổng quan về hội chứng viêm phúc mạc

Thế nào là hội chứng viêm phúc mạc

Phúc mạc là cơ quan thực hiện chức năng cố định và bảo vệ những tạng có trong ổ bụng. Qua nghiên cứu cho thấy, phúc mạc gồm hai lá là lá thành và lá tạng. Lá thành bám lấy mặt dưới của cơ hoành, mặt trên của đáy chậu và xung quanh bởi thành bụng và cột sống, lá tạng bám lấy các tạng, hình thành lá chắn bảo vệ cố định. Để giảm ma sát, giữa lá thành và lá tạng có chứa một ít dịch.

Các ổ viêm phúc mạc có thể hình thành từ nhiều tác nhân khác nhau. Đây được xem là dạng phản ứng viêm phúc mạc toàn thể hoặc khu trú, hình thành do vi khuẩn hoặc hóa chất. Hội chứng viêm phúc mạc được xem là bệnh lý nguy hiểm, do đó nên sớm tiến hành điều trị theo liệu trình phù hợp.

Tại sao bệnh tiến triển nhanh chóng

Hiện nay, các bệnh nhân mắc hội chứng viêm phúc mạc thường tiến triển bệnh nhanh chóng, khó kiểm soát. Một số nguyên nhân dẫn đến vấn đề trên là: 

• Vi khuẩn gây viêm phúc mạc thường phối hợp các loại khác nhau và đều có đặc tính độc tính cao.

• Do cấu tạo có diện tích lớn với tính chất bán thấm, phúc mạc khi bị viêm nhiễm thường hấp thụ chất độc nhanh chóng dẫn đến Shock và nhiễm độc nghiêm trọng.

• Thông qua nhu động ruột, tác nhân gây bệnh có khả năng lây lan nhanh chóng khắp ổ bụng.

Vùng bụng bệnh nhân viêm phúc mạc thường xuất hiện những cơn đau nhức dữ dội

2. Nguyên nhân gây bệnh

Phân loại và xác định được nguyên nhân gây bệnh giúp quá trình điều trị hội chứng viêm phúc mạc diễn ra chính xác, nhanh chóng hơn.

Phân loại hội chứng viêm phúc mạc

Thông qua quá trình thăm khám và nghiên cứu, có rất nhiều cách phân loại hội chứng viêm phúc mạc, phổ biến như:

• Căn cứ theo giải phẫu bệnh lý: viêm phúc mạc toàn thể và khu trú.

• Căn cứ vào căn nguyên gây bệnh: hội chứng viêm phúc mạc nguyên phát (hình thành do bệnh lao, phế cầu trùng, lậu cầu trùng,... thường gặp ở trẻ dưới 10 tuổi) và viêm phúc mạc thứ phát. 

• Căn cứ theo kết quả diễn biến lâm sàng: hội chứng viêm nhiễm phúc mạc cấp tính và hội chứng viêm nhiễm phúc mạc bán cấp tính.

Nên sớm thực hiện các kỹ thuật kiểm tra khi cơ thể xuất hiện dấu hiệu bất thường

Nguyên nhân hình thành viêm phúc mạc 

Nhiễm khuẩn tại màng bụng là nguyên nhân phổ biến dẫn đến hình thành hội chứng viêm phúc mạc. Trong một số trường hợp khác, bệnh có thể bắt nguồn từ sự thủng, vỡ các tạng có trong thành bụng. 

Một số tác nhân dẫn đến vỡ thủng ở phúc mạc như:

• Biến chứng, di chứng từ viêm ruột thừa cấp, thủng ổ loét dạ dày, viêm đường mật cấp, viêm tụy cấp.

• Trong quá trình thực hiện các thủ thuật y tế không đảm bảo yếu tố kỹ thuật, vệ sinh dụng cụ. 

• Biến chứng từ các phẫu thuật liên quan đến đường tiêu hóa, cụ thể như quá trình sử dụng ống nuôi ăn, hút ổ dụng bụng, nội soi đại tràng hoặc nội soi tiêu hóa. 

• Đối tượng mắc bệnh lý viêm tụy có nguy cơ cao dẫn đến sự xâm nhập vi khuẩn vào khoang phúc mạc và gây viêm.

• Các túi thừa trên đường tiêu hóa khi bị nhiễm trùng nếu không được kiểm soát sẽ dẫn đến vỡ túi và gây tràn chất thải từ đường tiêu hóa sang khoang bụng, hình thành viêm nhiễm phúc mạc.

• Một số vết thương nếu không được xử lý đúng cách sẽ làm vi khuẩn hoặc chất hóa học có hại có trong các phần khác của cơ thể tràn đến khoang phúc mạc.

• Biến chứng từ các bệnh lý liên quan đến gan là nguyên nhân dẫn đến viêm phúc mạc nguyên phát. Tiêu biểu là tình trạng xơ gan dẫn đến sự xâm nhập, phát triển của vi khuẩn thông qua hiện tượng tích tụ dịch báng.

Quá trình phẫu thuật nên lựa chọn cơ sở uy tín, chất lượng nhằm hạn chế những biến chứng

3. Điều trị viêm phúc mạc

Bệnh nhân mắc hội chứng viêm phúc mạc nếu không sớm được phát hiện, điều trị có thể gây nhiều biến chứng, hậu quả nghiêm trọng: sốc nhiễm khuẩn, suy đa tạng,... Kéo dài tình trạng trên có thể dẫn đến bệnh diễn biến nặng, đe dọa trực tiếp tới tính mạng. Do đó, mỗi cá nhân nên thực hiện kiểm tra định kỳ, lắng nghe cơ thể và tiến hành nhận biết, thăm khám khi phát hiện những triệu chứng bất thường.

Bệnh nhân mắc hội chứng viêm phúc mạc tiên phát sau khi được thăm khám và chẩn đoán nguyên nhân chính xác sẽ tiến hành điều trị nội khoa. Trường hợp hội chứng viêm phúc mạc đã chuyển qua giai đoạn cấp tính cần phải tiến hành điều trị ngoại khoa, tuyệt đối không kéo dài thời gian phẫu thuật nếu cần thiết.

Sử dụng thuốc kháng sinh

Thông thường, bệnh nhân có thể sử dụng thuốc bằng đường tĩnh mạch. Trong khi chờ kết quả xác định nguyên nhân gây viêm, hầu hết bệnh nhân đều sẽ được tiến hành sử dụng kháng sinh phổ rộng. Nếu quá trình sử dụng thuốc kháng sinh phổ rộng không cho kết quả mong muốn, bác sĩ sẽ căn cứ theo kết quả xét nghiệm định danh vi khuẩn và tiến hành sử dụng kháng sinh theo kháng sinh đồ.

Phẫu thuật

Sau khi thăm khám, kiểm tra tình trạng tổn thương, sức khỏe bệnh nhân, bác sĩ có thể tiến hành phẫu thuật nhằm xử lý nguyên nhân gây bệnh hoặc tháo hút mủ nếu cần thiết. 

Kỹ thuật phẫu thuật cần phải tuân thủ các nguyên tắc sau:

• Đường mổ đủ rộng.

• Thành bụng được mở một lớp.

• Tiến hành loại bỏ tác nhân gây bệnh, làm sạch và dẫn lưu ổ bụng.

• Đóng bụng một lớp và nên để hở da trong trường hợp viêm nhiễm nặng hay viêm do tạp khuẩn.

Một số liệu pháp khác

Để đem lại hiệu quả tốt nhất trong điều trị hội chứng viêm phúc mạc, bên cạnh các kỹ thuật điều trị, nên kết hợp sinh hoạt, xây dựng chế độ ăn uống hợp lý. Bên cạnh đó, có thể tiến hành truyền dịch điện giải nhằm bù nước hoặc điều chỉnh, cân bằng kiềm toan để đảm bảo hô hấp, hạ nhiệt.

Phẫu thuật là một trong những kỹ thuật điều trị viêm phúc mạc

Mọi bệnh lý đều nên được sớm phát hiện và điều trị nhằm hạn chế những biến chứng, hậu quả không mong muốn. Nếu cần được tư vấn cụ thể hơn các vấn đề liên quan đến hội chứng viêm phúc mạc và đặt lịch thăm khám, có thể liên hệ với Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC thông qua số điện thoại 1900 565656.