1. Hậu sản và bệnh hậu sản là gì?

Hậu sản vốn là thuật ngữ không quá xa lạ với nhiều sản phụ nhưng thực chất khi được hỏi hậu sản và bệnh hậu sản là gì thì không ít người lại không trả lời chính xác được. Thuật ngữ hậu sản và bệnh hậu sản được giải thích như sau:

Cơ thể không có thời gian để hồi phục là nguyên nhân khiến nhiều phụ nữ mắc bệnh hậu sản sau sinh

- Hậu sản: đây là khoảng thời gian được tính vào 6 tuần sau sinh. Lúc này các cơ quan trong cơ thể sản phụ sẽ dần dần trở về trạng thái bình thường như trước khi mang thai (trừ tuyến vú tiếp tục phát triển với nhiệm vụ tiết sữa).

- Bệnh hậu sản: đây là nhóm bệnh lý bao gồm cả thể chất và tâm lý mà sản phụ sẽ mắc phải trong khoảng thời gian ở cữ, (chủ yếu là 42 ngày tính từ ngày sinh xong).

Như vậy, sau khi sinh xong, bất cứ người phụ nữ nào cũng đều bước vào thời kỳ hậu sản. Tuy nhiên, nếu thời gian này họ không được chăm sóc đặc biệt thì rất dễ mắc phải một số bệnh lý gọi là bệnh hậu sản.

2. Nguyên nhân gây ra bệnh hậu sản là gì?

Có không ít sản phụ không biết nguyên nhân mình bị bệnh hậu sản là gì. Đây là nhóm bệnh lý xuất hiện chủ yếu do các yếu tố sau:

- Trước khi sinh phụ nữ đã trải qua một thời gian dài mệt mỏi căng thẳng, cơ thể không hấp thụ được chất dinh dưỡng nên sau sinh bị suy nhược và kiệt sức.

- Chăm sóc sức khỏe trước sinh không được tốt như: thiếu chất dinh dưỡng, thể lực kém,...

- Bị mệt mỏi và căng thẳng do chăm sóc con sau sinh.

- Không được nghỉ ngơi chăm sóc sức khỏe tốt nên cơ thể không được hồi phục.

3. Bệnh lý xảy ra với người phụ nữ ở thời kỳ hậu sản

Dưới sự tác động của các yếu tố nêu trên, không ít phụ nữ đã gặp phải bệnh hậu sản gây ra những biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe. Vậy các biến chứng của bệnh hậu sản là gì? Phổ biến nhất là:

Nhiễm trùng sau sinh

Nhiễm trùng hậu sản là nhiễm trùng xuất phát từ đường sinh dục nữ như cổ tử cung, âm đạo, tử cung. Tình trạng này vô cùng nguy hiểm bởi nó có thể đe dọa trực tiếp đến tính mạng sản phụ.

Tắc tia sữa là bệnh hậu sản rất phổ biến

Các hình thái nhiễm trùng hậu sản dễ gặp nhất là viêm tử cung, viêm tắc tĩnh mạch, nhiễm khuẩn tầng sinh môn, viêm niêm mạc tử cung, viêm phúc mạc tiểu khung, nhiễm trùng huyết,... Những biến chứng này khiến nữ giới xuất hiện triệu chứng:

+ Ra sản dịch có mùi hôi.

+ Sốt.

+ Tử cung bị đau và co chậm.

Băng huyết

Nếu sau khi sinh lượng huyết chảy ra ngoài âm đạo vượt mức 500 - 1000ml được xem là băng huyết. Triệu chứng nhận diện biến chứng hậu sản này là:

+ Sốc: tím tái, mệt lử, xanh xao, mạch nhanh, khát nước, huyết áp tụt xuống thấp,...

+ Máu chảy ồ ạt từ tử cung ra khỏi âm đạo.

+ Chảy máu với những hình thái và mức độ khác nhau.

+ Có trường hợp máu không chảy nhiều ở âm đạo nhưng tạo thành khối huyết tụ hoặc đọng lại ở buồng tử cung.

Tắc tia sữa

Tắc tia sữa là hiện tượng rất phổ biến ở sản phụ nhưng do không biết bệnh hậu sản là gì nên nhiều người không biết đây cũng là một dạng của hậu sản. Nếu không xử lý kịp thời, tắc tia sữa có thể gây ra áp xe vú, nhiễm trùng hoặc xơ tuyến vú.

Triệu chứng cho thấy sản phụ bị tắc tia sữa là:

+ Bầu vú căng cứng và đau nhức vô cùng khó chịu.

+ Sờ vào ngực sẽ thấy có một hoặc nhiều cục cứng.

+ Không thể tiết sữa hoặc có tiết sữa nhưng rất ít.

+ Đôi khi có thể gây sốt.

Áp xe vú

Bệnh áp xe vú xảy ra khi sâu trong tuyến vú có ổ viêm do vi khuẩn gây ra. Vi khuẩn thường xuất phát từ đầu vú rồi thông qua các vết thương để đi vào ống dẫn sữa và bên trong tuyến vú gây viêm nhiễm.

Sản phụ sau sinh bị áp xe vú sẽ có triệu chứng:

+ Rét run, sốt cao.

+ Vú bị nóng, sưng, đỏ, đau.

+ Xuất hiện hạch ở nách, ấn vào hạch sẽ cảm thấy đau đớn.

+ Có lẫn mủ vàng ở trong sữa.

- Không tự chủ đại/tiểu tiện

Tình trạng này thường chỉ xuất hiện một khoảng thời gian ngắn, chủ yếu là do đáy bàng quang bị kéo giãn trong thời kỳ mang thai và sinh nở; cơ xương chậu bị suy yếu, đáy chậu bị rách và cơ vòng quanh hậu môn bị tổn thương trong khi sinh. Sản phụ thường không thể tự chủ đại/tiểu tiện được khi căng thẳng, ho hoặc cười.

Trầm cảm - biến chứng hậu sản nguy hiểm, cần được tìm hiểu bệnh hậu sản là gì để nhận diện và điều trị từ sớm để tránh hậu quả đáng tiếc

Trầm cảm

Trầm cảm sau sinh rất dễ xảy ra, nó là kết quả của những suy nghĩ tiêu cực, mệt mỏi, rối loạn cảm xúc, buồn chán với nhiều vấn đề của cuộc sống. Đây là một bệnh lý không thể xem thường bởi ở mức độ nặng nhất nếu không được can thiệp nó sẽ không tự khỏi được và sản phụ có thể tự tử vì những áp lực đang phải trải qua.

Vậy triệu chứng nhận biết biến chứng hậu sản là gì khi sản phụ bị trầm cảm? Hầu hết những người bị trầm cảm sau sinh sẽ:

+ Suy nhược cơ thể: do bị rơi vào trạng thái đau khổ, vô vọng, có cảm giác bị bỏ rơi,... trong suốt thời gian dài nên cơ thể của phụ nữ sau sinh bị mệt mỏi triền miên và rơi vào tình trạng suy nhược.

+ Đau và lo lắng mà không rõ nguyên nhân: sau khi sinh, không ít phụ nữ cảm thấy phải trải qua rất nhiều mối lo về kinh tế, con cái, gia đình, bản thân,... và thấy bị đau dữ dội ở nhiều vùng của cơ thể như ngực, lưng, đầu, cổ,... mà không rõ nguyên nhân.

+ Hoảng hốt: do bị trầm cảm sau sinh nên nhiều sản phụ cảm thấy hoảng hốt trước những điều gặp phải hàng ngày và họ rất khó bình tĩnh lại.

+ Có cảm giác ám ảnh: những người bị trầm cảm sau sinh thường cảm thấy bị ám ảnh với một hành động, một việc nào đó và đi kèm với nó là cảm giác tội lỗi không có căn nguyên.

+ Rối loạn giấc ngủ: khó đi vào giấc ngủ và dễ thức giấc giữa đêm hoặc gặp ác mộng mà không thể ngủ lại được.

+ Mất tập trung: khó tập trung để làm bất cứ việc gì và cảm thấy trí nhớ trở nên kém đi, không thể sắp xếp được suy nghĩ và ngày càng cảm thấy bản thân trở nên tồi tệ.

+ Tình dục: bị mất hoàn toàn ham muốn tình dục.

Tất cả những biến chứng của bệnh hậu sản đều cần được thận trọng bởi nó ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của người mẹ và thậm chí nếu không được nhận biết và điều trị ngay nó còn dễ khiến họ đánh mất đi sự sống. Biết được bệnh hậu sản là gì sẽ giúp người thân của sản phụ hiểu được tầm quan trọng của việc chăm sóc sản phụ trong khoảng thời gian 6 tuần sau sinh để giúp họ có được khoảng thời gian hồi phục tốt nhất, tránh gặp phải những biến chứng không đáng có.

Nếu những chia sẻ trên đây vẫn còn khiến bạn thắc mắc gì về bệnh hậu sản, hãy liên hệ trực tiếp tổng đài 1900 56 56 56 để chuyên gia y tế của Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC giải đáp mọi băn khoăn của bạn.