1. Các biểu hiện khi bị ngộ độc thức ăn 

Trước khi giải thích được chướng căng bụng kèm nôn ói có phải ngộ độc thức ăn không thì chúng ta cần biết khi một người bị ngộ độc thức ăn sẽ xuất hiện những triệu chứng gì.

Ngộ độc thức ăn, hay dân gian còn gọi là bị trúng thực thường xảy ra sau khi hệ tiêu hóa tiếp nhận và tiêu thụ thức ăn, có thể là một vài phút cho đến vài giờ hoặc sau 1 - 2 ngày. Khi gặp các trường hợp sau, bệnh nhân có thể nghĩ tới ngộ độc thực phẩm:

• Những người cùng ăn một loại thực phẩm có dấu hiệu giống nhau. Ngược lại, những người không ăn thì không có biểu hiện như vậy;

• Trải qua các triệu chứng điển hình của ngộ độc thức ăn: bụng đau dữ dội, tiêu chảy, nôn mửa;

• Phát hiện thực phẩm vừa ăn bị ôi thiu, có mùi bị lạ, thậm chí thấy có giun sán hay vật thể lạ lẫn trong thức ăn.

Khi bị ngộ độc thực phẩm, người bệnh thường bị đau bụng dữ dội kèm theo nôn mửa 

Đặc biệt, dựa trên nguyên nhân dẫn đến trúng thực là gì, bệnh nhân có khả năng gặp các dấu hiệu bất thường như sau:

• Ngộ độc các thực phẩm chứa sẵn độc tố tự nhiên: thường là các thực phẩm như cá nóc, măng, sắn, thịt cóc,... nếu không biết cách chế biến sẽ dễ khiến người ăn phải bị ngộ độc;

• Ngộ độc do trong thực phẩm có chứa hóa chất: bên cạnh các biểu hiện phức tạp về tiêu hóa, bệnh nhân còn bị chóng mặt, đau đầu, trụy mạch, nhịp tim nhanh,...;   

• Ngộ độc vì thực phẩm nhiễm vi sinh vật: người bệnh khi ăn phải thức ăn bị nhiễm nấm hoặc vi sinh vật gây bệnh thường sẽ bị đai bụng, tiêu chảy, buồn nôn, khô môi, khát nước, sốt do nhiễm trùng và đổ nhiều mồ hôi.

Như vậy, căn cứ vào các dấu hiệu trên có thể thấy điểm chung ở những trường hợp bị ngộ độc thực phẩm là các triệu chứng bất thường ở hệ tiêu hóa như nôn mửa, đau bụng, tiêu chảy nhưng không rõ về hiện tượng chướng căng bụng có xảy ra khi bị ngộ độc thức ăn hay không. Do vậy, nếu bạn bị chướng bụng đầy hơi kèm theo nôn mửa thì cũng có thể là do nguyên nhân khác gây nên. 

2. Nguyên nhân nào dẫn đến hiện tượng chướng căng bụng kèm nôn ói?

2.1. Do thói quen ăn uống

• Thường xuyên tiêu thụ thực phẩm khó tiêu gây chướng bụng như cần tây, tỏi tây, măng tây, hành tây, các loại đậu, súp lơ, cải xoăn, ngũ cốc, bông cải xanh,...;

• Ăn các thức ăn nhiều đường fructose như táo, lê, mận, đào, dưa hấu, chà là,...;

• Ưa thích các thực phẩm tinh bột chứa men nở như bánh mì, bánh bao, hoặc đồ ăn có nhiều dầu mỡ như thực phẩm chế biến sẵn, thức ăn nhanh,...;

Chế độ ăn uống thiếu lành mạnh có thể là nguyên nhân gây nên hiện tượng chướng bụng và nôn mửa

• Nước uống gây đầy hơi, chướng bụng khác: bia rượu, nước có gas, cà phê;

• Thói quen ăn nhanh, vội vàng, không nhai kỹ khiến hệ tiêu hóa bị quá tải khi phải nghiền nát các thức ăn cứng;

• Trong khi ăn uống không tập trung, vừa nhai vừa nói chuyện. Nhiều người còn có thói quen ăn xong nằm luôn hoặc đi ngủ ngay khiến quá trình tiêu hóa bị ảnh hưởng.  

2.2. Chứng rối loạn tiêu hóa

Các nguyên nhân gây nên chứng rối loạn tiêu hóa:   

• Hay căng thẳng mệt mỏi, mất ngủ thường xuyên, cơ thể suy nhược dẫn tới giảm tiết men tiêu hóa và nhu động ruột hoạt động kém hiệu quả;

• Dị ứng với thức ăn hoặc đồ ăn khi kết hợp với nhau sinh độc tố;

• Tiết nhiều axit dịch vị gây rối loạn, mất cân bằng môi trường vi khuẩn đường ruột;

• Tác dụng phụ của một số loại thuốc điều trị bệnh.

• Cơ thể không dung nạp lactose trong sữa.

2.3. Bệnh nhân mắc hội chứng ruột kích thích

Ở Việt Nam hội chứng này còn được biết đến với tên gọi đại tràng co thắt  và bất kỳ lứa tuổi nào cũng có khả năng mắc phải. Các triệu chứng thường gặp:

• Chướng bụng, đầy hơi, khó tiêu, buồn nôn, đau bụng đi ngoài;

• Thường xuyên có cảm giác sôi bụng, bụng đau âm ỉ dọc khung đại tràng, đặc biệt là sau khi ăn;

• Đi đại tiện nhiều lần trong ngày;

• Khi sờ bụng thấy có các u cục nổi lên ở khu vực dọc khung đại tràng.

2.4. Trào ngược dạ dày 

Chướng căng bụng kèm nôn ói có phải ngộ độc thức ăn không thì chưa chắc, nhưng không thể không nghĩ đến trường hợp trào ngược dạ dày thực quản. Đây là tình trạng phổ biến và có tới 60% người Việt Nam gặp phải tình trạng này. Một số triệu chứng của trào ngược dạ dày thực quản đó là:

• Đầy bụng, căng chướng bụng, ợ hơi và nóng rát vùng thượng vị. Xuất hiện nhiều sau khi ăn xong hoặc người bệnh ở tư thế người cúi về phía trước;

• Buồn nôn, nôn ói kèm theo thức ăn chưa tiêu hóa hết hoặc dịch  vị dạ dày;

• Khó nuốt, đắng miệng, ho nhiều vào ban đêm;

• Axit dạ dày trào ngược gây chèn ép dây thần kinh niêm mạc thực quản dẫn đến tình trạng khó thở, đau tức ngực.

2.5. Viêm loét dạ dày tá tràng

Hiện tượng này xảy ra khi trên niêm mạc dạ dày, tá tràng xuất hiện các vết loét, thậm chí hoại tử nặng gây ra các triệu chứng như:

• Vùng xương ức có cảm giác nóng ran, kèm theo chướng bụng đầy hơi, nôn, ợ hơi, dạ dày khó chịu;

• Vùng bụng đau bất thường, kéo dài vài ngày, vài tuần, có khi là vài tháng và tái phát;

• Rối loạn đại tiện;

• Sụt cân, mất ngủ, ngủ không sâu giấc.

Bên cạnh các bệnh lý nêu trên, chướng căng bụng kèm nôn ói còn có thể là dấu hiệu của tăng huyết áp, suy tuyến giáp trạng hay tác dụng phụ do sử dụng thuốc trầm cảm,...

3. Biến chứng của chướng bụng kèm nôn ói

Nếu không xử trí sớm và để tình trạng này kéo dài, bệnh nhân có khả năng chịu các biến chứng nguy hiểm sau:

• Viêm thực quản, viêm hang vị dạ dày, ung thư dạ dày,...;

• Nếu đó là biểu hiện của hội chứng ruột kích thích thì có thể dẫn tới chảy máu, thủng đại tràng, ung thư đại tràng;

• Đối với trào ngược dạ dày: chảy máu thực quản, ung thư thực quản;

• Viêm loét dạ dày tá tràng: xuất huyết tiêu hóa, hẹp môn vị, thủng dạ dày - tá tràng, ung thư dạ dày.

Nếu để lâu chướng căng bụng kèm nôn ói rất nguy hiểm cho người bệnh

Tóm lại, để có thể xác định chính xác chướng căng bụng kèm nôn ói có phải ngộ độc thức ăn không thì cần phải dựa vào điều kiện, hoàn cảnh xảy ra hiện tượng này (có ăn phải thức ăn lạ, ôi thiu không), tình trạng bệnh lý đang mắc phải và căn cứ thêm nhiều biểu hiện khác. Do vậy, tốt hơn hết nếu bị chướng bụng, buồn nôn, nôn mửa, bạn cần theo dõi các triệu chứng bất thường khác của cơ thể, đồng thời đi khám ngay nếu bệnh không có dấu hiệu thuyên giảm để tránh xảy ra biến chứng nghiêm trọng.

Hãy liên hệ ngay tới hotline 1900 56 56 56 - tổng đài của Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC sẽ hỗ trợ bạn!