1. Tìm hiểu nguyên nhân khiến trẻ bị viêm mũi họng

Mũi họng là những phần cơ thể thông trực tiếp với môi trường ngoài, vì thế dễ bị nhiễm khuẩn do hoạt động hít thở không khí hoặc ăn uống, nhiễm khuẩn từ tay,… Hệ miễn dịch của trẻ nhỏ còn khá non nớt, vì thế nguy cơ nhiễm bệnh viêm mũi họng cũng cao hơn, đặc biệt là trẻ dưới 3 tuổi.

Nguyên nhân gây viêm mũi họng ở trẻ bao gồm:

Môi trường sống

Điều kiện sống thay đổi hoặc không phù hợp như: nhiều khói bụi, thuốc lá, thời tiết thất thường, thay đổi chế độ ăn dặm hoặc cai sữa, trẻ đi học mẫu giáo,… đều có thể khiến trẻ bị viêm mũi họng.

Vi sinh vật

Trẻ có thể bị viêm mũi họng do:

• Virus: cúm, sởi, Adenovirus,…

• Vi khuẩn: liên cầu, tụ cầu, phế cầu, nguy hiểm nhất là liên cầu khuẩn nhóm A.

Viêm mũi họng là bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ

2. Chăm sóc trẻ bị viêm mũi họng như thế nào?

Khi trẻ xuất hiện những dấu hiệu của viêm mũi họng, cần sớm chăm sóc bằng các biện pháp sau. THực hiện càng sớm thì triệu chứng trẻ gặp phải càng nhanh chóng được cải thiện.

2.1. Vệ sinh mũi họng cho trẻ

Ngay từ khi dấu hiệu chảy nước mũi, ngạt mũi nhẹ xảy ra, ban đầu thường là dịch mũi lỏng cha mẹ cần rửa mũi cho trẻ bằng dung dịch nước muối sinh lý 0.9%. Thực hiện rửa mũi 4 - 5 lần mỗi ngày cho đến khi không còn triệu chứng chảy nước mũi. Cho trẻ sử dụng khăn mềm lau dịch mũi, không dùng giấy hoặc khăn cứng vì dễ gây đau rát mũi. 

Sau vài ngày xuất hiện triệu chứng, dịch mũi bắt đầu đặc gây khó thở cho trẻ, hơn nữa không dễ dàng vệ sinh. Lúc này, cha mẹ nhỏ 2 - 3 giọt nước muối sinh lý vào bên mũi bị ngạt để làm loãng rỉ mũi. Sau đó dùng tay nhẹ nhàng day hai bên cánh mũi để rỉ mũi mềm, tự bong ra.

Với trẻ sơ sinh không thể tự xì mũi hoặc dịch mũi quá nhiều, quá đặc, có thể sử dụng dụng cụ hút mũi để làm thông thoáng được thở cho trẻ. Nên sử dụng đúng cách khi thực sự cần thiết bởi dùng nhiều dụng cụ hút mũi dễ gây tổn thương niêm mạc mũi của trẻ.

Ngoài ra cần đặc biệt lưu ý không hút dịch mũi trực tiếp cho trẻ bằng miệng, vi khuẩn có thể lây từ miệng người lớn sang trẻ và khiến bệnh bội nhiễm nguy hiểm hơn. Những khăn giấy mềm lau dịch mũi cho trẻ chỉ sử dụng một lần hoặc giặt sạch sau khi sử dụng, tránh virus còn tồn tại lây nhiễm ngược. 

Dịch mũi là bình thường trong bệnh viêm mũi họng ở trẻ, tuy nhiên nếu xuất hiện chảy mủ, chảy máu kèm theo sốt cao. Có thể trẻ đã biến chứng nặng sang viêm tai, nhiễm khuẩn nên cần chăm sóc y tế, xem xét sử dụng kháng sinh điều trị.

Vệ sinh mũi họng là cần thiết ngay khi trẻ có triệu chứng viêm mũi họng

2.2. Hạ sốt cho trẻ

Viêm mũi họng ở trẻ thường đi kèm với gây sốt, nếu trẻ sốt cao trên 38.5 độ C cần được hạ sốt nhanh chóng. Phương pháp hạ sốt hiệu quả là dùng thuốc hạ sốt kết hợp với lau mát cơ thể thường xuyên.

Sử dụng thuốc hạ sốt cần có chỉ định về liều dùng của bác sĩ hoặc dược sĩ có kinh nghiệm. Tự ý sử dụng sai liều lượng có thể gây biến chứng nguy hiểm cho trẻ.

Với phương pháp lau mát thực hiện như sau: Dùng khăn bông thấm nước ấm (nhiệt độ từ 37 - 40 độ C), sau đó vắt ráo và lau khắp người cho trẻ. Nên xếp khăn vào hai bên nách và bẹn, thường xuyên đổi khăn cho đến khi nhiệt độ của trẻ xuống thấp dưới 38 độ C. 

Trẻ bị viêm mũi họng thường mệt và ngủ nhiều hơn, nên để trẻ ngủ ở nơi thoáng, tránh dùng quạt hoặc gió mạnh. Trẻ có thể sốt đêm cao đột ngột nên cũng cần theo dõi thường xuyên. Cho trẻ uống nhiều nước, uống thường xuyên để hạ bớt thân nhiệt.

2.3. Chế độ dinh dưỡng cho trẻ

Trong thời gian trẻ mắc bệnh, cha mẹ nên lưu ý về dinh dưỡng cho trẻ như sau:

• Chế biến những loại thức ăn mềm, giàu dinh dưỡng, dễ nuốt dễ tiêu như: cháo, canh, súp,…

• Chia nhỏ bữa ăn trong ngày cho trẻ, cho trẻ ăn theo nhu cầu để trẻ ăn được nhiều hơn.

• Làm dịu cổ họng cho trẻ bằng dịch quất hấp mật ong, gừng, chanh,… 

• Chỉ cho trẻ uống thuốc sau khi ăn, hướng dẫn trẻ uống và có thể thêm đường, mật để trẻ không bị nôn ói.

• Không nên quá ép trẻ ăn.

• Cho trẻ uống nhiều nước và ăn nhiều hoa quả để bổ sung Vitamin và khoáng chất, tăng cường hệ miễn dịch chống lại bệnh.

Trẻ nên uống nhiều nước và ăn nhiều hoa quả

3. Nhận biết dấu hiệu viêm mũi họng nặng ở trẻ

Trẻ bị viêm mũi họng thông thường có thể tự khỏi bằng chế độ chăm sóc phù hợp tại nhà, song cha mẹ cần thường xuyên theo dõi tình hình bệnh, kịp thời đưa trẻ đến cơ sở y tế nếu có dấu hiệu nặng như:

• Trẻ bị chảy mủ ở tai.

• Trẻ bị sốt cao liên tục, sử dụng chườm ấm hoặc thuốc hạ sốt đều không có hiệu quả.

• Trẻ bị nôn ói kéo dài, đi ngoài phân lỏng gây mất nước.

• Trẻ ho nhiều, ho không kiểm soát, có biểu hiện khó thở hoặc nhịp thở nhanh.

Ngoài ra, nếu chăm sóc và điều trị theo chỉ dẫn của bác sĩ song triệu chứng không cải thiện sau 2 - 3 ngày cha mẹ cũng nên sớm đưa trẻ đến cơ sở y tế.

4. Biện pháp phòng ngừa viêm mũi họng ở trẻ hiệu quả

Chăm sóc tốt cho trẻ bằng các biện pháp sau có thể phòng ngừa bệnh viêm mũi họng cũng như các bệnh lý hô hấp thường gặp khác:

• Giữ ấm cơ thể cho trẻ, đặc biệt khi thời tiết chuyển mùa, có gió lạnh. Những vùng cơ thể quan trọng cần giữ ấm nhiều hơn gồm: cổ, ngực, gan bàn chân,…

• Vệ sinh họng, miệng cho trẻ thường xuyên và hướng dẫn trẻ nếu trẻ có thể tự thực hiện.

• Nhắc nhở trẻ đánh răng thường xuyên trước khi đi ngủ và sau khi thức dậy, sau khi ăn cũng cần vệ sinh răng miệng.

• Cho trẻ hít thở trong môi trường không khí trong lành, hạn chế khói thuốc, khói bụi, hóa chất công nghiệp,…

• Hạn chế trẻ tiếp xúc với người nghi mắc bệnh hoặc tới nơi đông người trong mùa dịch.

• Hướng dẫn trẻ không tự ý dùng tay ngoáy mũi, cho tay lên miệng ngậm để tránh nhiễm khuẩn.

Trẻ nên tự học cách vệ sinh răng miệng hàng ngày

Những biện pháp chăm sóc trẻ bị viêm mũi họng trên đây chắc chắn sẽ giúp trẻ nhanh chóng cải thiện được triệu chứng bệnh. Nếu cần tư vấn thêm về chăm sóc và điều trị cho trẻ, cha mẹ hãy liên hệ với MEDLATEC qua hotline 1900 56 56 56.