1. Sơ lược về chứng nghẹt mũi 

nghẹt mũi hay tắc mũi là hiện tượng một bên hoặc cả hai bên mũi bị nghẹt do dịch nhầy hoặc niêm mạc mũi bị viêm sưng gây tắc nghẽn. Lớp niêm mạc lót bên trong hốc mũi chính là lớp màng lọc bụi hữu hiệu với hệ thống mạch máu cùng lớp lông chuyển động liên tục. Không khí đi vào mũi mang theo bụi bẩn, khô và lạnh sẽ được làm sạch, ấm, ẩm nhanh chóng rồi mới được di chuyển đến các cơ quan tiếp theo. Cũng chính vì vậy mà đây cũng là nơi dễ bị viêm nhiễm nhất nếu gặp bất kỳ tổn thương nào. 

Không khí khô đi vào mũi là nguyên nhân của khá nhiều bệnh lý vì nó làm mũi khô lại, dịch mũi trở nên keo đặc, làm cho các tế bào hình sợi dính lại và gây nên nhiều triệu chứng khó chịu. 

Nghẹt mũi là trình trạng một hoặc hai bên mũi bị nghẹt do dịch nhầy hoặc viêm sưng

2. Nghẹt mũi làm ảnh hưởng như thế nào đến người bệnh?

Viêm nhiễm cơ quan hô hấp

Một hoặc hai lỗ mũi đều bị bít sẽ khiến cho người bệnh hít thở khó khăn. Lúc này, nhiều trường hợp sẽ hít thở thông qua đường miệng. Tuy nhiên, không khí vào miệng đến các cơ quan không được lọc sạch bụi, khô và lạng vẫn có thể gây ra tổn thương đường hô hấp, viêm họng, viêm thanh quản, phế quản, phổi.

Ảnh hưởng giấc ngủ của người bệnh và những người xung quanh

Mũi bị nghẹt thường đi kèm với các triệu chứng như nước mũi chảy nhiều khiến người bệnh thường xuyên hít vào. Dịch nhầy chạm với không khí bên ngoài sẽ bị bẩn dẫn đến tình trạng viêm có thể nặng hơn. Mũi bị kích ứng dẫn đến sưng đỏ, hắt hơi liên tục, thở khò khè hoặc thở bằng miệng, ngáy khi ngủ. Người bệnh mệt mỏi, sốt nhẹ hoặc cao, chóng mặt, xây xẩm,… 

Mũi bị tắc có thể diễn ra nặng hơn vào buổi tối làm ảnh hưởng đến giấc ngủ, khó ngủ hoặc ngủ không sâu giấc. Tiếng thở khò khè kèm theo ngáy còn làm ảnh hưởng đến giấc ngủ của những người xung quanh.

Ù tai

Tắc mũi kèm với chứng ù tai là biểu hiện thường gặp của tình trạng viêm sưng phù nề có mủ đọng. Dịch nhầy chứa mủ trở nên đặc cùng với các vùng bị viêm sưng là nguyên nhân làm tắc đường thông của mũi, tai. 

Ảnh hưởng mắt

Mặc dù không nhiều nhưng nếu mũi bị nghẹt, viêm lâu ngày có thể ảnh hưởng lan sang mắt gây viêm tuyến lệ, viêm màng tiếp hợp, viêm mí mắt… 

Ngoài ra việc tắc đường thở khiến cho việc lấy oxy khó khăn, cơ thể người bệnh trở nên chậm chạp, thiếu linh hoạt, đau đầu, không tập trung. Điều đó dẫn đến giảm hiệu quả và năng suất công việc, làm ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt của bệnh nhân.

Viêm mũi lâu ngày thậm chí có thể gây ảnh hưởng đến mắt

3. Nguyên nhân nào dẫn đến nghẹt mũi? 

Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến nghẹt mũi nhưng thường gặp và phổ biến nhất vẫn là: 

• Nhiễm trùng đường hô hấp trên: viêm mũi xoang , viêm họng cấp.

• Dị ứng với các tác nhân như khói bụi, một số mùi, lông thú cưng, nấm mốc, vi trùng, vi khuẩn, phấn hoa, khói thuốc lá,… Đi kèm có thể là biểu hiện hắt hơi, phát ban, nổi mẩn đỏ.

• Thời tiết thay đổi có lẽ là trường hợp dễ gặp nhất trong số các nguyên nhân.  Những bất thường của thời tiết khiến cơ thể có những phản ứng để thích nghi. Khi thời tiết trở lại bình thường thì hầu hết các phản ứng cũng tự khỏi. Tuy nhiên, đối với người bị viêm xoang thì mũi sẽ vô cùng khó chịu và các triệu chứng sẽ dai dẳng hơn.

• Một trong những biểu hiện điển hình của cảm cúm, cảm lạnh là tắc mũi. Thông thường bệnh do virus gây tổn thương đến đường hô hấp. Bệnh kéo dài từ 7 - 10 ngày sẽ khỏi, chấm dứt các triệu chứng đi kèm.

• Các bệnh lý viêm nhiễm đường hô hấp trên phải kể đến như viêm mũi dị ứng, viêm họng, viêm thanh quản, viêm amidan, viêm xoang,… đều gây tác động đến quá trình tiết dịch mũi gây tắc nghẽn mũi. 

• Các trường hợp như phụ nữ thay đổi nội tiết tố trong thời gian mang thai thường đi kèm với tình trạng nghẹt mũi. 

• Môi trường sinh sống hoặc làm việc khô và lạnh cũng có thể được coi là một lý do. Hai yếu tố khô và lạnh  gây kích thích niêm mạc mũi dẫn đến tình trạng chạy nhiều dịch làm tắc nghẽn mũi.

• Khối u lành tính với tên gọi poly mũi xuất hiện bên trong xoang mũi hoặc một bên hốc mũi làm gián đoạn quá trình lưu thông ở mũi.

• Ngoài ra còn có thể do lệch vách ngăn mũi, dị vật, chấn thương, tác dụng phụ của một số thuốc, thuốc xịt mũi, hay người hút thuốc lá, căng thẳng kéo dài cũng có thể là nguyên nhân gây bệnh.

Lệch vách ngăn mũi có thể là nguyên nhân gây nghẹt mũi

4. Làm gì để không phiền toái với chứng nghẹt mũi? 

Một số biện pháp hiệu quả giúp bạn hạn chế được chứng tắc nghẽn mũi mà không cần phải đến cơ sở y tế như sau: 

• Vệ sinh mũi sạch sẽ và thường xuyên là một việc bạn phải làm hằng ngày chứ không nhất thiết khi có vấn đề về mũi mới thực hiện. Trường hợp bị viêm, sưng, có dịch mũi ứ đọng thì nên rửa với nước muối sinh lý hoặc cũng có thể là nước muối pha loãng. Sau khi vệ sinh thì dùng khăn ẩm lau sạch dịch ứ đọng. Bạn có thể sử dụng các dụng cụ nhỏ giọt, ngửa mặt lên trời rồi nhỏ một vài giọt nước muối vào mũi sau đó hít vào. Cũng có thể nhỏ vài giọt tinh dầu bạc hà hay bạch đàn để rửa sâu đường mũi.

• Cung cấp đầy đủ nước cơ thể cũng là một việc làm tất yếu hằng ngày. Đặc biệt nước cũng sẽ làm loãng dịch đường hô hấp và giảm tình trạng viêm, ức chế quá trình nhiễm trùng cũng như làm giảm các cơn đau rát họng.

• Xông mũi với thảo dược là phương pháp thông mũi và giữ ấm không khí đi vào hiệu quả, đồng thời cũng làm sạch mũi. Bạn có thể xông với chanh, sả, ngải cứu, gừng, tinh dầu bưởi hoặc lá bạc hà,…

Xông mũi là phương pháp thông mũi hiệu quả

• Dùng một chiếc khăn ấm đắp ngang hai mắt xuống gò má trong vài phút sẽ giữ ấm xoang mũi và giúp máu lưu thông dễ dàng.

• Để dịch mũi lưu thông dễ dàng thì khi ngủ nên nằm gối cao hơn so với bình thường hoặc nằm nghiêng cho dễ thở.

• Hạn chế các loại thực phẩm chứa nhiều tinh bột, đường, ăn nhiều rau xanh, hoa quả, bổ sung vitamin, nhất là B5, ăn nóng, uống nóng, uống nhiều nước ép,… là những phương pháp tăng cường sức đề kháng cho cơ thể, ngăn ngừa mật nước và giảm nghẹt mũi nhanh chóng.

Mọi phương pháp điều trị đều mang tính tương đối và hỗ trợ. Nếu bạn nghẹt mũi kéo dài và không khỏi dù thực hiện nhiều cách thì nên đến gặp bác sĩ để được khám và điều trị sớm. Một gợi ý dành an toàn dành cho các vấn đề sức khỏe của bạn là Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC. Hãy gọi ngay vào hotline: 1900 56 56 56 để được nhân viên của chúng tôi tư vấn kỹ hơn.