1. Bị khó thở - nguyên nhân từ đâu mà ra?

1.1. Thế nào là khó thở?

Khó thở là hiện tượng gây ra cảm giác ngực bị đè nặng, đau thắt, khó hoặc không thấy thoải mái khi hít thở. Hiện tượng này có thể xảy ra khi leo cầu thang, đi bộ, chạy bộ, làm việc quá sức, nhiệt độ môi trường quá nóng hoặc quá lạnh, không khí ô nhiễm,... Ngoài ra, nó cũng có thể là dấu hiệu của nhiều bệnh lý, cần tìm ra nguyên nhân để điều trị sớm bằng biện pháp phù hợp thì mới hạn chế hoặc ngăn ngừa được biến chứng nguy hại cho sức khỏe.

1.2. Tình trạng khó thở xảy ra do đâu?

- Bệnh tim mạch

Các bệnh như: nhồi máu cơ tim cấp, thông liên nhĩ, hẹp 2 lá, động mạch vành, suy tim,... thường gây ra triệu chứng khó thở. Đặc biệt, bệnh suy tim gây khó thở qua 2 cơ chế: phù kẽ hoặc hạ oxy máu làm kích thích receptor ở phổi.

- Bệnh thần kinh cơ

Bệnh nhân xơ cứng cột bên teo cơ, nhược cơ, loạn dưỡng cơ,... thường Bị khó thở. Ngoài ra, rối loạn thần kinh cơ cũng khiến cho thần kinh trung ương cần được bổ sung tín hiệu để kích hoạt những cơ bị yếu, làm tăng hô hấp gắng sức nên bệnh nhân thường xuyên cảm thấy khó thở.

Bệnh lý tim mạch thường khiến người bệnh cảm thấy khó thở

- Thiếu máu

Khi nồng độ hemoglobin xuống dưới 8 - 10g/dl, cơ chế bù trừ sẽ khiến người bệnh có cảm giác khó thở. Điều này được lý giải cụ thể như sau: để đáp ứng với tình trạng nồng độ oxy máu giảm, cơ thể sẽ phải tạo ra nhịp nhanh và làm tăng áp lực cuối tâm trương thất trái. 

- Bệnh hen

Bệnh hen được cho là có gây ra tình trạng khó thở vì nó liên quan đến sự cảm nhận gắng sức gia tăng và làm kích thích từ receptor đường dẫn khí ở phổi. Công thở tăng do phù nề đường dẫn khí và co thắt phế quản nên khó thở. Mặt khác, khi khí phổi bị ứ sẽ khiến cho hình dạng của cơ hoành thay đổi. Điều này tác động tới sự căng giãn của cơ hít vào, khả năng co lại của phổi trở nên kém đi, khả năng  load cơ học tăng lên dẫn tới việc tín hiệu thần kinh vận động cơ hô hấp tăng và nhiều người cảm thấy khó thở.

- Bệnh thận

Bệnh lý ở thận có thể gây khó thở bởi tại đây xảy ra tình trạng quá tải thể tích, thiếu máu và toan chuyển hóa.

- Rối loạn nội tiết

Rối loạn nội tiết, nhất là cường giáp thường kết hợp với khó thở do sự tăng quá mức hoạt động của tuyến giáp. Khó thở còn có thể đi kèm suy tim ở giai đoạn muộn của bệnh.

- Nhiễm khuẩn huyết

Giai đoạn sớm của nhiễm khuẩn huyết thường kết hợp với tăng thông khí và khó thở. Điều này xảy ra là do tác động trực tiếp của chất trung gian lên thể cảm thụ ở động mạch cảnh và trung tâm hô hấp ở thân não; thiếu máu mô; nhiễm toan.

2. Biện pháp khắc phục tình trạng khó thở

2.1. Chẩn đoán khó thở

Để tìm ra nguyên nhân gây khó thở, bác sĩ thường chỉ định thực hiện những kiểm tra sau:

Chụp X-quang tim phổi giúp tìm ra nguyên nhân gây khó thở

- Xét nghiệm: công thức máu, chức năng gan - thận (thực hiện khi các kiểm tra khác chưa đáp ứng yêu cầu chẩn đoán).

- ECG, hô hấp ký.

- X-quang tim phổi.

- MSCT lồng ngực.

- Siêu âm tim.

2.2. Phương pháp điều trị

Biện pháp điều trị được bác sĩ quyết định dựa trên căn nguyên gây nên tình trạng khó thở ở từng bệnh nhân. Ví dụ như:

- Dùng thuốc kháng sinh đối với các trường hợp nhiễm trùng.

- Điều trị oxy với bệnh phổi mạn hoặc hen.

- Sử dụng thuốc chẹn beta; thuốc ức chế men chuyển angiotensin, digoxin; thuốc lợi tiểu,...

2.3. Xử trí tại nhà

Bằng việc thực hiện tại nhà một số biện pháp sau, hiện tượng khó thở có thể được cải thiện:

- Hít thở sâu

Nằm xuống một mặt phẳng rồi đặt 2 tay lên trên bụng sau đó hít thật sâu bằng đường mũi khiến bụng phình lên. Việc làm này sẽ giúp phổi chứa đầy không khí. Tiếp sau đó, nín thở vài giây rồi dùng miệng thở ra từ từ cho đến khi không khí chứa trong phổi ra hết bên ngoài. Cứ làm đi làm lại động tác này khoảng 5 - 10 phút sẽ giúp cải thiện tình trạng khó thở.

Bài tập hít thở sâu tại nhà giúp cải thiện tình trạng khó thở

- Mím môi thở

Thả lỏng cơ thể, đặc biệt là phần cổ và vai sau đó đưa 1 tay đặt lên thành bụng, miệng mím chặt, hít thật sâu bằng mũi. Tiếp sau đó, thở ra bằng đường mũi để đẩy không khí ra ngoài, nếu thấy thành bụng xẹp dần xuống là đúng. Biện pháp này sẽ kiểm soát tốt tình trạng thở và giúp loại bỏ tác nhân gây hại hoặc không khí đang mắc kẹt trong phổi ra bên ngoài.

- Hít hơi nước

Trước tiên bạn hãy chuẩn bị một bát nước nóng có nhỏ trong đó vài giọt tinh dầu khuynh diệp hoặc bạc hà. Tiếp sau đó, hãy lấy một chiếc khăn sạch trùm qua đầu rồi cúi mặt gần vào với bát nước, dùng mũi hít hơi nước từ bát bốc lên và thở ra thật sâu. Cứ lặp đi lặp lại như vậy cho tới khi không còn hơi nước bốc lên nữa. Việc làm này sẽ giúp hơi nóng và độ ẩm đi qua đường mũi, khiến mũi được thông nên dễ thở hơn.

- Uống trà gừng

Gừng đem rửa thật sạch, thái lát mỏng cho vào cốc nước sôi đậy kín 10 phút rồi uống vào buổi sáng. Bạn có thể cho thêm chút mật ong vào cốc nước này cho dễ uống hơn. Trà gừng được xem là vị thuốc cải thiện trạng thái thở rất tốt.

Tình trạng khó thở ở mỗi người không xuất phát từ cùng một nguyên nhân. Vì thế, để đảm bảo an toàn cho sức khỏe, khi thấy hiện tượng này xảy ra liên tục trong thời gian dài, tốt nhất hãy đến cơ sở y tế chuyên khoa uy tín để trao đổi với bác sĩ, tìm biện pháp xử trí hiệu quả. Ngoài ra, bạn cũng có thể gọi tới hotline 1900 56 56 56 để được chuyên viên y tế của Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC hỗ trợ tốt nhất về y tế.