1. Máy chụp X-quang là gì?

Máy chụp X-quang là thiết bị y tế sử dụng tia X (hay còn gọi là tia Roentgen) một dạng bức xạ điện từ có năng lượng cao để tạo ra hình ảnh cấu trúc bên trong cơ thể. Khi tia X đi qua cơ thể, các mô, xương, và cơ quan hấp thụ tia ở mức độ khác nhau, từ đó tạo nên hình ảnh tương phản hiển thị trên phim hoặc màn hình kỹ thuật số.

Máy chụp X-quang thường gồm các bộ phận chính như:

• Ống phát tia X (X-ray tube): Tạo ra tia X;
• Bàn hoặc giá đỡ bệnh nhân: Giúp cố định tư thế khi chụp;
• Bộ thu nhận hình ảnh: Có thể là phim X-quang hoặc tấm cảm biến kỹ thuật số;
• Bảng điều khiển: Cho phép bác sĩ điều chỉnh cường độ, thời gian phát tia, vị trí chụp… 

Khi hoạt động, tia X được phát ra từ ống phát tia, xuyên qua cơ thể người bệnh và được thu lại ở đầu đối diện. Các mô đặc như xương hấp thụ nhiều tia X hơn nên hiện lên màu trắng, trong khi mô mềm hấp thụ ít hơn, hiển thị màu xám hoặc đen. Dựa trên hình ảnh đó, bác sĩ có thể đánh giá cấu trúc xương, phát hiện gãy xương, tổn thương phổi, khối u, dị vật…

Máy chụp X-quang sở hữu nhiều ưu điểm vượt trội, bao gồm:

• Có mặt phổ biến tại hầu hết các cơ sở y tế trên cả nước;
• Chi phí hợp lý;
• Quy trình thực hiện nhanh chóng, không gây đau đớn, không xâm lấn;

Quy trình chụp X-quang không xâm lấn và không gây đau đớn cho người thực hiện 

• Cho ra kết quả nhanh chóng, dễ dàng lưu trữ dữ liệu trên máy tính;
• Mang lại hình ảnh giải phẫu sắc nét, cho phép bác sĩ phát hiện tổn thương vi thể mà mắt thường khó thấy;
• Mức bức xạ khi chụp X-quang tương đối nhẹ, thường thấp hơn hầu hết các phương pháp dùng tia X khác.

2. Các loại máy chụp X- quang phổ biến hiện nay

Việc phân loại máy X-quang dựa trên chức năng, thiết kế và công nghệ thu nhận hình ảnh, bao gồm:

• Theo chức năng: Gồm máy chụp X-quang răng, X-quang thường quy, X-quang can thiệp…;
• Theo cấu trúc: Gồm máy X-quang xách tay, di động và cố định;
• Theo công nghệ xử lý hình ảnh: Gồm máy X-quang màn chiếu, máy X-quang cổ điển (dùng phim) và máy X-quang kỹ thuật số (gián tiếp, trực tiếp).

Hiện nay, hai loại phổ biến nhất là máy X-quang cổ điển và máy X-quang kỹ thuật số. 

Máy chụp X-quang cổ điển

Loại thiết bị này ghi hình bằng cách kết hợp phim và lớp tăng quang. Tia X đi từ bộ phát xuyên qua vùng cần chụp và được thu tại phim đặt trong cassette. Tiếp theo, phim được đưa vào phòng tối để tráng bằng hóa chất đặc hiệu chứa AgCl. 

Hiện nay có nhiều loại máy chụp X-quang 

Máy chụp X-quang kỹ thuật số

• Kỹ thuật số gián tiếp (CR): Hoạt động tương tự máy cổ điển nhưng dùng tấm tạo ảnh phủ phosphor thay cho phim. Sau khi chụp, tấm này được quét laser để chuyển thành hình ảnh kỹ thuật số, có thể xóa sáng và tái sử dụng nhiều lần;
• Kỹ thuật số trực tiếp (DR): Sử dụng bảng cảm biến điện tử, cho hình ảnh hiển thị ngay trên màn hình chỉ sau vài giây. Thời gian chụp nhanh, hình ảnh rõ nét, giúp bác sĩ chẩn đoán chính xác hơn.

3. Chụp X-quang có ảnh hưởng gì không?

Chụp X-quang là kỹ thuật dùng tia X có năng lượng lớn để tái hiện hình ảnh các bộ phận bên trong cơ thể. Tia X có khả năng ion hóa, tạo ra các phản ứng hóa học trong tế bào, vì vậy nhiều người lo ngại rằng việc chụp X-quang có thể gây hại cho sức khỏe.

Trên thực tế, bạn hoàn toàn có thể yên tâm khi thực hiện chụp X-quang theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa. Bác sĩ luôn xem xét kỹ liệu phương pháp này có thật sự cần thiết và mang lại lợi ích cho việc phát hiện bệnh trước khi chỉ định. Bên cạnh đó, kỹ thuật viên sẽ điều chỉnh cường độ tia, bước sóng và thời gian phơi tia để đảm bảo an toàn cao nhất cho người bệnh.

Chụp X-quang chỉ trở nên nguy hại khi được thực hiện sai chỉ định, thực hiện tại các cơ sở kém uy tín hoặc do bác sĩ – kỹ thuật viên không đủ chuyên môn vận hành máy móc. Ngoài ra, những người thuộc nhóm chống chỉ định cũng có thể gặp rủi ro. Khi các yếu tố này xảy ra, nguy cơ nhiễm xạ và ảnh hưởng sức khỏe hoàn toàn có thể xuất hiện.

Chính vì vậy, khi được chỉ định chụp X-quang, bạn cần trao đổi rõ ràng với bác sĩ về tình trạng sức khỏe hiện tại, xem mình có thuộc nhóm chống chỉ định hay có cần lưu ý gì khi chụp hay không. Ngoài ra, nên lựa chọn cơ sở y tế uy tín, trang thiết bị hiện đại, đạt chuẩn để thực hiện chụp X-quang nhằm đảm bảo an toàn cho sức khỏe.

Tóm lại, máy chụp X-quang là công cụ chẩn đoán hình ảnh không thể thiếu trong y học hiện đại, giúp bác sĩ phát hiện sớm và theo dõi chính xác nhiều bệnh lý liên quan đến xương khớp, phổi, tim mạch, tiêu hóa hay răng hàm mặt. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn tuyệt đối và kết quả chẩn đoán chính xác, người bệnh cần thực hiện chụp X-quang tại cơ sở y tế uy tín, có đội ngũ kỹ thuật viên và bác sĩ chuyên khoa được đào tạo bài bản.

Tại Hệ thống Y tế MEDLATEC, khách hàng được chụp X-quang bằng thiết bị kỹ thuật số hiện đại, đảm bảo liều tia thấp - hình ảnh sắc nét - thời gian thực hiện nhanh. Cùng với đó là đội ngũ bác sĩ chẩn đoán hình ảnh giàu kinh nghiệm, giúp đọc kết quả chính xác và tư vấn hướng điều trị phù hợp.

Nếu bạn đang cần kiểm tra sức khỏe hoặc được chỉ định chụp X-quang, vui lòng liên hệ tới đến MEDLATEC qua Tổng đài 1900 56 56 56 để trải nghiệm dịch vụ an toàn - chính xác - tận tâm, giúp phát hiện sớm bất thường và bảo vệ sức khỏe một cách toàn diện nhất.