1. Vài nét về nghiệm pháp Allen

Đây là một phương pháp rất đơn giản và thường được áp dụng để đánh giá động mạch chủ có cung cấp đủ máu đến bàn tay hay không. Phương pháp này thường được thực hiện trong những trường hợp sau: 

- Trước khi đặt catheter vào trong động mạch quay.

- Trước khi lấy khí máu động mạch: Kết quả từ nghiệm pháp Allen là căn cứ để bác sĩ xác định có thể lấy khí máu động mạch hay không. Nếu lấy khí máu động mạch khi bàn tay không được cung cấp đủ máu, có thể gây hoại tử bàn tay. 

Lưu ý: Một số trường hợp như cấu trúc mạch máu bất thường hoặc tình trạng sức khỏe của người bệnh không đảm bảo,... sẽ không thể thực hiện được nghiệm pháp này. 

Nghiệm pháp Allen cần thực hiện trước khi lấy khí máu động mạch

Bác sĩ Edgar Van Nuys Allen (Mỹ) là người đầu tiên mô tả về nghiệm pháp Allen vào năm 1992 và tạo ra nền tảng cơ bản cho quy trình này, còn được gọi là nghiệm pháp Allen gốc. Sau đó, năm 1943, dựa trên những mô tả ban đầu, Irving S. Wright đã chỉnh sửa nội dung của nghiệm pháp này và tạo ra một phiên bản Allen sửa đổi. 

2. Chi tiết về các nghiệm pháp Allen

Như đã nêu trên, nghiệm pháp Allen bao gồm một phiên bản gốc của bác sĩ Edgar Van Nuys Allen và một phiên bản chỉnh sửa của Irving S. Wright. Dưới đây là thông tin chi tiết của 2 phiên bản này: 

2.1. Nghiệm pháp Allen gốc 

Nghiệm pháp này được thực hiện theo những bước như sau: 

- Đánh giá động mạch trụ:

+ Trước tiên, bệnh nhân cần nắm chặt 2 bàn tay trong khoảng thời gian 1 phút. 

+ Bác sĩ sẽ dùng ngón tay để ấn vào vị trí động mạch quay ở cổ tay nhằm ngừng cung cấp máu đến bàn tay. 

+ Sau đó, người bệnh nhanh chóng mở bàn tay. Bác sĩ sẽ quan sát và so sánh màu sắc ở 2 bàn tay. 

Lòng bàn tay của bệnh nhân có màu trắng và có thể hồng hào trở lại trong khoảng 5 giây sau có nghĩa là động mạch trụ của người bệnh vẫn hoạt động tốt.

Ngược lại, nếu lòng bàn tay của bệnh nhân có màu trắng bệch và cần nhiều thời gian mới bình thường trở lại thì rất có thể đây là triệu chứng tắc nghẽn mạch máu hoặc hẹp động mạch trụ. 

- Đánh giá động mạch quay:

Sau khi người bệnh để tay về trạng thái bình thường, nghiệm pháp Allen sẽ được tiếp tục thực hiện để đánh giá động mạch quay qua những bước sau: 

+ Bệnh nhân tiếp tục nắm chặt cả hai bàn tay trong vòng một phút. 

+ Bác sĩ sẽ đặt ngón tay lên vị trí động mạch trụ. 

+ Khi bác sĩ vẫn giữ ngón tay đặt lên đường đi của động mạch trụ, người bệnh cần nhanh chóng mở cả 2 bàn tay ra. 

Nếu lòng bàn tay của bệnh nhân nhanh chóng hồng hào trở lại trong vòng dưới 5 giây có nghĩa là động mạch quay vẫn đang thực hiện tốt nhiệm vụ dẫn máu. 

Ngược lại, nếu lòng bàn tay của người bệnh cần nhiều thời gian hơn mới có thể hồng hào trở lại thì rất có thể động mạch quay bị hẹp hoặc bị tắc nghẽn làm ảnh hưởng đến khả năng tưới máu cho bàn tay. 

2.2. Nghiệm pháp Allen sửa đổi

Điểm khác biệt của phiên bản này so với bản gốc là người bệnh sẽ không thực hiện nghiệm pháp Allen ở cả hai bàn tay cùng một lúc mà sẽ kiểm tra từng bàn tay. Các bước tiến hành sẽ diễn ra như sau: 

- Đầu tiên, người bệnh cần đưa tay lên cao, sau đó, nắm chặt bàn tay trong khoảng 30 giây. 

- Sau đó, bác sĩ sẽ cùng một lúc ấn vào động mạch quay và động mạch trụ để ngăn cản dòng máu chảy. 

- Tiếp đó, người bệnh mở lòng bàn tay. Cùng lúc này, bác sĩ vẫn tiếp tục ấn hai vị trí động mạch. Lòng bàn tay của người bệnh sẽ có màu trắng bệch.

- Bác sĩ bỏ ngón tay đang chèn động mạch trụ và chỉ giữ ngón tay đang đè động mạch quay. Quan sát lòng bàn tay của bệnh nhân trong vòng 5 đến 15 giây, sẽ nhận thấy những trường hợp như sau: 

+ Màu sắc của lòng bàn tay trở nên hồng hào nhanh chóng, sau 5 đến 15 giây. Điều này chứng tỏ động mạch trụ vẫn đảm bảo cung cấp đủ lưu lượng máu đến lòng bàn tay. 

Nếu bàn tay cần nhiều thời gian mới có thể hồng hào trở lại thì nguyên nhân có thể là do động mạch trụ bị hẹp hoặc tắc nghẽn khiến khả năng tưới máu bàn tay kém hơn bình thường. 

3. Các biến chứng có thể gặp

Nghiệm pháp Allen tương đối đơn giản nhưng nếu thực hiện sai cách vẫn có thể gây ra một số biến chứng như sau: 

- Đau: Người bệnh cảm thấy đau, khó chịu trong suốt quá trình thực hiện. 

- Sưng, đỏ hoặc chảy máu: Vị trí thực hiện test Allen ở cổ tay có thể bị sưng, tấy đỏ. Nguyên nhân có thể là do khi tác động trực tiếp với lực quá mạnh lên mạch máu có thể khiến mạch máu hay mô xung quanh bị tổn thương hoặc chảy máu. 

- Nhiễm trùng: Đây cũng là một biến chứng nghiêm trọng có thể xảy ra nếu thực hiện không đúng kỹ thuật. 

Nếu sức khỏe của người bệnh không tốt sẽ không thể thực hiện nghiệm pháp Allen 

Để hạn chế tối đa những biến chứng trong quá trình thực hiện nghiệm pháp Allen, bác sĩ cần thực hiện đúng kỹ thuật. Trường hợp có những triệu chứng bất thường hoặc xảy ra biến chứng không mong muốn, người bệnh cần liên hệ với bác sĩ để được hướng dẫn xử trí kịp thời. 

Nghiệm pháp Allen rất đơn giản nhưng có nhiều ý nghĩa quan trọng, chẳng hạn như đánh giá chức năng tưới máu và đánh giá về khả năng đáp ứng của hệ thống mạch máu ở cổ tay. 

Kết quả của nghiệm pháp này sẽ giúp các bác sĩ nhận biết những vấn đề về tắc nghẽn mạch, hẹp động mạch, những bất thường về tuần hoàn máu và từ đó sẽ đưa ra phác đồ điều trị kịp thời cho người bệnh. 

Người bệnh được hướng dẫn tận tình khi thăm khám tại cơ sở y tế uy tín 

Mọi thắc mắc cần được giải đáp hoặc có nhu cầu đặt lịch khám tại Hệ thống Y tế MEDLATEC, quý khách vui lòng liên hệ tổng đài 1900 56 56 56, đội ngũ tư vấn viên sẽ tư vấn cụ thể hơn cho bạn.